İçeriğe atla

IV. Karl (Kutsal Roma imparatoru)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
IV. Karl
Kutsal Roma İmparatoru
Hüküm süresi5 Nisan 1355-29 Kasım 1378
Taç giymesi5 Nisan 1355, Roma
Önce gelenIV. Ludwig
Sonra gelenSigismund
Bohemya Kralı
Hüküm süresi26 Ağustos 1346-29 Kasım 1378
Taç giymesi2 Eylül 1347, Prag
Önce gelenJohann von Böhmen
Sonra gelenIV. Wenceslaus
Doğum14 Mayıs 1316
Prag
Ölüm29 Kasım 1378 (62 yaşında)
Prag
DefinAziz Vitus Katedrali, Prag
Eş(ler)iBlanche
Anne
Anna
Elizabeth
Çocuk(lar)ıIV. Wenceslaus
Sigismund
John
Margaret
Catherine
Elizabeth
Anne
Margaret
HanedanLüksemburg
BabasıJohann von Böhmen
AnnesiBohemyalı Elisabeth
DiniKatolik

IV. Karl (Çekçe: Karel IV., Almanca: Karl IV, Fransızca: Charles IV; 14 Mayıs 1316 – 29 Kasım 1378), doğum Wenceslaus (Václav), onbirinci Bohemya kralı Lüksemburg Hanedanı'ndan ve Kutsal Roma İmparatoru.

Kör John'un en büyük oğlu ve onun mirasçısı, babası 26 Ağustos 1346 yılında ölünce Karl Lüksemburg Kontluğu'nu ve Bohemya Krallığı'nı miras olarak aldı. 2 Eylül 1347 yılında Karl'a Bohemya Krallığı taçı takıldı.

11 Temmuz 1346 tarihinde "Seçici Prensler" tarafından o, IV. Ludwig'in itirazında Roma Kralı (rex Romanorum) olarak seçildi.

Karl'a 26 Kasım 1346 tarihinde Bonn'da taç takıldı. Rakiplerinin ölümünden sonra, o 1349 yılı 17 Haziran'ında tekrar seçildi ve 25 Temmuz'da Roma Kralı olarak taç giydirildi. Ayrıca 1355 yılı 6 Ocak tarihinde İtalya Kralı olarak ve 5 Nisan'da Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giydirildi. Burgundy Kralı olarak taç giydirilme töreniyle (4 Haziran 1365 tarihine kadar ertelenmişti) o bütün Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu krallığında özel hükümdar haline gelmişti.

Rathaus'dan duvar resmi, Köln, yak. 1375.

John (Bohemya) ve I. Elisabeth'inoğlu olarak Prag'da Wenceslaus (Václav) ön adıyla doğdu, fakat daha sonra kendi isteğiyle Karl adını aldı ve Fransa'ya amcası IV. Charles'ın sarayına gitti. Orada yedi yılını geçirdi.

Karl Fransız eğitimi aldı ve kültürlü ve okumuş bir kişi olarak Latince, Çekçe, Almanca, Fransızca ve İtalyancayı akıcı bir şekilde konuşmaktaydı. 1331 yılında babasının yanında İtalya'da savaş konusunda bazı tecrübeler edinmişti. Bohemya topraklarını babasının sık sık yokluğunda ve onun gözlerinin iyi görmediğinde yönetmişti.

Onun İtalya'ya ikinci seyahati 1368 yılında yer aldı. Papa VI. Urbanus ile Viterbo'da toplantı yaptığında Siena'daki sarayında kuşatma altındaydı. 1369 yılının son bulmasından önce ülkeyi terk etti. Sonraki imparatorluk yıllarında oğlu Wenceslaus'un 1376 yılında Roma Kralı olarak seçiminde güvenliği sağlamak ve Swabia birliği ve bazı asilzadeler arasında 1378 yılındaki müzakereler dışında Almanya işleri ile az ilgilendi. Topraklarını üç oğlu arasında böldükten sonra, Kasım 1378 tarihinde Prag'da öldü. Öldüğü yer olan Prag'da gömüldü ve onun anısına 1848 yılında bir heykel dikildi.

IV. Karl'ın katlandığı Gut hastalığı o zamanın ortak bir ağrı felaketiydi.

Bilim ve kültürün himayesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

O, Prag'ı Petrarca'nın Roma'ya taşınma ısrarını reddederek imparatorluk başkenti yaptı. Kendisi o şehirde büyük bir inşaatçıydı ve ismi birçok noktaya verildi: Prag Karl Üniversitesi, Karl Köprüsü ve Karl Meydanı gibi. Prag Şatosu ve Alman mimar Peter Parler'in yönetimi altında yapılan Aziz Vitus Katedrali onun himayesi altında tamamlandı. Sonuç olarak, Karl'ın hükümdarlık dönemi Prag'da ilk elyazması süslemelerin çiçeklenmeye başladığı bir tarzdır. Günümüz Çekya'da O hala Pater patriae (Ülkenin Babası veya otec vlasti) olarak saygı duyulur, bu unvan ilk defa onun cenaze töreninde Adalbertus Ranconis de Ericinio tarafından uyduruldu.

Ailesi ve çocukları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Karl ve ilk eşi Blanche

Karl dört defa evlendi. İlk eşi Blanche, (1316 - 1348), babası Karl, Valois Kontu, VI. Philippe'in yarı kız kardeşi. İki kızları oldu:

İkinci evliliği Anna, (1329–1353) ile, Kont Palatine II. Rudolph'un kızı ve bir erkek çocukları oldu.

  • Wenceslas, gençken öldü.

Üçüncü evliliği Anna von Schweidnitz, (1339–1362) idi, Dük II. Heinrich (Schweidnitz-Jauer) ve Katharina of Anjou (I Karl Robert)'in kızı, ondan iki çocuğu oldu,

Onun dördüncü evliliği Elizabeth, 1345 or 1347–1393) ile oldu, babası Pomeranya dükü V. Bogislaw ve annesi Elisabeth, III. Casimir'in kızı. Altı çocukları oldu:

IV. Karl ismi verilenler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Karl'dan sonra pek çok yere ismi verildi:

  • Charles IV, Balázs Nagy, Frank Schaer: Autobiography of Emperor Charles IV; And, His Legend of St. Wenceslas: Karoli IV Imperatoris Romanorum Vita Ab Eo Ipso Conscripta; Et, Hystoria Nova de Sancto Wenceslao Martyre, Published by Central European University Press, 2001, ISBN 963-9116-32-7, 9789639116320, 259 pages [1] 11 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • IV. Karl 13 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IV. Karl (Kutsal Roma imparatoru)
Doğumu: 14 Mayıs 1316 Ölümü: 29 Kasım 1378
Önce gelen
John
Lüksemburg Kontu
1346–1378
Sonra gelen
Wenceslaus
Bohemya Kralı
1346–1378
Önce gelen
IV. Ludwig
Almanya Kralı
(resmen Roma Kralı)

1346–1378
1347'ye değin
IV. Ludwigin muhalefetinde
İtalya Kralı
1355–1378
Burgundy Kralı
1365–1378

Kutsal Roma İmparatoru

1355–1378
Sonra gelen
Sigismund
Önce gelen
V. Otto
Margrave (Brandenburg)
1373–1378