Ivana Kastiljska (portugalska kraljica)

Ivana Kastiljska
Kraljica Portugala
Supružnik	Alfons V, kralj Portugala
Dinastija	Trastámara
Otac	Henrik IV, kralj Kastilje (osporeno) Beltrán de la Cueva(pretpostavka)
Majka	Ivana Portugalska
Rođenje	28. februar 1462.
Smrt	1530.

Ivana Kastiljska, bolje poznata kao Juana la Beltraneja (Huana la Betraneha; 28. februar 1462-1530) bila je kastiljska infanta, dva puta princeza od Asturije i kratko vrijeme brakom portugalska kraljica.

Rođenje

Njeno rođenje izazvalo je skandal na kastiljskom dvoru. Njena majka je bila portugalska infanta Ivana, supruga kastiljskog kralja Henrika IV. Henrik IV nije imao druge djece iz ovog, niti iz prethodnog poništenog braka sa navarskom kraljicom Blankom II, te se smatralo da je impotentan. Ivana je zato od samog rođenja smatrana ilegitmnom, a vjeruje se da je njen biološki otac bio Beltrán de La Cueva, kastiljski plemić sa kojim je kraljica imala aferu (otuda nadimak la Beltraneja, što znači "Beltranejeva"). Bez obzira na njeno osporeno očinstvo, Ivana je od trenutka rođenja nosila prijestolonasljedničku titulu princeze od Asturije. Ivanina majka je istjerana sa dvora, a ubrzo je ponovo zanijela sa bratićem biskupa Fonsece. Henrik je bio svjestan nevjere svoje supruge, te je, ne želeći da Ivanino rođenje izazove pobune među plemstvom sa ciljem njegovog zbacivanja, na dvor vratio svoju prognanu polusestru Izabelu i polubrata Alfonsa. Henrik IV je poništio svoj brak sa Ivaninom majkom, koja se zatim zaredila i umrla u samostanu.

Brak

Henrik je bez uspjeha pokušao udati Ivanu za razne francuske i burgundijske prinčeve. Niko od njih nije smatrao korisnim oženiti princezu čija je legitimnost upitna. Na kraju je bila zaručena za svog daidžu, portugalskog kralja Alfonsa V, koji je obećao da će braniti njeno pravo na krunu (koje bi, putem braka, bilo i njegovo pravo).

Rat za krunu

Henrik IV je, u strahu od revolta moćnog plemstva, bio primoran razbaštiniti Ivanu i proglasiti svog polubrata Alfonsa prijestolonasljednikom. Nakon Alfonsove smrti, na zahtjev plemića, prijestolonasljednicom je proglasio svoju polusestru Izabelu. Izabela i njen suprug, Ferdinand II Aragonski, proglašeni su savladarima Kastilje nakon smrti Henrika IV, 1474. godine. Ivanine pristalice su tada započele četverogodišnji rat sa Katoličkim kraljevima.

Nakon što je oženio Ivanu, Alfons V je izvršio invaziju na Kastilju, gdje se želio proglasiti Alfonsom XII, ali je poražen od strane Izabelinog muža Ferdinanda. Nakon neuspjelog saveza sa Lujem XI Francuskim, Alfons V se odrekao svog jure uxoris (po pravu žene) nasljednog prava i potpisao je sporazum sa Izabelom i Ferdinandom. Kako mu brak sa Ivanom više nije bio od koristi, Alfons V je zatražio poništavanje na osnovu bliskog srodstva i dobio ga od pape Siksta IV.

Posljednje godine

Ivana je na kraju bila primorana odreći se vlastitih dinastičkih prava i zarediti se. Nadživjela je svoju tetku Izabelu umrijevši u manastiru u Lisabonu, 1530. godine, za vrijeme vladavine svoje mentalno nestabilne imenjakinje.

Plemićke titule
Prethodnik: Henrik Kastiljski	Princeza od Asturije 1462-1464	Nasljednik: Alfons Kastiljski
Prethodnik: Izabela Kastiljska	Princeza od Asturije 1470-1474	Nasljednik: Izabela Aragonska
Titule po braku
Prethodnik: Izabela od Coimbre	Kraljica Portugala 1475-1479	Nasljednik: Eleonora od Viseua