Gaan na inhoud

Insurgensie in Cabo Delgado

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Gebiede onder beheer van die opstandelinge (in grys) - Maart 2021, Sedertdien is regeringsmagte besig om die gebiede terug te neem

Die insurgensie in Cabo Delgado is 'n voortdurende konflik in die provinsie Cabo Delgado, Mosambiek, wat hoofsaaklik geveg word tussen Islamitiese militantes wat 'n Islamitiese staat in die streek wil stig, en die Mosambiekse veiligheidsmagte. Burgerlikes bly die belangrikste teikens vir aanvalle deur hierdie Islamitiese militantes.[1] Die belangrikste oproerige faksie is Ansar al-Sunna, 'n inheemse ekstremistiese faksie met sterk internasionale bande. Vanaf middel 2018 het die Islamitiese Staat Irak en die Levant (ISIL) na bewering ook in Noord-Mosambiek aktief geraak,[2] en het sy eerste aanval op die Mosambiekse veiligheidsmagte in Junie 2019 beweer.[3] Boonop het struikrowers die rebellie uitgebuit om strooptogte uit te voer.[4]

Ansar al-Sunna (Afrikaans: Ondersteuners van die tradisie) is soortgelyk aan die naam van 'n Irakse Soenni-weerstandsgroep wat tussen 2003 en 2007 teen Amerikaanse troepe geveg het. Plaaslike inwoners noem hulle 'al-Shabaab', maar hulle is 'n aparte organisasie van Somaliese al-Shabaab.[5] Dit is bekend dat die militantes Portugees praat, die amptelike taal van Mosambiek, Kimwane, die plaaslike taal, en Swahili, die lingua franca-taal wat in die Groot Mere-streek gepraat word. In die verslae word ook vermeld dat lede meestal Mosambiekers uit die distrikte Mocimboa da Praia, Palma en Macomia is, maar ook buitelandse burgers van Tanzanië en Somalië insluit.[6]

Op 23 Junie 2021 het die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap van sestien lande "die missie van die SAOG-bystandmag goedgekeur om Mosambiek te ondersteun in sy stryd teen terrorisme en ekstremistiese geweld in Cabo Delgado" na 'n buitengewone beraad.[7]. Rwandese en Mosambiekse magte herower die stad Mocímboa da Praia op 8 Augustus 2021, die laaste groot rebellevesting in die provinsie Cabo Delgado.[8] Op 18 Augustus het regeringsmagte Marere suid van Mocimboa da Praia herower.[9] Twee dae later herower regeringsmagte Mbau en skiet 11 militantes dood.[10]

Agtergrond

[wysig | wysig bron]

Ansar al-Sunna, ook bekend onder die oorspronklike naam "Ahlu Sunnah Wa-Jamo" (vertaal as "bedrewenes van die profetiese tradisie"), was aanvanklik 'n godsdienstige beweging in die noordelike distrikte van Cabo Delgado[11] wat die eerste keer omstreeks 2015 verskyn het. Dit was gevorm deur aanhangers van die radikale Keniaanse geestelikes Aboud Rogo, wat in 2012 vermoor is. Daarna het sommige lede van sy beweging hulle in Kibiti, Tanzanië, gevestig voordat hulle na Mosambiek verhuis het.[12]

Ansar al-Sunna beweer dat Islam soos dit in Mosambiek beoefen is, gekorrupteer is en nie meer die leerstellings van Mohammed volg nie. Die lede van die beweging het gevolglik tradisionele moskees met wapens binnegegaan om ander te dreig om hul eie radikale geloof te volg.[11] Die beweging is ook anti-Christelik en anti-Westers en het probeer om mense te verhoed om hospitale of skole wat hulle as sekulêr en anti-Islamities beskou, by te woon. [13][14] Hierdie gedrag het 'n groot deel van die plaaslike bevolking vervreem in plaas daarvan om hulle na Ahlu Sunnah Wa-Jamo te bekeer, sodat die lede van die beweging weggebreek en hul eie plekke van aanbidding gevorm het.[14] Met verloop van tyd het die groep toenemend gewelddadig geraak: dit het gevra dat die sharia-wetgewing in die land geïmplementeer moes word,[13] die Mosambiekse regering nie meer erken het nie, en hulle het geheime kampe begin vorm in die distrik Macomia, die distrik Mocímboa da Praia en die distrik Montepuez. Daar is Ansar al-Sunna-militante opgelei deur oud-polisiemanne en voormalige wagte wat afgedank is en wrokke teen die regering gehou het. Die beweging het ook met ander Islamitiese militante in Oos-Afrika kontak gemaak, en volgens berigte is al-Shabaab-opleiers van Somalië, Tanzanië en Kenia gehuur. Hierdie al-Shabaab-opleiers het egter as huursoldate opgetree en het Ansar al-Sunna nie gehelp nie uit werklike verbande tussen al-Shabaab en Ansar al-Sunna, maar weens die betaling wat hulle van laasgenoemde ontvang het.[11] Sommige van die Ansar al-Sunna-militantes het ook na die buiteland gereis om direkte opleiding deur ander militante groepe te ontvang.[14]

Die militante is nie verenig nie, maar word in verskillende selle verdeel wat nie blyk om hul optrede te koördineer nie.[14] Teen Augustus 2018 het die Mosambiekse polisie ses mans geïdentifiseer as leiers van die militante in Cabo Delgado: Abdul Faizal, Abdul Raim, Abdul Remane, Ibn Omar, "Salimo" en Nuno Remane.[15] Ansar al-Sunna finansier homself deur heroïen, smokkelhandel en ivoorhandel.[13]

Hoewel godsdiens 'n fundamentele rol in die konflik speel, meen ontleders dat die belangrikste faktore in die opstand wydverspreide sosiale, ekonomiese en politieke probleme in Mosambiek is. Werkloosheid en veral jeugwerkloosheid word beskou as die belangrikste oorsake vir die inwoners om by die Islamitiese rebelle aan te sluit. Toenemende ongelykhede het daartoe gelei dat baie jongmense maklik deur so 'n radikale beweging aangetrek word,[16][11][14][12] omdat Ansar al-Sunna belowe dat die vorm van Islam as 'n teenmiddel teen die bestaande "...korrupte, elitistiese heerskappy sal dien."[15]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Mozambique: Islamist Raids Continuing in Mocimboa Da Praia". AllAfrica.com. 5 Desember 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Desember 2017. Besoek op 27 Desember 2017.
  2. "AU confirms ISIS infiltration in East Africa". The Independent (Uganda). 24 Mei 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Augustus 2018. Besoek op 31 Mei 2018.
  3. Caleb Weiss (4 Junie 2019). "Islamic State claims first attack in Mozambique". Long War Journal. Besoek op 5 Junie 2019.
  4. "Beheadings, kidnappings amid surge in Mozambique attacks: UN". Al Jazeera. 7 Februarie 2020. Besoek op 1 Mei 2020.
  5. "Alleged Islamist base shelled near Mocimboa da Praia - By Joseph Hanlon". clubofmozambique.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Januarie 2018. Besoek op 2 Februarie 2018.
  6. "População captura supostos membros do grupo armado que atacou Mocímboa da Praia". Verdade.co.mz. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Desember 2017. Besoek op 27 Desember 2017.
  7. https://www.lemonde.fr/afrique/article/2021/06/24/mozambique-les-etats-d-afrique-australe-s-entendent-sur-l-envoi-de-troupes_6085485_3212.html
  8. "Mozambique insurgency: Key port retaken from insurgents - Rwanda". BBC.
  9. Depois de Mocímboa da Praia: força conjunta invade principal base terrorista em Marere, posto administrativo de Mbau, 19 Augustus 2021
  10. Mozambique: Mozambican and Rwandan Forces Take Mbau, 24 Augustus 2021
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 "Mozambique: Former Policemen Train Islamist Group". Agencia de Informacao de Mocambique (Maputo). 1 Mei 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2018. Besoek op 4 Junie 2018.
  12. 12,0 12,1 West (2018), p. 5.
  13. 13,0 13,1 13,2 West (2018), p. 6.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Jasmine Opperman (31 Mei 2018). "Is northern Mozambique faced with an emerging extremist threat?". Daily Maverick. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2018. Besoek op 6 Junie 2018.
  15. 15,0 15,1 "Mozambique police name "ringleaders" behind Islamist threat". Reuters. 13 Augustus 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Augustus 2018. Besoek op 23 Augustus 2018.
  16. "Mocímboa da Praia: problema com ataques controlado?". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2018. Besoek op 26 April 2019.