Hartmann Schedel
Hartmann Schedel (13 a viz C'hwevrer 1440 - 28 a viz Du 1514 e Nürnberg) a oa ur fizikour, denelour hag istorour alaman, hag unan eus ar gartennourien gentañ a implijas ar voullerezh. Gant Matheolus Perusinus e teskas.
Schedel a zo brudet evit bezañ skrivet testenn Kronikenn Nürnberg (anvet ivez Schedelsche Weltchronik) embannet e Nürnberg e 1493. Un henvoulladur eo neuze. Soñjal a reer e voe urzhiet gant Anton Koberger. War al lodenn vrasañ eus kartennoù Kronikenn Nürnberg e weler kêrioù ha broioù evit ar wech kentañ, dre ma ne oueze ket kalz traoù an dud diwarno betek-henn. Kêrioù evel Kraków, Lübeck ha Neyß a zo taolennet e dibenn al levr.
El levr e kaver ivez ul lodenn diwar-benn istor rouantelezh Polonia hag hec'h orin (pajenn 263 : vom koenigreich Poln und seinem ursprung). Kregiñ a ra in istor gant Boleslaw Iañ Polonia ha n'eus meneg ebet eus Mieszko Iañ.
Azalek ar mare ma voe bet ijinet ar voullerezh gant Johannes Gutenberg e 1447 e voe aesoc'h lakaat moullañ levrioù ha kartennoù. Betek-henn e oa ker ha ral-tre al levrioù, dre ma vezent dornskrivet.
Dastum levrioù, oberennoù arzel hag engravadurioù a rae ivez. En un albom savet gantañ e 1504 e kaver pemp engravadur gant Jacopo de' Barberi, ar pezh a zo ur sikour bras evit sell ouzh deiziañ oberennoù de' Barbari.
Skeudennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Nürnberg -
-
-
-
Hans Böhm, "Pauker von Niklashausen" -
Skeudenn enepyuzev -
Yuzevien o teviñ -
Kergustentin e 1493 -
Jeruzalem -
Oc'h argadiñ Jeruzalem -
-
Embannadurioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Hartmann Schedel: Registrum huius operis libri cronicarum cu [cum] figuris et imagibus [imaginibus] ab inicio mudi [mundi]. [Nachdruck der Ausgabe Nürnberg, Koberger, 1493]. Ostfildern: Quantum Books, [2002?]. - CCXCIX, [51] S., ISBN 3-935293-04-6
- Hartmann Schedel: Register des Buchs der Croniken und geschichten mit figuren und pildnussen von anbeginn der welt bis auf dise unnsere Zeit. [Durch Georgium Alten ... in diss Teutsch gebracht]. Reprint [der Ausg.] Nürnberg, Koberger, 1493, 1. Wiederdruck. München: Reprint-Verlag Kölbl, 1991. - [9], CCLXXXVI Bl., IDN: 947020551
- Hartmann Schedel: Weltchronik. Nachdruck [der] kolorierten Gesamtausgabe von 1493. Einleitung und Kommentar von Stephan Füssel. Augsburg: Weltbild, 2004. - 680 S., ISBN 3-8289-0803-9
- Stephan Füssel (Hg.): Schedel'sche Weltchronik. Taschen Verlag, Köln 2001. ISBN 3-8228-5725-4
- Kronikenn Nürnberg (klok) war Wikimammenn
- Skouerenn Morse Library, Beloit College, enlinenn - https://web.archive.org/web/20130321014036/http://www.beloit.edu/nuremberg/inside/contents/index.htm
- Holzschnitte aus einem der Exemplare der Bibliothèque nationale de France - http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b2200022x
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Elisabeth Rücker: Hartmann Schedels Weltchronik, das größte Buchunternehmen der Dürerzeit. Verlag Prestel, München 1988. ISBN 3-7913-0876-9
- Stephan Füssel (Hrsg.): 500 Jahre Schedelsche Weltchronik. Carl, Nürnberg 1994. ISBN 3-418-00372-9
- Peter Zahn: Hartmann Schedels Weltchronik. Bilanz der jüngeren Forschung. In: Bibliotheksforum Bayern 24 (1996), 230-248
- Christoph Reske: Die Produktion der Schedelschen Weltchronik in Nürnberg. Harrassowitz, Wiesbaden 2000. ISBN 3-447-04296-6
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]