Kontent qismiga oʻtish

Hind bint Utba

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Hind bint Utba
هند بنت عتبة
Tavalludi 584
Makka, Hijoz, Arabiston
Vafoti 7-asr
Rashidun xalifaligi
Turmush oʻrtogʻi Abu Sufyan ibn Harb
Hafs ibn al-Mughira
Fakih ibn al-Mughira
Bolalari
  • ʾAbān ibn Ḥafṣ ibn Al-Mughīra
  • Muʿāwiyah ibn ʾAbī Ṣufyān
  • ʿUtbah ibn ʾAbī Ṣufyān
  • ʾUm al-ḥakm bint ʾAbī Ṣufyān
  • Juwayriyya bintʾAbī Ṣufyān
Otasi Utba ibn Robiya

Hind binti Utba (arabcha: هند بنت عتبة) Islom payg'ambari Muhammadning hamrohi bo'lgan taniqli raqibasi edi. U Abu Sufyon ibn Harbning rafiqasi va xalifa Muoviya I (r. 661–680), Hanzala, Juvayriya va Utba.

Abu Sufyon ham, Hind ham 630-yilda islomni qabul qilishlaridan oldin islom paygʻambari Muhammadga qarshi chiqqanlar[1][2][3][4] U, ayniqsa, Islom manbalarida Yarmuk jangidagi harbiy roli uchun maqtalgan.[5][6][7]

Hayot

[tahrir | manbasini tahrirlash]

U Makkada Qurayshning koʻzga koʻringan rahbarlaridan biri Utba ibn Rabi’a va Safiya binti Umayya ibn Abdu Shamsning qizi boʻlgan.  Demak, Safiyya va Utba uning amakivachchadirlar.[8] Uning ikkita ukasi bor edi: Abu Huzayfa ibn Utba va Valid ibn Utba. Uning ikki singlisi ham bor edi: Atika binti Utba va Ummu Kulsum binti Utba. Uning otasi va amakisi Shayba ibn Rabi'a Islomning asosiy dushmanlaridan bo'lib, oxir-oqibat Badr jangida Ali tomonidan o'ldirilgan.[9]

Uning birinchi turmush o'rtog'i Maxzum urug'idan bo'lgan Hafs ibn Al-Mug'ira bo'lib, undan Obon ismli bir o'g'il tug'di.[10] Hafs kasallikdan keyin yosh vafot etdi. Hind o'zidan ancha katta bo'lgan akasi al-Fakahga turmushga chiqdi, lekin u o'g'lini otasining oilasida o'sishini xohlagani uchun uni qabul qildi.[11] Al-Fakah ziyofat zaliga ega edi.Bir kuni u Hindni zalda yolg'iz qoldirib, uyiga qaytib, xodimlaridan birini shoshib ketayotganini ko'rdi. Xotinining sevgilisi bor, deb o'ylab, uni tepib yubordi va undan bu odam kimligini so'radi. U uxlab yotganini va hech kim kirganini bilmasligini aytdi; lekin al-Fakah unga ishonmadi va darhol taloq qildi.[12]

Keyin Hind o'zini g'iybat mavzusiga aylantirdi. Otasi Utba undan ajrashganligi haqidagi haqiqatni aytishni soʻradi. "Agar ayblovlar rost bo'lsa, men al-Fakahni o'ldirishni tayinlayman, agar ular yolg'on bo'lsa, unda Yamanlik folbinni chaqiraman". Hind oʻzining begunoh ekanligiga xudolar nomiga qasam ichdi, shuning uchun Utba folbinni chaqirdi. Hind olomon orasida o'tirardi; folbin oʻrnidan turib, uning yelkasiga urdi va: “Oʻrningdan tur, zinokor emassan, pokiza ayol. Podshoh tugʻasan!” Al-Fakah uning qo'lidan ushlab, uni xotini sifatida qabul qilishga tayyor edi; Ammo Hind qo'lini tortib oldi va: "Ket, men uni boshqa odamga ko'taraman", dedi.[13]

Hind onasi tomonidan birinchi amakivachchasi va ota tomondan ikkinchi amakivachchasi bo'lgan Abu Sufyonga tumushga chiqish uchun boshqa da'vogarlarni rad etdi[10][14][15]. Uning oilasi Madinadagi Abul-Huqayq qabilasining zargarlik buyumlarini to'yga bezatish uchun qarzga oldi.[16]

Islomga qarshi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

613 yildan 622 yilgacha Muhammad Makkada Islom xabarini omma oldida targ'ib qilgan. U zot imon keltirganlarni to'plaganida, u va uning izdoshlari tobora kuchayib borayotgan qarshiliklarga duch kelishdi. 622 yilda ular uzoqdagi Yasrib shahriga hijrat qilishdi, hozir Madina nomi bilan mashhur. 624 yilda Muhammad savdo maqsadida Suriyaga ketayotgan Hind va uning eri Abu Sufyon boshchiligidagi karvonga hujum uyushtirdi. Ular kelayotgan hujum haqida xabar olishganda, Abu Sufyon karvonni himoya qilish uchun Makka qo'shinini tashkil etishni aytdi. Bu Badr jangiga olib keldi. Musulmonlar makkaliklarni mag'lub etishdi va Hindning otasi, o'g'li, ukasi va amakisi o'sha jangda halok bo'ldilar.[17]

Hind Makka qo'shinlariga Uhud jangidahamrohlik qildi. U o'z jangchilarini da'vat qilib, raqsga tushayotgan va qo'shiq aytadigan ayollar orasida edi.[18]

Bu jangda Jubayr ibn Mut'im Muhammadning amakisi Hamzani o'ldirish uchun quli Vahshiy ibn Harbga pora berdi. Hind Vahshining yonidan oʻtganda: “Kel, qora tanli! Oʻz qasosingdan ham, biznikidan ham qanoat qil!”[18], chunki Hindning amakisini oʻldirgan Hamza edi[17]. Vahshi jang avjida Hamzaga nayza urdi; Hamza o'ldirilganidan keyin Vahshiy nayzasini olish uchun qaytib keldi va keyin jangni tark etdi.[19] Jangdan keyin Hind va ayollar o'lgan musulmonlarning jasadlarini o'ldirishga kelishdi. Burun va quloqlarini kesib, marjon va bilak yasadilar U Hamzaning jigarini oʻyib, tishlab oldi; lekin u luqmani yuta olmadi va tupurdi. (Ibn Abdu l-Barr "al-Isti'ob" kitobida u Hamzaning qalbini ovqatdan oldin pishirganini aytadi.) Keyin u toshga chiqib, "baqirdi":

Islomni qabul qilish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

630-yilda Makka Muhammad tomonidan zabt etilgandan keyin Hind Abu Sufyon bilan birgalikda islomni qabul qildi. Yarmuk jangida musulmonlar vizantiyaliklardan ko'p edi, lekin ular orasida ayollar va o'g'il bolalar yordami bilan Sharqiy Rim imperiyasini mag'lub etishdi.[20][21] Jang, shuningdek, Xolid ibn al-Volidning eng katta harbiy g'alabalaridan biri hisoblanadi. Bu uning tarixdagi eng buyuk taktik va otliq qo'mondonlardan biri sifatidagi obro'sini mustahkamlaydi.[22]

Islom haqidagi eng qadimgi tarix kitoblaridan ikkitasida Hind jang paytida qilgan harakati uchun katta hurmat-ehtirom ko'rsatilgan. Ular birinchi musulmon ayollar, jumladan Hind binti Utba[23][6][24][25][26] va Asmo binti Abu Bakr[27] Yarmuk jangida qanday rol oʻynaganligini koʻrsatadi. Musulmonlar soni juda ko'p edi. Har safar ba'zi erkaklar qochib ketganlarida, ayollar ularni ortga qaytarishdi va agar ular mag'lub bo'lsa, rimliklar ularni qul qilib olishlaridan qo'rqib, jang qilishdi. Har safar erkaklar qochganlarida, ayollar kuylashardi:[28]Ayollarning urushayotganini koʻrgan erkaklar qaytib kelib, bir-birlariga: “Agar urushmasak, ayollardan koʻra biz ayollar maydonida oʻtirishga ko'proq haqliroqmiz”, der edilar.[29]Bir payt Abu Sufyonning ustiga oʻqlar yogʻa boshlagan va u otini qaytarmoqchi boʻlganida, Hind chodir qoziq bilan otining yuziga urib: “Qayerga ketyapsan, deb oʻylaysan, ey Saxr? Jangga qayting va o'tmishda odamlarni Muhammadga qarshi qo'zg'atganingizning o'rnini to'ldirmaguningizcha harakat qiling. Keyinroq Abu Sufyonning koʻziga oʻq tegdi va u koʻr boʻlib qoldi.[30]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Why Abu Sufyan Was Ordered To Be Killed…“. Discover The Truth (2015-yil 3-aprel). Qaraldi: 2016-yil 18-dekabr.
  2. ↑ „The Prophet and the people who opposed him | SoundVision.com“. www.soundvision.com. Qaraldi: 2016-yil 18-dekabr.
  3. ↑ Administrator. „The Letter of the Prophet to the Emperor of Byzantium (part 1 of 3): An Introduction - The Religion of Islam“. www.islamreligion.com. Qaraldi: 2016-yil 18-dekabr.
  4. ↑ „Abu Sufyan and his position in the Islamic community“. www.aldhiaa.com. 2016-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 18-dekabr.
  5. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 325 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  6. ↑ 6,0 6,1 al-Baladhuri 892 [19] „Archived copy“. 2013-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-fevral.
  7. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 331 to 334 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  8. ↑ Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina, p. 165. London: Ta-Ha Publishers.
  9. ↑ Olsen, Kirstin. Chronology of women's history. Greenwood Publishing Group, 1994 — 31-bet. ISBN 0-313-28803-8. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Ibn Saad/Bewley p. 165.
  11. ↑ Munir Mohammed AlGhadban, Hind Bint Utbeh (1982) p. 19. Riyadh: Mektabat Al-Haramin.
  12. ↑ Jalal al-Deen al-Suyuti. Tarikh al-Khulufa. Translated by Jarrett, H. S. (1881). History of the Caliphs, p. 200. Calcutta: The Asiatic Society.
  13. ↑ Suyuti/Jarrett pp. 200-201.
  14. ↑ Ibn Ishaq, Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, pp. 337, 385. Oxford: Oxford University Press.
  15. ↑ Ibn Saad, Tabaqat vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina, p. 169. London: Ta-Ha Publishers.
  16. ↑ Ibn Saad/Bewley p. 166.
  17. ↑ 17,0 17,1 Ibn Ishaq/Guillaume p. 337.
  18. ↑ 18,0 18,1 Ibn Ishaq/Guillaume p. 371.
  19. ↑ Ibn Ishaq/Guillaume p. 375.
  20. ↑ Walton, Mark W (2003), Islam at war, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-275-98101-0, p. 30
  21. ↑ Walton, Mark W (2003), Islam at war, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-275-98101-0 page 6
  22. ↑ Nicolle, David (1994), Yarmuk 636 A.D.: The Muslim Conquest of Syria, Osprey Publishing, ISBN 1-85532-414-8 Page 19
  23. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 325 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  24. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 331 to 334 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  25. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 343-344 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  26. ↑ al-Baladhuri 892 [20] from The Origins of the Islamic State, being a translation from the Arabic of the Kitab Futuh al-Buldha of Ahmad ibn-Jabir al-Baladhuri, trans. by P. K. Hitti and F. C. Murgotten, Studies in History, Economics and Public Law, LXVIII (New York, Columbia University Press,1916 and 1924), I, 207-211
  27. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 352-353 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  28. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 331-332 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  29. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 353 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  30. ↑ Islamic Conquest of Syria A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Page 332 „Archived copy“. 2013-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.

Eslatmalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Hind_bint_Utba&oldid=5260441" dan olindi