Henryk Lisowski (oficer)
podpułkownik administracji (uzbrojenia) | |
Pełne imię i nazwisko |
Henryk Michał Władysław Lisowski |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
12 lutego 1894 |
Data i miejsce śmierci |
między 9 a 11 kwietnia 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
8 pułk artylerii polowej |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Henryk Michał Władysław Lisowski (ur. 12 lutego 1894 w Krakowie, zm. między 9 a 11 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – podpułkownik administracji (uzbrojenia) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Henryk Lisowski z Lisowa h. Lubicz[3] urodził się 12 lutego 1894 w Krakowie, w rodzinie Władysława i Michaliny z Czeczel-Nowosielskich[4]. Żołnierz Legionów Polskich[5]. Od stycznia 1919 w 8 pułku artylerii polowej. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. W 1922 był w stopniu kapitana administracji, dział kontroli administracji ze starszeństwem 1 czerwca 1919 i 14 lokatą[6]. W 1923 służył w Oddziale Kontroli Wykonania Budżetu MSWojsk[7]. W 1924 w stopniu majora administracji ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 6 lokatą – pełnił służbę w Wojskowej Kontroli Generalnej, w Oddziale Kontroli Następnej[8]. W 1924 został członkiem rezerwowym Sądu Honorowego dla oficerów młodszych MSWojsk[9]. W 1926 został przewodniczącym oficerskiej komisji małżeńskiej Oddziału Kontroli Następnej MSWojsk[10]. W marcu 1934 został przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów uzbrojenia ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i lokatą 3.1 z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Biurze Kontroli MSWojsk.[11] Na stopień podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 2. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[12][13]. W marcu 1939 był szefem Wydziału III Funduszy Pozabudżetowych w Biurze Budżetowym Ministerstwa Spraw Wojskowych[14].
Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z 28 października 1939 był jeńcem jużskiego obozu NKWD (jest wymieniony na liście jeńców wojennych i starszych oficerów z dnia 28.10.1939). W listopadzie lub na początku grudnia 1939 przybył do Kozielska. Między 7 a 9 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 015/2 poz. 88 nr akt 1178[15], z 05 kwietnia 1940[1][16]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji z 28.05.1943 pod numerem 3444. Przy szczątkach Henryka Lisowskiego znaleziono kartkę z nazwiskiem Lisowski, zaświadczenie o szczepieniach w obozie w Kozielsku, pismo firmy Julian Piwnicki zaświadczającej o przyjęciu do przechowania futra[17][18]. Figuruje na liście AM-256-3444 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-125-03444. Na liście AM oznaczono stopień majora. Nazwisko Lisowskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 03444) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 176, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 169 z 1943.
Krewni do 2008 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W archiwum IPN znajdują się wspomnienia krewnych i znajomych podpułkownika.
Był żonaty, miał dwoje dzieci.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości (15 kwietnia 1932)[20][21]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[22][23]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[24]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[25]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[25]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986[26]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 464.
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 157 .
- ↑ Henryk Lisowski z Lisowa h. Lubicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-03-02] .
- ↑ Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 351 .
- ↑ Komunikat – Koło Żołnierzy Formacyj Pozapułk. b. Legjonów Polskich, Nr 3/36, 1936, s 3.
- ↑ Lista Starszeństwa Oficerów Zawodowych, Warszawa 1922, s. 374 .
- ↑ Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1923, s. 30 .
- ↑ Dziennik Personalny, Warszawa: MSWojsk, 1924, s. 30, 970 .
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.4, nr 20), Warszawa, 20 stycznia 1924, s. 4 .
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.6, nr 30), Warszawa, 30 stycznia 1926, s. 4 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 7), MSWojsk., 12 marca 1934, s. 89 .
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 470.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 286.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 441.
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 626 .
- ↑ Na liście wywózkowej Rosjanie wstawili błędną datę urodzenia – 1896
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 256.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.13, nr 8), MSWojsk., 4 lipca 1932, s. 331 .
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.17, nr 2), MSWojsk., 11 listopada 1936, s. 18 .
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ a b Na podstawie fotografii Fotografia: Henryk Lisowski w mundurze podpułkownika.
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości..
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
- Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podpułkownicy administracji II Rzeczypospolitej
- Podpułkownicy uzbrojenia II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zmarli w 1940
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918