János Csernoch
| Kardynał prezbiter | |||
| |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1852 | ||
| Data i miejsce śmierci | |||
| Miejsce pochówku | |||
| Arcybiskup metropolita ostrzyhomski | |||
| Okres sprawowania |
1912–1927 | ||
| Prymas Węgier | |||
| Okres sprawowania |
13 grudnia 1912 – 25 lipca 1927 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
18 listopada 1874 | ||
| Nominacja biskupia |
16 lutego 1908 | ||
| Sakra biskupia |
10 maja 1908 | ||
| Kreacja kardynalska |
25 maja 1914 | ||
| Kościół tytularny | |||
| Data konsekracji |
10 maja 1908 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||
| |||||||||||
János Csernoch (ur. 18 czerwca 1852 w Skalicy, zm. 25 lipca 1927 w Ostrzyhomiu) – kardynał, prymas Węgier.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Gimnazjum ukończył w Bratysławie, a następnie został posłany na studia filozoficzno-teologiczne do Wiednia. Naukę w Wiedniu ukończył w dniu 18 listopada 1874 roku, uzyskując tytuł doktora teologii i święcenia kapłańskie od prymasa Jánosa Simora. Naukę kontynuował w Rzymie; studiował bibliotekarstwo, archiwistykę i prawo kanoniczne. W 1888 roku objął urząd proboszcza w trójnarodowościowym miasteczku Radošovce, skąd jeszcze w tym samym roku wezwano go do Ostrzyhomia. Tam został bibliotekarzem i archiwistą pałacu prymasowskiego. W 1890 roku został kanonikiem, a w dziesięć lat później posłem do parlamentu w Budapeszcie. W 1908 roku został wyświęcony na biskupa i objął urząd biskupa Csanád z siedzibą w Timișoarze. Po trzech latach – w roku 1911 został arcybiskupem-metropolitą kaloczańskim.
Prymas Węgier i kardynał
[edytuj | edytuj kod]Po podaniu się do dymisji prymasa kardynała Kolosa Vaszaryego, w roku 1913 papież Pius X arcybiskupa kaloczańskiego Jana Czernocha mianował arcybiskupem ostrzyhomskim, a bezpośrednio przed swoją śmiercią kardynałem. Nowy kardynał w rok później wziął udział w konklawe nowego papieża Benedykta XV, a potem jeszcze papieża Piusa XI.
W dniu 21 marca 1919 na Węgrzech podczas wybuchu krwawego puczu Węgierskiej Republiki Rad Czernoch wziął udział w sprzysiężeniu białych w Segedynie i związał się z organizacją legitymistów, próbujących zwrócić tron królewski Karolowi IV Habsburgowi.
Ważniejsze dzieła kardynała Jana Czernocha
[edytuj | edytuj kod]- A halottégetésről (Esztergom, 1887)
- A lelkierő a nemzetek igazi ereje (Budapeszt, 1910)
- Krisztus keresztje a háború keresztje (Budapeszt, 1915)
- Egyház és háború (Budapeszt 1915)
- Magyarország újjáépítésének kérdéséhez (Budapeszt 1924)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Béla Balázs: A klerikális reakció tevékenysége a fehérterror idején (Századok, Budapeszt 1950)
- A klerikális reakció a Horthy-fasizmus támasza (redagował: Béla Balázs, Budapeszt 1953)
- József Galántai: Egyház és politika 1890-1918 (Budapeszt 1960)
- Sándor Orbán: Az esztergomi érsekség a proletárdiktatúra ellen és az ellenforradalom felülkerekedéséért 1919-ben – A Tanácsköztársaság napjai Esztergomban. Budapeszt 1960.