Inversa elemento
Algebraj strukturoj | |
---|---|
Grupo-similaj Grupo-teorio
Duvalenta operacio
A Asocieco • N Neŭtrala elemento • I Inversa elemento • K KomutecoAbela grupo (ANIK) • Grupo (ANI) • Monoido (AN) • Duongrupo (A) • Magmo Kvazaŭgrupo • Lopo • Lie-grupo • Cikla grupo • Simetria grupo Grupa homomorfio • Normala subgrupo | |
Ringo-similaj
| |
Modulo-similaj
| |
Inversa elemento aŭ inverso estas ĝeneraligo de inverso de nombro.
(S, ) estu magmo (t.e. aro S kun interna duvalenta operacio ) kun neŭtrala elemento . Elemento x nomiĝas inversa elemento por elemento y, se validas du kondiĉoj:
- ,
- .
Se por la operacio oni uzas simbolon kaj ĝi havas adician karakteron, tiam la inversan elementon oni nomas kontraŭa elemento, simbole: .
Por inversa elemento de miltiplikecaj operacioj oni kutime uzas notacion .
Unuflanka inversa elemento
[redakti | redakti fonton]Se estas plenumita nur unu el la supraj kondiĉojn, tiam oni parolas pri maldekstra inversa elemento (unua kondiĉo) kaj dekstra inversa elemento (dua kondiĉo).
Rimarku: elemento povas havi multajn diversajn (mal)dekstrajn inversojn. Tamen se la operacio estas asocia kaj elemento x havas kaj maldekstran kaj dekstran inversojn, tiam ili estas egalaj, t.e. la elemento x havas unikan inverson.
Ekzemploj
[redakti | redakti fonton]- Se la koncerna operacio estas adicio de realaj nombroj, a elemento inversa al nombro estas nombro . Ĉar: kaj (nulo estas neŭtrala elemento rilate al adicio).
- Se la koncerna operacio estas multiplikado de realaj nombroj, tiam inversa elemento kontraŭ estas , ĉar (unu estas neŭtrala elemento rilate al multiplikado).
La lasta ekzemplo pruvas, ke ne por ĉiu elemento nepre ekzistas inversa elemento: la nombro nulo ne havas inversan elementon rilate al multiplikado.