Henschel Hs 123

Henschel Hs 123
Το Hs 123.
Τύπος	αεροσκάφος εγγύς υποστήριξης βομβαρδιστικό κάθετης εφόρμησης
Κατασκευαστής	Henschel
Χώρα προέλευσης	Γερμανία
Παρθενική πτήση	8 Μαΐου 1935
Κύριος χειριστής	Luftwaffe
Μονάδες που παρήχθησαν	περ. 265

Το Henschel Hs 123 ήταν γερμανικό μονοθέσιο διπλάνο αεροσκάφος εγγύς υποστήριξης/βομβαρδιστικό κάθετης εφόρμησης της δεκαετίας του 1930 και του 1940. Αεροσκάφη αυτού του τύπου έδρασε με τη Λεγεώνα Κόνδορ στον Ισπανικό Εμφύλιο και με τη Luftwaffe κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Tα Hs 123 αποδείχθηκαν ανθεκτικά και αποτελεσματικά αεροσκάφη, ιδίως σε δύσκολες συνθήκες. Η παραγωγή τους τερματίστηκε το 1938 όμως παρέμειναν σε μονάδες πρώτης γραμμής μέχρι το 1944, οπότε και αποσύρθηκαν τα τελευταία εξαιτίας της έλλειψης ανταλλακτικών.

Σχεδιασμός και ανάπτυξη

Η εταιρεία Henschel δραστηριοποιούνταν στην κατασκευή ατμομηχανών, όμως μετά από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία στράφηκε και στο χώρο του σχεδιασμού αεροσκαφών. Το Hs 123 ήταν ένα από τα πρώτα αεροσκάφη της εταιρείας και δημιουργήθηκε ως η πρότασή για διαγωνισμό της αναγεννημένης Luftwaffe που αφορούσε στην απόκτηση νέου βομβαρδιστικού κάθετης εφόρμησης. Ανταγωνιστικό του Hs 123 ήταν το Fi 98 της Fieseler.

Αρχικά κατασκευάστηκαν τρία πρωτότυπα που δοκιμάστηκαν στο Ρέχλιν (Rechlin). Τα δύο προωθούνταν από κινητήρα BMW 132A-3 των 650 hp και ένα με κινητήρα Wright Cyclone των 770 hp. Το αρχικό πρωτότυπο (Hs 123V1) πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση την 1η Απριλίου 1935, ενώ κατά την πρώτη δημόσια παρουσίασή του στις 5 Μαΐου του ίδιου έτους στα χειριστήρια ήταν ο Έρνστ Ουντέτ (Ernst Udet). Οι επιδόσεις του V1 ήταν επαρκώς ικανοποιητικές με συνέπεια να ακυρωθεί η ανάπτυξη του Fi 98. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών το Hs 123 αποδείχθηκε ικανό να πραγματοποιεί σχεδόν κατά κυριολεξία «κάθετες» εφορμήσεις. Παρόλα αυτά δύο αεροσκάφη χάθηκαν εξαιτίας δομικών αστοχιών στις πτέρυγες ενώ πραγματοποιούσαν βύθιση με μεγάλη ταχύτητα. Στο τέταρτο πρωτότυπο ενσωματώθηκαν βελτιώσεις προκειμένου να διορθωθούν τα προβλήματα αυτά. Έπειτα από την επιτυχή ολοκλήρωση των δοκιμών, αποφασίστηκε η ένταξη του Hs 123 σε παραγωγή με κινητήρα BMW 132Dc των 880 hp.

Τα Hs 123 προορίζονταν να αντικαταστήσουν τα αναγνωριστικά-βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης Heinkel He 50. Τα ίδια, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, θα παρέμεναν σε υπηρεσία μέχρι να καταστούν διαθέσιμα τα Junkers Ju 87 Stuka. Κατά συνέπεια ο αριθμός των Hs 123 που παρήχθη ήταν περιορισμένος και επιπλέον δεν προβλέφθηκε η ανάπτυξη βελτιωμένων εκδόσεων. Το 1938 η Henschel ανέπτυξε το Hs 123B. Επρόκειτο για μια απόπειρα χρήσης του κινητήρα BMW 132K των 960 hp που παρέμεινε στο στάδιο του πρωτοτύπου. Παρόμοια τύχη είχε το παρεμφερές Hs 123C.

Παραγωγή

Το Hs 123 κατασκευάστηκε στα εργοστάσια Schönefeld και Johannistal της Henschel. Το πρώτο Hs 123 παραδόθηκε το 1936, About 265 aircraft were produced. όμως η παραγωγή του Hs 123A διακόπηκε του Autumn 1938. Τα πρωτότυπα Hs 123B και Hs 123C κατασκευάστηκαν λίγο πριν από τη διακοπή της παραγωγής των Hs 123A.

Ορισμένα αεροσκάφη εξήχθησαν στην Κίνα, ενώ δεκατέσσερα δόθηκαν στην αεροπορία των Εθνικιστών.

Επιχειρησιακή ιστορία

Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Σχηματισμός Hs 123A της Luftwaffe πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκσσμίου Πολέμου.

Μικρός αριθμός αεροσκαφών προπαραγωγής (Hs 123A-0) ολοκληρώθηκε το 1936 και παραδόθηκε στη Luftwaffe για αξιολόγηση. Ακολούθησαν τα Hs 123A-1, στα οποία ενσωματώνονταν ορισμένες τροποποιήσεις. Τα αεροσκάφη παραγωγής διέθεταν θωρακισμένο προσκέφαλο και επένδυση για την προστασία του πιλότου, καθώς και καλύμματα για τους τροχούς. Μπορούσαν να μεταφέρουν τέσσερις βόμβες SC50 των 50 kg, από δύο σε κάθε πτέρυγα, καθώς και μία των SC250 των 250 kg κάτω από την άτρακτο. Συχνά στη θέση της βόμβας των 250 kg τοποθετούνταν εξωτερική απορριπτόμενη δεξαμενή καυσίμων. Ο οπλισμός αποτελούνταν από δύο πολυβόλα MG 17 των 7,92 mm στο ρύγχος.

Τα Hs 123 εντάχθηκαν σε υπηρεσία το Φθινόπωρο του 1936 με την StG 162 (162η Πτέρυγα Βομβαρδιστικών Κάθετης Εφόρμησης) αλλά η πορεία τους στον ρόλο αυτό ήταν βραχυχρόνια, διότι η Πτέρυγα παρέλαβε τον επόμενο χρόνο τα πρώτα Stuka. Την περίοδο της Κρίσης του Μονάχου τα διαθέσιμα Hs 123 ήταν συγκεντρωμένα στην προσωρινή Fliegergeschwader 100, που είχε συγκροτηθεί εκτάκτως και είχε εξοπλισθεί με παρωχημένα αεροσκάφη που θα δρούσαν σε ρόλο εγγύς υποστήριξης. Με την υπογραφή του Συμφώνου στο Μόναχο και την αποσόβηση της κρίσης, η Fliegergeschwader 100 διαλύθηκε και τα αεροσκάφη της διατέθηκαν σε άλλους σχηματισμούς. Παρά την επιτυχημένη δράση του στην Ισπανία, το 1939 τα Hs 123 θεωρούνταν πλέον παρωχημένα από την Luftwaffe και μόνο ένα σμήνος πρώτης γραμμής εξακολουθούσε να είναι εξοπλισμένο με αυτά.

Ισπανικός Εμφύλιος

Κατόπιν αιτήματος του Βόλφραμ φον Ρίχτχοφεν (Wolfram von Richthofen), επιτελάρχη εκείνη την περίοδο της Λεγεώνας Κόνδορ που δρούσε στην Ισπανία στο πλευρό των Εθνικιστών, παραδόθηκαν πέντε Hs 123.

Τα Henschel έδρασαν αρχικά ως τακτικά βομβαρδιστικά, όμως απέδωσαν πενιχρά αποτελέσματα εξαιτίας του περιορισμένου φορτίου βομβών που μπορούσαν να μεταφέρουν καθώς και της μικρής ακτίνας δράσης τους. Από την άλλη, τα Hs 123 που επιχειρούσαν από τη Σεβίλλη έδρασαν ως αεροσκάφη εγγύς υποστήριξης. Στον ρόλο αυτό η περιορισμένη ακτίνα δράσης δεν αποτελούσε πρόβλημα, ενώ από την άλλη η ικανότητά τους να πλήξουν στόχους με ακρίβεια ήταν σημαντικότερη από τη δυνατότητα μεταφοράς μεγάλου φορτίου βομβών. Αποδείχθηκαν επίσης ιδιαίτερα ανθεκτικά και ικανά να απορροφήσουν πολλαπλά πλήγματα. Οι Ισπανοί εντυπωσιάστηκαν από τις δυνατότητες του αεροσκάφους και αγόρασαν όλα τα αεροσκάφη που βρίσκονταν ήδη στην χώρα τους ενώ παρήγγειλαν και επιπλέον αεροσκάφη.

Β΄ Σινοϊαπωνικός Πόλεμος

Δώδεκα Hs 123 εξήχθησαν στην Κίνα. Ιδίως το 1938 είχαν εκτεταμένη δράση ως βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης, πλήττοντας ιαπωνικά πολεμικά πλοία που έπλεαν στον ποταμό Γιανγκτσέ.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

1939-1941

Με το ξέσπασμα του πολέμου και τα 39 Hs 123 που ήταν διαθέσιμα εντάχθηκαν στο Σμήνος II. (Schl)/LG 2 και έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις κατά την εισβολή στην Πολωνία. Αποδείχθηκαν εξαιρετικά αποτελεσματικά, όντας ικανά να πλήξουν τους στόχους τους με μεγάλη ακρίβεια. Μια τρομακτική πτυχή της επίθεσης ενός Hs 123 ήταν ο στακάτος θόρυβος του κινητήρα του, τον οποίο ο πιλότος μπορούσε να ρυθμίσει αλλάζοντας τις στροφές για να προκαλέσει ριπές που έμοιαζαν με πυροβολισμούς. Τα Hs 123 αποδείχθηκαν επίσης ανθεκτικά στα εχθρικά πυρά, ικανά να επιστρέφουν στη βάση τους ακόμα και όταν είχαν υποστεί πολλαπλά πλήγματα. Τα πληρώματά τους τα θεωρούσαν αξιόπιστα και εύκολα να συντηρηθούν στις δύσκολες συνθήκες του πεδίου των επιχειρήσεων.

Η εκστρατεία στην Πολωνία ήταν επιτυχημένη για την σχεδίαση της Henschel, που η ηγεσία της Luftwaffe θεωρούσε παρωχημένη. Τα Hs 123 έδρασαν ξανά κατά τη Μάχη της Γαλλίας. Συχνά επιχειρούσαν από τις πλέον προωθημένες γερμανικές βάσεις και πραγματοποιούσαν περισσότερες αποστολές ανά ημέρα από μονάδες εξοπλισμένες με άλλους τύπους. Παρόλα αυτά ο αριθμός των διαθέσιμων αεροσκαφών συνέχισε να φθίνει εξαιτίας της διαρκούς φθοράς.

Τα Hs 123 δεν έλαβαν μέρος στη Μάχη της Αγγλίας διότι δεν τους το επέτρεπε η μικρή ακτίνα δράση τους. Ο μοναδικός σχηματισμός που ήταν εξοπλισμένος με Hs 123, το Σμήνος II. (Schl)/LG 2, στάλθηκε πίσω στη Γερμανία για να επανεξοπλιστεί με μαχητικά-βομβαρδιστικά Messerschmitt Bf 109E. Τα Bf 109 μετέφεραν παρόμοιο φορτίο βομβών με τα Henschel, είχαν όμως μεγαλύτερη ακτίνα δράσης και ήταν σαφώς ικανότερα να αντιμετωπίσουν τα αντίπαλα μαχητικά. Από την άλλη, ήταν δύσκολα αεροσκάφη κατά την απογείωση και την προσγείωση, ιδίως όταν έφεραν βόμβες.

Όταν άρχισε η Βαλκανική Εκστρατεία τα 32 διαθέσιμα αεροσκάφη επέστρεψαν στις επιχειρήσεις, αυτή τη φορά με το Σμήνος 10.(Schl)/LG 2. Η δράση τους ήταν ικανοποιητική και αποφασίστηκε πως θα συμμετείχαν στην επερχόμενη Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα.

Ανατολικό Μέτωπο

Στα αρχικά στάδια της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, το μοναδικό σμήνος εγγύς υποστήριξης της Luftwaffe ήταν το II.(Schl)/LG 2, που διέθετε 22 Hs 123 και 38 Bf 109E. Στο Ανατολικό Μέτωπο τα Hs 123 τροποποιήθηκαν, διαθέτοντας πλέον ισχυρότερο οπλισμό και επιπλέον θωράκιση. Επίσης αφαιρέθηκαν τα καλύμματα των τροχών.

Το II.(Schl)/LG 2 αρχικά ανέλαβε αποστολές στο κεντρικό και το βόρειο τμήμα του μετώπου. Για μικρό χρονικό διάστημα έδρασε στα περίχωρα του Λένινγκραντ, ενώ έλαβε μέρος και στις μάχες Μπριάνσκ και της Βιάζμα. Τα Bf 109E του Σμήνους αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα ως μαχητικά-βομβαρδιστικά, ιδίως με τους κινητήρες τους και κατά την αποπροσγείωση. Οι αστεροειδείς κινητήρες των Hs 123 αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικοί σε πλήγματα από ελαφρά όπλα σε σύγκριση με τους υδρόψυκτους των Bf 109.

Η έλευση του χειμώνα έφερε μεγάλες δυσκολίες για τις γερμανικές δυνάμεις που βρίσκονταν πλέον βαθιά μέσα στο σοβιετικό έδαφος. Οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερα δύσκολες για τους πιλότους των Henschel, που είχαν ανοικτά κόκπιτ. Παρόλα αυτά έλαβαν μέρος στη μάχη της Μόσχας. Τον Ιανουάριο του 1942 το II.(Schl)/LG 2 μετασχηματίστηκε στην πρώτη εξειδικευμένη Πτέρυγα Εγγύς Υποστήριξης της Luftwaffe: μετονομάστηκε σε Schlachtgeschwader 1 (συντομογραφία: SchlG 1) και τα Hs 123 που διέθετε εντάχθηκαν στο Σμήνος 7./SchlG 1

Τον Μάιο του 1942 η SchlG 1 συμμετείχε στις επιχειρήσεις στην περιοχή της Κριμαίας. Παρέμεινε για αρκετούς ακόμη μήνες στο νότιο τμήμα του μετώπου, συμμετέχοντας επίσης στη δεύτερη μάχη του Χαρκόβου και στη μάχη του Στάλινγκραντ. Ο αριθμός των διαθέσιμων Henschel μειώνονταν διαρκώς. Αεροσκάφη που βρίσκονταν σε σχολές εκπαιδεύσεως, καθώς και εγκαταλελειμμένα αεροσκάφη συγκεντρώθηκαν προκειμένου να αναπληρωθούν οι απώλειες. Τον Ιανουάριο του 1943 ο Βόλφραμ φον Ρίχτχοφεν (Wolfram von Richthofen), όντας τότε διοικητής του 4ου Αεροπορικού Στόλου (γερμ. Luftflotte 4) ζήτησε την επανεκκίνηση της παραγωγής των Hs 123 διότι σε αντίθεση με άλλους πιο προηγμένους τύπος ήταν ανθεκτικά στις ιδιαίτερα αντίξοες καιρικές συνθήκες του Ανατολικού Μετώπου. Κάτι τέτοιο ήταν όμως αδύνατο, δεδομένου πως το εργοστάσιο της Henschel είχε αποσυναρμολογήσει τη γραμμή παραγωγής ήδη από το 1940.

Η SchlG 1 συνέχισε την επιχειρησιακή της πορεία στην ανατολή. Αφού συμμετείχε στη μάχη του Κουρσκ, επέστρεψε στην Κριμαία όπου στα μέσα του 1944 παρέδωσε τα τελευταία Hs 123 που διέθετε για να παραλάβει Ju 87. Το τελευταίο έτος του πολέμου όσα Hs 123 πετούσαν ακόμα χρησιμοποιούνταν σε δευτερεύοντες ρόλους, όπως για τη ρίψη εφοδίων ή τη ρυμούλκηση ανεμοπτέρων.

Στα 1941-42 ορισμένοι Ισπανοί εθελοντές της Escuadrilla Azul επίσης πέταξαν με Hs 123 στο Ανατολικό Μέτωπο.

Χρήστες

Κίνα

• Οι κινέζικες αεροπορικές δυνάμεις παρέλαβαν και χρησιμοποίησαν δώδεκα αεροσκάφη ως βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης.

Γερμανία

• Luftwaffe

Ισπανία

• Η Ισπανική Πολεμική Αεροπορία αγόρασε όσα Hs 123 της Λεγεώνας του Κόνδορα ήταν διαθέσιμα, ενώ παραγγέλθηκαν και έντεκα επιπλέον αεροσκάφη. Την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Ισπανοί εθελοντές της Escuadrilla Azul που μάχονταν στο πλευρό των γερμανικών δυνάμεων στο Ανατολικό Μέτωπο επιχειρούσαν με Hs 123.

Δείτε επίσης

Συγκρίσιμα αεροσκάφη

• Aichi D1A
• Curtiss SBC
• Hawker Hart
• Heinkel He 50
• Mitsubishi Ki-15
• Polikarpov R-5
• Polikarpov R-Z

Κατάλογοι

• Κατάλογος αεροσκαφών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Βιβλιογραφία

• Eden, Paul and Soph Moeng, eds. The Complete Encyclopedia of World Aircraft. London: Amber Books, 2002. (ISBN 0-7607-3432-1).
• Fitzsimmons, Bernard, ed. "Hs 123, Henschel." The Illustrated Encyclopedia of 20th Century Weapons and Warfare. New York: Columbia House, 1967.
• Franco, Lucas Molina. Henschel HS 123 (Perfiles Aeronáuticos 2: La Máquina y la Historia) (in Spanish with English captions). Valladolid, Spain: Quiron Ediciones, 2006. (ISBN 84-87314-61-9).
• Green, William. Warplanes of the Second World War, Volume Nine: Bombers. London: Macdonald & Co. (Publishers), 1968 (fourth impression 1972). (ISBN 0-356-01491-6).
• Green, William. Warplanes of the Third Reich. London: Macdonald and Jane's Publishers, 1970 (fourth impression 1979). (ISBN 0-356-02382-6).
• Gunston, Bill. An Illustrated Guide to German, Italian and Japanese Fighters of World War II: Major Fighters and Attack Aircraft of the Axis Powers. New York: Arco Publishing, 1980. (ISBN 0-668-05093-4).
• Gunston, Bill. The Encyclodepia of the Worlds Combat aircraft'. New York: Chartwell Books, 1976.
• Gunston, Bill and Tony Wood. Hitler's Luftwaffe. London: Salamander Books, 1977. (ISBN 0-86101-005-1).
• Höfling, Rudolf. Henschel Hs 123: Die Geschichte eines legendären Schlachtflugzeuges (Flugzeug Profile 42) (in German). Stengelheim, Germany: Unitec Medienvertrieb, 2004.
• Ledwoch, Janusz. Henschel Hs 123 (Wydawnictwo Militaria 4) (in Polish with English captions. Warszawa, Poland: Wydawnictwo Militaria, 1995. (ISBN 83-86209-30-5).
• Lepage, Jean-Denis G.G. Hs-123 Aircraft of the Luftwaffe, 1935–1945: An Illustrated Guide. McFarland & Co, 2009 ISBN 978-0786439379.
• "Legacy of Udet...The Henschel HS 123". Air International, Vol. 15, No 2, August 1978, pp. 72–79. Bromley, UK: Fine Scroll.
• Shepherd, Christopher. German Aircraft of World War II with Colour Photographs. Edinburgh: Sidgwick & Jackson, 1975. (ISBN 0-283-98179-2).
• Smith J. R. and Anthony Kay. German Aircraft of the Second World War. London: Putnam & Company, 1972. (ISBN 0-370-00024-2).
• Taylor, John W. R. "Henschel Hs 123." Combat Aircraft of the World from 1909 to the present. New York: G.P. Putnam's Sons, 1969. (ISBN 0-425-03633-2).
• Weal, John. "Eastern Front Schlachtflieger." Wings of Fame, Vol. 7. London: Aerospace Publishing, 1997. (ISBN 1-880588-23-4).
• Winchester, Jim. "Henschel Hs 123." Aircraft of World War II: The Aviation Factfile. Kent, UK: Grange Books, 2004. (ISBN 1-84013-639-1).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Henschel Hs 123 στο Wikimedia Commons