Józef Brenstjern-Pfanhauser
rotmistrz | |
Data i miejsce urodzenia |
9 lutego 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 października |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Józef Brenstjern-Pfanhauser[a] (ur. 9 lutego 1896 w Małym Brześciu, zm. 13 października 1971 w Krakowie) – rotmistrz Wojska Polskiego, inżynier rolnictwa i działacz społeczny, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1946–1947).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 9 lutego 1896 w Małym Brześciu, pow. włocławski[1], jako syn Juliana (1861–1943) i Eufemii z Łapińskich (1870–1939), brat Jerzego Oskara (1893–1962), Zygmunta (1904–1970, dyrektor Narodowego Instytutu Leków, rotmistrz WP, żołnierz II Korpusu PSZ na Zachodzie), Janusza (1908–1991, powstaniec warszawski) oraz Haliny i Wandy[2][3]. Jego rodzina przybyła do Polski z Austrii pod koniec XVIII wieku. Z wykształcenia i zawodu był inżynierem rolnictwa[4]. W okresie II Rzeczypospolitej pełnił funkcję dyrektora (głównego plenipotenta) zarządzającego dobrami wilanowskimi hr. Adama Branickiego[5].
29 stycznia 1932 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki nadał stopień porucznika ze starszeństwem z dniem 2 stycznia 1932 roku i 169. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[6][7]. W 1934 był oficerem rezerwy 1 pułku szwoleżerów[8][9]. Później otrzymał awans na stopień rotmistrza. Od 1937 związany ze Stronnictwem Pracy.
Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Działał w Polskim Związku Wolności (Okręg Warszawa), później w Komendzie Miasta Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej[2]. Podczas powstania warszawskiego 1944 pełnił funkcję zastępcy komendanta placu m.st. Warszawy Okręgu Warszawskiego AK w dzielnicy Śródmieście Północ[2][9].
Po wojnie był pełnomocnikiem Stronnictwa Pracy na województwo warszawskie, z ramienia którego sprawował mandat posła do Krajowej Rady Narodowej (od września 1946). W sfałszowanych wyborach ze stycznia 1947 bez powodzenia ubiegał się o mandat w okręgu Pruszków.
Jego żoną była Maria ze Zgleczewskich herbu Rola (1902–1996), z którą miał córki: Renatę (1924–1997), żonę Emanuela Rostworowskiego[10] i Krystynę Teresę (1924–2006), po mężu Skarbek-Malczewską, również uczestniczące w powstaniu warszawskim[9][2].
Zmarł 13 października 1971 w Krakowie[9][b]. Pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie 23 października 1971 (sektor SC7-8-37)[11].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (30 lipca 1946)[12]
- Krzyż Walecznych[9]
- Złoty Krzyż Zasługi (5 lipca 1939)[13]
- Krzyż Partyzancki[9]
- Srebrny Krzyż Zasługi (11 maja 1946)[14]
- Krzyż Niepodległości (1937)[15][9]
- Medal Wojska (czterokrotnie)[2]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[4]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zarówno w treści klepsydry, jak i na tablicy nagrobnej podano zapis tożsamości Józef Brenstjern-Pfanhauser. W innych źródłach, np. Muzeum Powstania Warszawskiego, podawano formę Józef Brenstiern-Pfanhauser. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 wskazał tożsamość Józef Brenstiern-Pfanhauzer. W wydaniu nr 1 z 1936 „Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych” podano tożsamość Józef Brensztiern-Pfanhauser. Monitor Polski (rok 1947, poz. nr 25, poz. 120) podał tożsamość Józef Brenstierna Pfonhauser. Mirosław Kłusek wskazał formę Józef Brensztiern-Pfanhauser.
- ↑ W treści klepsydry podano dzień 13 października 1971. Serwis Grobonet wskazał datę 29 listopada 1971. Muzeum Powstania Warszawskiego podało datę 13 listopada 1971. W serwisie Geni.com podano datę 3 października 1971.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne - wyszukiwarka (bazy personalne) [dostęp 2021-12-23].
- ↑ a b c d e Józef Brenstiern-Pfanhauser. 1944.pl. [dostęp 2023-11-05].
- ↑ Józef Brenstiern-Pfanhauser. geni.com. [dostęp 2016-01-30].
- ↑ a b Zezwolenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 10, 19 marca 1936.
- ↑ Mirosław Kłusek: Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej. Kraków: 2011, s. 13, 23, 25 i nast. ISBN 978-83-60391-11.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 1 lutego 1932 roku, s. 110.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 122.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 585.
- ↑ a b c d e f g Ś. P. Józef Brenstjern Pfanhauser. polona.pl. [dostęp 2023-11-05].
- ↑ Renata Brenstiern-Pfanhauser. 1944.pl. [dostęp 2016-01-30].
- ↑ Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2021-12-23] .
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 120 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji na terenie całego kraju”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 155, poz. 367 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 71, poz. 476 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Kandydaci Stronnictwa Pracy na posłów do Sejmu Ustawodawczego, „Ilustrowany Kurier Polski”, nr 3/1947, s. 5.
- Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej: 1947–1952, IPiP PAN, Wrocław 1977.
- Alicja Tomaszewska (oprac.), Spis posłów do Krajowej Rady Narodowej 1943–1947, Biblioteka Sejmowa, Warszawa 1983.
- Andrzej Andrusiewicz, Stronnictwo Pracy: 1937–1950: ze studiów nad dziejami najnowszymi chadecji w Polsce, Warszawa 1988.
- Józef Brenstiern-Pfanhauser. 1944.pl. [dostęp 2016-01-30].
- Józef Brenstiern-Pfanhauser. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-01-30].
- Józef Brenstiern-Pfanhauser. geni.com. [dostęp 2016-01-30].
- Członkowie Polskiego Związku Wolności
- Ludzie związani z Warszawą
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Wojska (czterokrotnie)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Armii Krajowej
- Pochowani na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Politycy Stronnictwa Pracy (II Rzeczpospolita)
- Politycy Stronnictwa Pracy (1945–1950)
- Polscy inżynierowie rolnictwa
- Posłowie do Krajowej Rady Narodowej
- Powstańcy warszawscy
- Rotmistrzowie II Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1896
- Zmarli w 1971