Hemoptoja
Ukoliko ste tražili Iskašljavanje krvi, vidite članak Hemoptizija.| Hemoptoja | |
|---|---|
lat. | Hemoptoa |
 | |
| Prelom rebara i povreda grudnog koša koja prethodi tom prelomu može biti uzroh hemoptoje | |
| Klasifikacija i eksterni resursi | |
| ICD-10 | R04.2 |
| ICD-9 | 786.3 |
Hemoptoja, (lat. hemoptoa), obilno iskašljavanje krvi, plućna hemoragija, je naziv za iskašljavanje velikih količina (više od 150 do 200 ml/čas) krvi, najčešće nastala, kao posledica oštećenja zida (prskanja) velikih krvnih sudova, u sprovodnim disajnim putevima i plućima. Hemoptoja je u suštini teži teži oblik hemoptizije, u toku koje je maksimalna količina iskašljane krvi (do 500 ml/ za 24 časa ), što je značajno manje nego kod hemoptoje (>200 ml/čas ). Nekada ova krvarenja mogu da budu toliko izražena i masivna, da bolesniku preti gušenje zbog aspiracije krvi ili veliki gubitka krvi pojava iskrvavljenosti.[1]
Hemoptoja se dosta često javlja kod;[2]
- tuberkuloze pluća
- bronhiektazije
- tumori pluća i gornjih disajnih puteva (najčešće kod karcinoma bronha)
- apscesa pluća
- povrede pluća i bronha itd.
Masivna (obilna), hemoptoja može biti praćena po život opasnim gubitkom krvi, sa znacima pratećeg hipovolemijskog šoka i potpunim iskrvavljenjem. Hemoptoja se uglavnom javlja kao žarišna (fokalna) plućna hemoragija (krvarenje), najčešće lokalizovano u sprovodnim disajnim putevima ali se može javiti i u plućnom parenhimu.[3]
- Bolesnik iskašljava obilne količine sveže krvi.
- Krvarenje traje od nekoliko minuta do nekoliko sati.
- Puls i disanje su ubrzani,
- Krvni pritisak, na početku krvarenja, je normalna ili povišen, a zatim snižen.
- Auskulatorno disanje je oslabljeno ili potpuno odsutno iznad plućnog krila u kome je krvarenje obilno ili u koje je došlo do aspiracije krvi.
- Pacijent je obično svestan i u sedećem položaju (ortopnoja).
- U teškim slučajevima, bolesnik je bez svesti, disanje je jako otežano, krv u velikoj količini ispunjava usnu duplju i nos
- U terminalnoj fazi, simptomi hipovolemiskog šoka.
Krvarenja iz grla, usta i nosa, krvarenje iz gornjih delova digestivnog trakta.
Počinje se sa aspiracijom (usisavanjem) krvi iz usta i grla (kod masivnog krvarenja), kako bi se obezbedila prohodnost disajnih puteva. Medikamentozna terapija započinje primenom lekova - hemostiptika;[4]
- Dicinona u ampulama (1-2 amp. od 2 ml svakih 4 do 6 sati iv ili im),
- K-vitamina u ampulama (2 ampule od 10 mg dva puta dnevno)
Po zaustavljanju krvarenja, prelazi se na peroralnu terapiju tabletama Dicinone (na svakih 4 do 6 sati 1-2 tbl). U slučaju da navedena terapija ne daaje rezultate lečenje se nastavlja primenom;[4]
- transfuzije sveže, pune krvi u količini od 1 do 2 doze od (300 ml).
- oksigenoterapija (35% kiseonikom) sa protokom od 4-6 litara protoka, preko kisoničke maske ili nosnog katetera.
- lečenje osnovnog oboljenja koje je dovelo do hemoptoje (koje uključuje i hiruruški tretman kod težih oblika hempotoje).
- ↑ Ristić S. M. Klinička propedevtika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1990.
- ↑ Cahill, B.C., Ingbar, D.H. (1994) Massive hemoptysis. Assessment and management. Clin Chest Med, 15(1): 147-67
- ↑ Radić, S. et al. Plućna hemoragija i hemoptizije u dece. Dečja pulmologija 10.1-2 (2002): 21-26.
- ↑ 4,0 4,1 Varagić M. V., Stevanović M. Farmakologija u pulmologiji Medicinska knjiga Beograd-Zagreb,1990.