Griftpark

Griftpark
	Beeldengroep in het Griftpark Thomas Schütte
Type	Stadspark
Locatie	Utrecht-Noordoost
Coördinaten	52° 6′ NB, 5° 8′ OL
Opening	1999
Voorzieningen	Skatebaan, voetbalkooi, kinderboerderij en restaurant
Detailkaart
	;

Het Griftpark is een park in de Nederlandse stad Utrecht, gelegen in de wijk Noordoost aan de straten Blauwkapelseweg en Kleine Singel. Door het park loopt het stroompje de Biltsche Grift waar het park zijn naam aan dankt.

Ligging en achtergrond

Het Griftpark is gelegen tussen de Vogelenbuurt, Tuinwijk en Wittevrouwen, op de plek waar sinds 1860^[1] de Gemeentelijke Gasfabriek stond, en sinds 1876 de Vaalt was. In 1960 werd de gasfabriek gesloten en gesloopt. Door omwonenden werd gepleit voor de aanleg van een park. In 1976 stemde de gemeente in met het plan voor het Griftpark, genoemd naar de Biltsche Grift. In 1980 bleek echter dat het terrein sterk verontreinigd was. Het park kreeg daarom in Utrecht de bijnaam Gifpark. Op datzelfde moment speelde ook het gifschandaal Lekkerkerk wat zorgde voor landelijke wetgeving. Het park werd gedeeltelijk afgegraven. Uiteindelijk werd tussen 1993 en 2002 de bodem in het gebied gesaneerd, waarna het opnieuw werd ingericht als stadspark. De verontreinigde grond is als het ware ingepakt waardoor het gif geen schade meer kan aanrichten. Het grondwater wordt permanent weggepompt.^[2]

In januari 2008 werd bekend dat er in de vervuilde ondergrond een bacterie gevonden is die zich voedt met de vervuiling.^[3] Men schat dat het nog 30 tot 40 jaar gaat duren voordat op deze manier alle grond gereinigd zal zijn. Vanaf mei 2019 worden in het kader van het project Bestparc, boringen in het park uitgevoerd om te onderzoeken hoe het staat met de natuurlijke afbraak door deze bacterie. Hieruit bleek dat van de Griftparkbacteriegroep, de orde Burkholderiales voor het overgrote deel verantwoordelijk is voor de afbraak.^[4]^[5]

Faciliteiten en kunst

In het park zijn enkele voorzieningen, zoals een skatebaan die grote populariteit geniet, en een voetbalkooi die veelal gebruikt wordt door studenten. Verder zijn er in het park onder meer een kinderboerderij met speeltuin en een restaurant.

Een prominent kunstwerk in het park is de beeldengroep van Thomas Schütte uit 1998. Veder werd in 2018 een van de tien totempalen van Boris Tellegen geplaatst ter markering van de De Stijl-snelfietsroute naar Amersfoort. In 2023 werd het beeld Vlucht en Verzet van patricia kaersenhout ter nagedachtenis aan het Utrechts slavernijverleden onthuld.^[6]

Panoramafoto Griftpark

Literatuur

Het Griftpark - proeftuin voor bodemsanering, Hans Buiter, Martin Jansen, Kees Volkers (Utrecht, Projectbureau sanering Griftpark v.d. Gemeente Utrecht, 1998)
Over het vergeten en herinneren van gif / Forgetting and remembering toxic waste/ Griftpark Utrecht, Rob Dettingmeijer, in: "ARCHIS" 1999, 4, pp. 48-55.
Alleen schoon is mooi - de geschiedenis van het Griftpark, Hans Buiter, Taco Jansonius, Bettina van Santen, Kees Volkers (Amsterdam, Stokerkade cultuurhistorische uitgeverij, 2009).

Externe links

Noten

↑ Gemeente Utrecht > Utrechtse projecten > Griftpark Utrecht.nl (gearchiveerd)
↑ Ivar Penris, https://www.ad.nl/utrecht/onderzoek-lust-de-bacterie-in-het-griftpark-al-die-troep-wel~a2c2198c/. AD.nl (1 mei 2018). Geraadpleegd op 21 juli 2023.
↑ Trouw d.d. 11 januari 2008 Unieke bacterie peuzelt gif op in vervuild Griftpark en ’Die bacterie lust wel pap van die giftige cocktail’
↑ Gifafbrekende bacteriën Griftpark in kaart gebracht - Nieuws - Universiteit Utrecht. www.uu.nl (23 juni 2022). Geraadpleegd op 21 juli 2023.
↑ (en) Hauptfeld, Ernestina, Pelkmans, Jordi, Huisman, Terry T., Anocic, Armin, Snoek, Basten L. (1 augustus 2022). A metagenomic portrait of the microbial community responsible for two decades of bioremediation of poly-contaminated groundwater. Water Research 221: 118767. ISSN:0043-1354. DOI:10.1016/j.watres.2022.118767.
↑ Monument van Vlucht en Verzet | gemeente Utrecht. www.utrecht.nl. Geraadpleegd op 21 juli 2023.

Zie de categorie Griftpark van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Gemeente Utrecht > Utrechtse projecten > Griftpark Utrecht.nl (gearchiveerd)

[2] Ivar Penris, https://www.ad.nl/utrecht/onderzoek-lust-de-bacterie-in-het-griftpark-al-die-troep-wel~a2c2198c/. AD.nl (1 mei 2018). Geraadpleegd op 21 juli 2023.

[3] Trouw d.d. 11 januari 2008 Unieke bacterie peuzelt gif op in vervuild Griftpark en ’Die bacterie lust wel pap van die giftige cocktail’

[4] Gifafbrekende bacteriën Griftpark in kaart gebracht - Nieuws - Universiteit Utrecht. www.uu.nl (23 juni 2022). Geraadpleegd op 21 juli 2023.

[5] (en) Hauptfeld, Ernestina, Pelkmans, Jordi, Huisman, Terry T., Anocic, Armin, Snoek, Basten L. (1 augustus 2022). A metagenomic portrait of the microbial community responsible for two decades of bioremediation of poly-contaminated groundwater. Water Research 221: 118767. ISSN:0043-1354. DOI:10.1016/j.watres.2022.118767.

[6] Monument van Vlucht en Verzet | gemeente Utrecht. www.utrecht.nl. Geraadpleegd op 21 juli 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]