Zum Inhalt springen

Iraans kalender

Faan Wikipedia
Tekst üüb Öömrang


Dootem efter a
Iraans kalender
:


7. Dey 1403
(= 28. Deetsember 2024)
[aktualisiare]

Di Iraans kalender, of uk Dschalālikalender (näämd efter Dschalal ad-Dawlah Malik Schah, 1055–1092) woort sant 1925 üs amtelk kalender uun a Iraan brükt, leeder uk uun Afghaanistaan.

Hi racht ham efter at sanjuar an begant tu Nouruz (wosbegan). Det juar hää 365 daar an uun skregeljuaren 366 daar. A muuner haa 31, 30 of 29 daar. A skregeljuaren san oober ööders ferdiald üs bi a Gregoriaans kalender, an diaram ferspring a daar leewen ans am ään dai tu föören of tu bääften.

Di neimuudis Iraans kalender gongt üüb di Nouruz-Nameh-Kalender faan't juar 1079 turag, di salew üüb a zoroastrisk kalender apbaut.

Det tidjreegnang begant mä't ütjwaanrang (Hidschra) faan a profeet Mohammed faan Mekka tu Medina. Sodenang wiar faan a 21. Maarts 2007 bit 19. Maarts 2008 efter a Iraans kalender det juar 1386. För dooten tesken a 1. Janewoore an a 20. Maarts skel 622 juar faan a Gregoriaans kalender uftaanj wurd, för dooten tesken a 21. Maarts an a 31. Detsember 621 juar.

A nöömer kem faan't ualpersisk uf, uun Afghaanistaan wurd nöömer faan 12 stäärbilen brükt.

Tidjrüm[1] Iraans nööm (Persisk) Madelpersisk (Pahlavi)[2] Awestisk Bedüüdang Stäärbil Afghaanisk-persisk (= stäärbil) Pashto (= stäärbil) Tage Ööders wat
21. Maarts bit 20. April Farwardin
فروردين


[færværdin]

Farwardīn Fravashinam Driiwen krääft Room Ḥamal
حمل
Wrai
وری
31 Wosbegan
21. April bit 21. Mei Ordibehescht
ارديبهشت


[ordiːbeheʃt]

Ardwahischt Asha Vahista Woorhaid an rianhaid Hole Saur
ثور
Ġwayai
غوايي
31
22. Mei bit 21. Jüüne Chordād
خرداد


[χordɑd]

Hordād Haurvata Sünjhaid Twanlanger Jauzā
جوزا
Ġbargolai
غبرګولی
31
22. Jüüne bit 22. Jüüle Tir
تير


[tiːr]

Tīr Tishtria Rinengel Kraab Saraṭān
سرطان
Čangaś
چينګاښ
31 Somerbegan
23. Jüüle bit 22. August Mordād
مرداد


eegentelk: Amordād

Amurdād Ameretat Iiwag leewent Lööw Asad
اسد
Zmarai
زمری
31
23. August bit 22. September Schahriwar
شهريور


[ʃæhriːvær]

Schahrewar Kheschtravarija Huuchhaid Jongfoomen Sunbula
سنبله
Waźai
وږی
31
23. September bit 22. Oktuuber Mehr
مهر


[mehr]

Mihr Mithra San, frinjskap, leefde Waag Mīzān
میزان
Təla
تله
30 Harefstbegan
23. Oktuuber bit 21. Nofember Ābān
آبان


[ɑbɑn]

Ābān Apam Bewaarer faan't weeder Skorpioon ʿAqrab
عقرب
Laṛəm
لړم
30
22. Nofember bit 21. Detsember Āsar
آذر


[ɑzær]

Ādur Atar Ial Böögsjiter Qaus
قوس


(= böög)

Lindəi
ليندۍ
30
22. Detsember bit 20. Janewoore Déi
دی


[dɛj]

Day Dino Skeeber Stianbok Jadi
جدی
Marġumai
مرغومی
30 Wonterbegan
21. Janewoore bit 19. Febrewoore Bahman
بهمن


[bæhmæn]

Wahman Wahuman Gud soochter Weedermaan Dalv(a)
دلو(ه)


(= amer)

Salwāġa
سلواغه
30
20. Febrewoore bit 20. Maarts Essfand
اسفند


[ɛsfænd]

Spandarmad Spendaramd Sünaghaid Fasker Ḥūt
حوت
Kab
کب
29 of 30 uun skregeljuaren

Luke uk diar

[Bewerke | Kweltekst bewerke]
  1. Di dai uun a Gregoriaans kalender fersprangt leewen am ään dai, auer a ünlik skregeljuaren.
  2. Di madelpersisk kalender käänt uk en skregelmuun (Frawardīgān).