Igor Sikirycki
Data i miejsce urodzenia |
31 lipca 1920 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 stycznia 1985 |
Narodowość |
polska |
Język |
polski |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
|
Igor Sikirycki (ur. 31 lipca 1920 w Brześciu nad Bugiem, zm. 2 stycznia 1985 w Łodzi) – polski poeta, pisarz, satyryk, dziennikarz i spiker radiowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Brześciu nad Bugiem. Był synem naczelnika telegrafu brzeskiego i bibliotekarki. W 1926 wraz z rodziną przeprowadził się do Lublina. Tam też rozpoczął naukę w szkole powszechnej, następnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. J. Zamoyskiego. Maturę zdał w 1939. W czasie II wojny światowej pracował jako ślusarz, drwal i murarz. Działał w konspiracji i był członkiem Armii Krajowej. W lipcu 1944 podjął pracę spikera w lubelskiej rozgłośni Polskiego Radia, następnie rozpoczął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej. W 1945 zamieszkał w Łodzi. W łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia był spikerem do 1951. W latach 1945/1946 kontynuował studia na Uniwersytecie Łódzkim. Był kierownikiem artystycznym Teatru Satyryków w Łodzi (1954–1957), kierownikiem literackim Teatru 7:15 (1958–1959, poprzednio Teatr Satyryków), kierownikiem artystycznym i literackim Teatru Satyry w Łodzi (1954–1959), kierownikiem literackim Teatru Lalek „Arlekin” (1966–1967). Następnie zajmował się wyłącznie pracą literacką. Wolne chwile najchętniej spędzał, łowiąc ryby.
Debiutował w 1937 opowiadaniem Pasażerka na gapę w piśmie „W słońce”. Kontynuował twórczość w czasie wojny, były to wiersze liryczne i wojskowe – kilka stało się pieśniami partyzanckimi. Po wojnie publikował wiersze w pismach „Gontyna” oraz „Odrodzenie” (1944–1949), współpracował z czasopismami „Szpilki”, „Nowa Kultura”, „Odgłosy”, „Płomyk”, „Płomyczek”, „Literatura Radziecka”, „Wieś”. Pisał wiersze, satyry, reportaże, teksty publicystyczne, wiersze i bajki dla dzieci, fraszki, skecze dla teatru, powieści dla młodzieży. Przetłumaczył wiele utworów poetyckich z języka rosyjskiego, białoruskiego i mołdawskiego. Przełożył na język polski z języka rosyjskiego m.in. gruziński poemat Witeź w tygrysiej skórze (1960), armeński epos Dawid z Sasunu oraz rosyjską baśń Konik Garbusek. Z kolei jego twórczość była tłumaczona na język gruziński i rosyjski. Jest redaktorem kilku tomów antologii poezji i prozy oraz autorem utworów scenicznych dla dzieci; np. na scenie Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie wystawiane były: Tajemnica starej wierzby (współautor: Roman Sykała, reż. Eugenia Śnieżko-Szafnaglowa, premiera 26 grudnia 1960) i Niedźwiedź króla Gniewobora (współautor: Roman Sykała, reż. Bohdan Głuszczak, premiera 7 listopada 1968).
Często przyjeżdżał na Mazury. Jan Chłosta określił: „[Sikirycki] Należał do pisarzy – przyjaciół Warmii i Mazur”. W 1954 opublikował wybór poezji Michała Kajki. Akcja powieści dla dzieci Pietrek z Puszczy Piskiej dzieje się na Mazurach. Cykl mazurskich wierszy opublikował w tomie Nocny połów (1966). W 1985 Wydawnictwo Pojezierze opublikowało jego tomik poezji Sosny mazurskiej cień, w serii „Warmia i Mazury w poezji i grafice”, z reprodukcjami prac Marii Szymańskiej.
Prowadził także bogatą pracę społeczną, przez długi okres pełnił funkcję radnego Rady Narodowej miasta Łodzi. Działał w Krajowym Komitecie Obrońców Pokoju oraz w Zarządzie Polskiej Sekcji Międzynarodowego Komitetu ds. Literatury dla Dzieci i Młodzieży przy UNESCO. Udzielał się również w łódzkim Towarzystwie Przyjaciół Dzieci. Kawaler Orderu Uśmiechu (1983). Od maja 1983 członek Prezydium Rady Obywatelskiej Budowy Pomnika Szpitala Centrum Zdrowia Matki Polki[1].
Zmarł w Łodzi, pochowany na Starym Cmentarzu[2]. W 1989 jego imieniem nazwano ulicę w Łodzi[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (1955),
- Odznaka „Zasłużony Działacz TRZZ” (1970),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1975),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1977),
- Order Uśmiechu (1983)[4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Wołanie drzew (wiersze), Łódź 1950
- Co komu winna spółdzielnia gminna (wodewil), współautor W. Drygas, Warszawa 1954
- Igraszki i fraszki (satyry), Łódź 1959
- Szewc Czarodziej, Warszawa 1961
- Stara kuźnia, Warszawa 1962, Łódź 1982
- Ostrożnie, świeżo napisane (satyry), Łódź 1963
- Nocny połów (wiersze), Łódź 1966
- Bajki na dobranoc, Łódź 1970; wydane przez Polskie Nagrania „Muza” na kasecie (CK-426)
- Cyrk w Szczyrku (dla dzieci), Łódź 1970
- Siedmiu nieobecnych (powieść), Łódź 1970, 1972, 1979; nostalgiczne wspomnienie o 7 kolegach z liceum, którzy walczyli i bohatersko zginęli podczas II wojny światowej
- Pietrek z Puszczy Piskiej (powieść dla młodzieży), Łódź 1971, 1972, 1984
- Najweselsza szkoła (dla dzieci), Łódź 1972, 1978
- W stronę Kolchidy (wiersze), Łódź 1973
- Wiersze, Łódź 1977
- Ogródek szkolnych fraszek, Warszawa 1979
- Kram z wierszykami, Łódź 1980
- Moje bajki (wiersze dla dzieci), Łódź 1980
- Trzy struny (wiersze), Łódź 1980
- 49 podróży Jana (wiersze dla dzieci), Warszawa 1982
- Bajkobranie (wiersze dla dzieci), Łódź 1984
- Podróże małe i duże (wiersze dla dzieci), Warszawa 1984
- Sześć bajek na dobranoc (wiersze dla dzieci), Łódź 1984
- Piorunująca mieszanina. Wiersze, ballady, bajki, fraszki, limeryki, parodie i humoreski, Łódź 1985
- W cieniu mazurskiej sosny (wiersze), Olsztyn 1985
- Bajki zabawne (wiersze dla dzieci), Warszawa 1987
- Mój koń (wiersze dla dzieci), Warszawa 1987
- Sto fraszek szkolnych (dla dzieci), Warszawa 1988
- Rymowanki, cacanki (dla dzieci), Łódź 1988
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ "Dziennik Łódzki", nr 104 (10320), 27-29 maja 1983, s. 5
- ↑ Stary Cmentarz w Łodzi- Niektóre znane osoby pochowane na Starym Cmentarzu [online], Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem [dostęp 2012-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-07] .
- ↑ S, [w:] Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi [online], Łódzki Ośrodek Geodezji [dostęp 2020-06-07] (pol.).
- ↑ Jadwiga Czachowska , Alicja Szałagan , Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, t. T. 7, R - Sta, 2001, s. 263 [dostęp 2023-12-18] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Igor Sikirycki w Leksykonie kultury Warmii i Mazur
- Igor Sikirycki w Katalogu Biblioteki Narodowej
- Dziennikarze Radia Łódź
- Ludzie urodzeni w Brześciu
- Odznaczeni Orderem Uśmiechu
- Pisarze związani z Brześciem
- Pisarze związani z Lublinem
- Pisarze związani z Łodzią
- Pochowani w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy
- Polscy poeci
- Polscy tłumacze literatury białoruskiej
- Polscy tłumacze literatury gruzińskiej
- Polscy tłumacze literatury ormiańskiej
- Polscy tłumacze literatury rosyjskojęzycznej
- Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Radni Rady Narodowej miasta Łodzi
- Urodzeni w 1920
- Zmarli w 1985
- Żołnierze Armii Krajowej
- Laureaci Nagrody Miasta Łodzi
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)