Inka Dowlasz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 maja 1949 |
|---|---|
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Inka Dowlasz (ur. 25 maja 1949 w Szczecinie) – polska reżyser teatralna, scenarzysta, psycholog, wykładowca akademicki. Od lat 90. XX wieku stała współpracowniczka Teatru Ludowego w Krakowie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jest absolwentką Wydziału Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1975) i Wydziału Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie (1985; w 2005 uzyskała stopień doktora sztuki teatralnej)[1]. Podczas studiów podjęła pracę nad technikami konstrukcji roli pod wpływem inspiracji psychologią i doświadczeniem zdobywanym w Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego[2]. Reżyserowała sztuki wystawiane w Teatrze Polskim i Teatrze Współczesnym w Szczecinie, Teatrze im. Siemaszkowej w Rzeszowie, Teatrze im. Jaracza w Łodzi i Starym Teatrze im. Modrzejewskiej w Krakowie (w tym Czarownice z Salem Arthura Millera i Kobietę z wydm Kōbō Abe)[3].
Na początku lat 90. XX wieku zaczęła pisać własne scenariusze teatralne i telewizyjne. W 1995 na deskach Sceny pod Ratuszem Teatru Ludowego w Krakowie miała miejsce prapremiera Toksycznych rodziców Inki Dowlasz, w kolejnych latach powstały kolejne dzieła – m.in. Bici biją, Odlot (nagrodzona na festiwalu „Konteksty” w Poznaniu), Sytuacja bez wyjścia, Wakacje w Holandii, Sekrety Baronowej. We współpracy z Teatrem Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach zaprezentowała sztukę Idź się leczyć, reżyserowała także spektakl Toksyny w Teatrze Powszechnym im. Kochanowskiego w Radomiu. Jest autorką monodramu Elizabeth Watson – cichociemna (o życiu gen. Elżbiety Zawackiej)[4]. Inscenizacja Pułapek Inki Dowlasz uświetniła jubileusz stulecia Teatru na Pohulance w Wilnie (styczeń 2013)[5].
Obszarem działalności Inki Dowlasz w Teatrze Ludowym jest praca z młodzieżą poprzez warsztaty teatralne. W 1998 utworzyła Studio Improwizacji[6]; w 2000 założyła Studium Terapii przez Sztukę[7]. W latach 1997–1998 współpracowała z Jerzym Fedorowiczem (ówczesnym dyrektorem nowohuckiego teatru) przy realizacji programu telewizyjnego Zadyma w TVP2, który stał się swego rodzaju forum dla problemów trudnych i konfliktowych[1][8].
Poza pracą w Teatrze Ludowym w Krakowie prowadzi improwizacje sceniczne w ramach zajęć teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, a także wykłada w Krakowskiej Szkole Teatralnej i Filmowej oraz w Wyższej Szkole Komunikowania i Mediów Społecznych im. J. Giedroycia w Warszawie[4][9].
Od 2017 roku współpracuje z Fundacją na rzecz Doroty Targowskiej i Jej Przyjaciół z siedzibą w Toruniu pisząc scenariusze i wspomagając aktorów teatru „Czy TAK czy NIE?” prowadzonego przez Fundację. Aktorami teatru są osoby niepełnosprawne, głównie obciążone Trisomią 21. W 2018 r. spektakl pt. „Czy można mnie pokochać?” został wystawiony na Biennale XIII Spotkań Teatralnych Terapia i Teatr w Łodzi. 31 maja 2019 r. odbyła się w Domu Muz w Toruniu premiera kolejnego spektaklu „Sen o dobrych kolegach” w scenerii Inki Dowlasz i wykonaniu Teatru „Czy TAK czy NIE?”[10]
Od 2019 wchodzi w skład Rady Programowej Teatru Śląskiego[11].
Dokonania artystyczne
[edytuj | edytuj kod]- 1979: Don Juan Moliera – asystentka reżysera Bohdana Cybulskiego (Teatr Polski w Szczecinie),
- 1984: Czarownice z Salem Arthura Millera – reżyseria (Teatr Współczesny w Szczecinie),
- 1986: Dom na niebiosach Jiříego Hubača – reżyseria (Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie),
- 1987: Solo na dwa głosy Toma Kempinskiego – reżyseria (Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi),
- 1992: Kobieta z wydm Kōbō Abe – adaptacja i reżyseria (Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie),
- 1996: Toksyczni rodzice – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
- 1998: Bici biją – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
- 1998: Muzyka Ainurów – reżyseria koncertu na podstawie powieści Johna Ronalda Reuela Tolkiena (PWST w Krakowie),
- 1999: Tajemnica Bożego Narodzenia Josteina Gaardera – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
- 1999: Wędrowcom wschodu – reżyseria koncertu na podstawie Podróży na wschód Hermanna Hessego (PWST w Krakowie),
- 2000: Czuwajcie ze mną – ostatni koncert Adriana Lewerkuhna – reżyseria koncertu według Thomasa Manna (PWST w Krakowie),
- 2001: Odlot – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
- 2002: Toksyny Krzysztofa Bizia – reżyseria i scenografia (Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu),
- 2003: Sytuacja bez wyjścia – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
- 2006: Wakacje w Holandii – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
- 2006: Idź się leczyć – scenariusz i reżyseria (Teatr Śląski w Katowicach),
- 2007: Sekrety Baronowej – scenariusz i reżyseria,
- 2009: Pierwsza godzina wiekom Jagiellońskim dzwoni – współpraca reżyserska z Danutą Michałowską (PWST w Krakowie),
- 2009: Demokracja Edwarda Gordona Craiga – reżyseria (Fabryka Trzciny w Warszawie),
- 2011: Elizabeth Watson – cichociemna – scenariusz i reżyseria,
- 2012: Pułapki miłości – scenariusz i reżyseria (Polski Teatr w Wilnie).
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 2003 – Nagroda Fundacji Polcul za działalność artystyczno-terapeutyczną i wychowawczą w Teatrze Ludowym w Krakowie[4],
- 2003 – III nagroda I Ogólnopolskiego Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży „Konteksty” za spektakl Odlot[4],
- 2012 – laureatka konkursu Profesjonaliści Forbesa 2012 – Zawody Zaufania Publicznego[12]
- 2019 – laureatka medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis[13],
- 2021 – odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy artystyczno-pedagogicznej i twórczej, za działalność społeczną[14][15].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest córką Weroniki i Grzegorza Dowlaszów, w latach 1946–1958 nauczycieli w Bezrzeczu pod Szczecinem i w Ośrodku Wychowawczym w Policach, a później – w założonym przez małżeństwo Dowlaszów eksperymentalnym, pierwszym w Polsce Rodzinnym Domu Dziecka w Szczecinie Zdrojach. Ma starszego brata, Grzegorza[16][17]. Od chwili przeprowadzki do Zdrojów oboje mieli liczne przybrane rodzeństwo – początkowo kilkunastu braci, a później ponad 100 przybranych dzieci wspólnej Mamy Weroniki i Taty Grzegorza[18][19]. Ma syna Filipa[20]. W 2005 wydała wspomnienia O Mamie Weronice[21].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Inka Dowlasz – sylwetka. Agencja Dramatu i Teatru. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Inka Dowlasz – Idź się leczyć. Teatr Śląski. [dostęp 2014-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)]. (pol.).
- ↑ Inka Dowlasz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2013-05-16].
- ↑ a b c d Jan Franczyk: Wszystko dla Wolnej Polski. Serwis Teatralny „Teatr dla Was”. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Jadwiga Podmostko: 100-lecie Wileńskiego Teatru na Pohulance. Kurier Wileński. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Inka Dowlasz: Studio Improwizacji to ja. Serwis Teatralny „Teatr dla Was”. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Agnieszka Piasecka: Inki Dowlasz teatr oczyszczenia. E-teatr.pl, 2008-02-13. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Jerzy Fedorowicz – sylwetka. Magiczny Kraków. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Z reżyser Inką Dowlasz rozmawia Michał Woś. Serwis Teatralny „Teatr dla Was”. [dostęp 2013-05-16]. (pol.).
- ↑ Serwis Fundacji Dorotkowo | Sprzedaż biletów [online], dorotkowo.pl [dostęp 2019-05-27].
- ↑ Teatr Śląski – Historia i Manifest [online], www.teatrslaski.art.pl [dostęp 2021-06-27].
- ↑ Profesjonaliści Forbesa 2012 – Zawody Zaufania Publicznego. Teatr Ludowy w Krakowie. [dostęp 2016-11-12]. (pol.).
- ↑ MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2021-06-23] (pol.).
- ↑ M.P. z 2021 r. poz. 776.
- ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Ordery i odznaczenia / Wręczenie odznaczeń państwowych w Belwederze [online], www.prezydent.pl [dostęp 2021-06-23].
- ↑ Romualda Białecka: Dowlasz Grzegorz. W: Encyklopedia Szczecina, praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki. T. I: A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 205. ISBN 83-87341-45-2.
- ↑ Grzegorz Dowlasz. [w:] Leksykon szczecińskich dziennikarzy [on-line]. dziennikarze.szczecin.pl. [dostęp 2017-01-14].; komentator i publicysta Kuriera Szczecińskiego.
- ↑ Inka Dowlasz: O Mamie Weronice. Szczecin: Dokument – Oficyna Archiwum Państwowego w Szczecinie, 2005. ISBN 85-89341-32-8.
- ↑ Grzegorz Dowlasz: Legenda domu przy ulicy Mącznej. Warszawa: Iskry, 1965.
- ↑ Halina Pytel-Kapanowska. Setka dzieci państwa Dowlaszów. „Przegląd”. 29/2002. (pol.).
- ↑ Promocja książki „O Mamie Weronice”. Gazeta.pl, 2005-12-29. [dostęp 2016-11-12].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Inka Dowlasz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-09].
- Sylwetka Inki Dowlasz na stronie Agencji Dramatu i Teatru