Hipoterapia
Hipoterapia (od gr. ἵππος hippos „koń”, θεραπεία therapeía „terapia”) – metoda rehabilitacji ruchowej na bazie neurofizjologii, prowadzona przy udziale konia[1]. Jest jedną z wielu form rehabilitacji wieloprofilowej (psycho-ruchowej), oddziałującej jednocześnie psycho-motorycznie, psychoruchowo, sensorycznie, psychicznie i społecznie. Stosowana jest w różnym wieku zarówno u dzieci jak u młodzieży czy dorosłych.
Terapia niepełnosprawnych z zastosowaniem metody hipoterapii obejmuje głównie osoby niepełnosprawne psychoruchowo, sensorycznie i umysłowo. Dobroczynne dla zdrowia fizycznego skutki kontaktu z koniem znane były już w starożytności; jako metoda leczenia pojawiły się ponownie w nowoczesnej medycynie konwencjonalnej w latach 50.–60. XX w., zwłaszcza w neurologii, ortopedii i psychiatrii[2][3].
Podstawowe zasady
[edytuj | edytuj kod]Hipoterapia jest ściśle powiązana z innymi metodami rehabilitacyjnymi i terapeutycznymi i w pełni korzysta z ich dorobku naukowego.
Cel hipoterapii
[edytuj | edytuj kod]Celem terapii z koniem (z elementami jazdy konnej) jest przywrócenie pacjentom sprawności fizycznej i psychicznej w możliwym do osiągnięcia zakresie. Hipoterapia stanowi jeden z elementów rehabilitacji leczniczej i jako taka jest prowadzona przez specjalistę, na zlecenie i pod kontrolą lekarza. Hipoterapeuta pełni rolę asekurującą, zapewniając bezpieczeństwo oraz rolę przewodnika w kontakcie ze zwierzęciem[3].
Dobór konia
[edytuj | edytuj kod]Konie stosowane w hipoterapii dobiera się starannie pod kątem pożądanych cech (przede wszystkim cech charakteru). Muszą one być m.in.: łagodne, posłuszne, o odpowiedniej budowie i wieku. Jedną z najpopularniejszych ras koni stosowanych w Polsce do hipoterapii są konie huculskie[4]. Ponadto, koń powinien być dobrany do jeźdźca, do jego wzrostu i potrzeb rehabilitacyjnych[5][4]. Czasami do hipoterapii wlicza się terapię na ośle, zwaną onoterapią.
Formy hipoterapii
[edytuj | edytuj kod]Można wyróżnić kilka form hipoterapii:
- Terapia ruchem konia – polega na biernym poddawaniu pacjenta ruchom konia,
- Fizjoterapia na koniu – jest to gimnastyka lecznicza na koniu, polega na wykonywaniu przez pacjenta ćwiczeń na koniu,
- Psychopedagogiczna jazda konna i woltyżerka – wskazana dla osób z problemami emocjonalnymi, psychicznymi oraz z upośledzeniem umysłowym. Terapia odbywa się zgodnie z zaleceniami psychologa, psychoterapeuty. Obejmuje zajęcia zarówno na koniu, jak i przy koniu,
- Terapia kontaktem z koniem – najważniejsza w tej formie terapii jest więź emocjonalna pacjenta z koniem. Stosowana jest głównie u osób z zaburzeniami psychicznymi i emocjonalnymi, a także w przypadku występowania przeciwwskazań do jazdy konnej[6].
Działanie hipoterapii
[edytuj | edytuj kod]- korygowanie postawy ciała;
- regulacja napięcia mięśniowego;
- kontakt z przyrodą, działanie motywacyjne;
- doskonalenie równowagi, koordynacji, orientacji w przestrzeni, schematu własnego ciała, poczucia rytmu;
- stymulacja i normalizacja czucia powierzchniowego;
- zwiększenie poczucia własnej wartości, zmniejszenie zaburzeń emocjonalnych;
- rozwijanie pozytywnych kontaktów społecznych[7];
- pobudzenie zmysłów;
- wzmocnienie odporności;
- zwiększenie wydolności organizmu;
- kształtowanie poczucia własnej odrębności[8];
- zwiększenie możliwości koncentracji uwagi;
- rozwijanie samodzielności;
- zwiększenie możliwości lokomocyjnych[9].
Przekazywanie wzorca chodu
[edytuj | edytuj kod]Przekazywanie wzorca chodu jest najbardziej unikatowym celem hipoterapii. Taki sposób prowadzenia hipoterapii jest wskazany najbardziej dla dzieci i młodzieży chodzących samodzielnie w nieprawidłowym wzorcu, uczących się chodzić oraz siedzących samodzielnie, ale niestabilnie[5].
Autyzm
[edytuj | edytuj kod]Inną szczególną cechą hipoterapii są możliwości pracy z dziećmi autystycznymi, ponieważ, jak zauważył Monty Roberts, osoby autystyczne i konie wykazują wiele podobieństw w postrzeganiu, reagowaniu i porozumiewaniu się[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Strauß Ingrid, (1991), Hippoterapie: Neurologische Krankengymnastik auf Pferd, Wydawnictwo „Hippokrates Verlag GmbH”, Stuttgart, s. 27.
- ↑ O hipoterapii. Fundacja Hipoterapia – Na Rzecz Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych. [dostęp 2011-07-30].
- ↑ a b c Alicja Raczkowska: Koń – wspaniały terapeuta. Fundacja Hipoterapia za: Koń Polski, 2009-07. [dostęp 2011-07-30].
- ↑ a b Wincenty Smolak: Jaki powinien być koń do hipoterapii. Konie Wortale. [dostęp 2011-07-30].
- ↑ a b Jan Krupiński: Hipoterapia – podejście neurofizjologiczne. Fundacja Hipoterapia za: Fizjoterapia Polska. [dostęp 2011-07-30].
- ↑ A. Strumińska (red.), Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie, Warszawa: Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 16.
- ↑ Efekty hipoterapii. Fundacja Hipoterapia – Na Rzecz Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych. [dostęp 2011-07-30].
- ↑ Jagoda Bojarczuk, Hipoterapia. Wskazania, Metody, Ćwiczenia., Warszawa 2018: Wydawnictwo SBM, s.49.
- ↑ A. Strumińska (red.), Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie, Warszawa: Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2003, s.18.
