Józef Mrozowicki (1747–1828)
Prus III | |
pułkownik JKM | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
8 lutego 1747 |
Data i miejsce śmierci |
13 kwietnia 1828 |
Ojciec | |
Matka |
Ewa Franciszka Puzynianka herbu Oginiec |
Żona |
Barbara ks. Radziwiłłówna herbu Trąby, Tekla Dunin Borkowska herbu Łabędź, Ewa Tyszkowska herbu Gozdawa |
Rodzeństwo |
Mikołaj Sabba, Barbara Aniela, Tadeusz, Anastazja Julianna Katarzyna, Róża, Klara Marianna, Franciszka Maria, Zofia Helena Klara, Ignacy, Elżbieta Katarzyna Urszula, Stanisław, Wiktoria |
Odznaczenia | |
Order Św. Stanisława |
Michał Wincenty Kazimierz Józef Mrozowicki (ur. 8 lutego 1747 w Sokołówce, zm. 13 kwietnia 1828 w Piadykach) – pułkownik JKM, konfederat barski, członek Stanów Galicyjskich, elektor w 1764.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Adama, starosty stęgwilskiego i regimentarza wojsk koronnych oraz Ewy Franciszki z Puzynów herbu Oginiec, pisarzówny wielkiej litewskiej. Urodził się 8 lutego 1739 roku w Sokołówce i został ochrzczony z imionami Michał Wincenty Kazimierz Józef w tamtejszej parafii[1], ale posługiwał się wyłącznie imieniem Józef.
W wieku 17 lat podpisał 6 września 1764 roku na Woli, razem z ojcem i starszym bratem Mikołajem Sabbą, z województwem ruskim suffragia, jako elektor ziemi lwowskiej[2][3]. Jako jeden z pierwszych, razem z ojcem Adamem i starszym bratem Mikołajem Sabbą 29 lutego 1768 roku przystąpił do Konfederacji barskiej i odbył z nimi całą kampanię w Barze, na terenie Turcji i województwa bracławskiego[4]. Po I rozbiorze Polski nadal służył w wojsku koronnym, uzyskując stopień pułkownika JKM, ciesząc się w wojsku znacznym autorytetem. Dedykowano jemu zbiór lekkich wierszyków: „Złe i Dobre, wierszem opisane, bo zbierana drużyna: o wojnie, miłości i o przypadkach, które w czasiech i okoliczności wypadały”, wydany w Przemyślu b. r. (po 9 maja 1786)[5]. Odznaczony został Orderem Św. Stanisława.
Był osobą bardzo dobrze wykształconą, władał wieloma językami, między innymi tureckim i włoskim, stąd kasztelanowa kamieńska Katarzyna Kossakowska, proponowała jego włączyć do planowanej w 1789 roku misji dyplomatycznej do Turcji nowo powołanego posła nadzwyczajnego Franciszka Piotra Potockiego[6].
W 1782 roku, razem z braćmi Mikołajem Sabbą, Ignacym i Stanisławem, legitymował się w Lwowskim sądzie ziemskim oraz został członkiem Stanów Galicyjskich[7].
W ostatnich latach swego życia osiadł w Piadykach na Pokuciu[8], gdzie wiódł spokojne życie u boku swej trzeciej żony. Łożył znaczne środki na cele charytatywne, m.in. na utworzony w Wiedniu w 1815 roku „Nowy Fundusz dla Ces. Austr. Inwalidów”[9].
Zmarł 13 kwietnia 1828 roku w Piadykach, nie pozostawiając testamentu, co przedłużyło postępowanie spadkowe do lat 80. XIX wieku[10].
Mrozowicki żenił się trzykrotnie, pierwszą jego żoną, poślubioną ok. 1775 roku była księżniczka Barbara Radziwiłłówna[11], córka Albrychta, z gałęzi berdyczowskiej, marszałka Trybunału Litewskiego i Anny Kunegundy Chaleckiej (1723–1765[12]) herbu Abdank odm., starościanki rzeczyckiej, urodzona 4 grudnia 1755 roku, z którą się rozwiódł, a Barbara poślubiła kuzyna Mrozowickiego, Michała Puzynę, starościca upickiego. Drugą jego żoną poślubioną za indultem w 1782 roku w Janowie Trembowelskim była wdowa po Stanisławie Worcellu herbu Dąb, kasztelanie halickim, Tekla z Dunin Borkowskich herbu Łabędź[13], córka Jerzego, kasztelana gostyńskiego i jego drugiej żony Scholastyki Olszewskiej herbu Nieczuja[14][15], 1-o v. za Stanisławem Worcellem, kasztelanem halickim[16]. Trzecią jego żoną, którą poślubił 25 kwietnia 1790 roku w Kołomyi była Ewa z Tyszkowskich herbu Gozdawa[10], córka Józefa, podstolego wendeńskiego i Barbary Dobrzańskiej herbu Sas, cześnikówny latyczowskiej[17], urodzona w 1748 roku, która była zamężna 1v. od 1760 roku, w dwunastym roku życia, za Ambrożym Twarowskim herbu Pilawa, cześnikiem drohickim i latyczowskim[18][19], a od ok. 1774 roku była zamężna 2v. za Stefanem Oczosalskim herbu Paprzyca, cześnikiem kołomyjskim[20][21].
Wywód przodków
[edytuj | edytuj kod]Jan Mrozowicki | ||||||||||||||||
Jerzy Mrozowicki | ||||||||||||||||
Zofia Raszowska | ||||||||||||||||
Jan Franciszek Mrozowicki | ||||||||||||||||
Łukasz Oleśnicki | ||||||||||||||||
Jadwiga Oleśnicka | ||||||||||||||||
Katarzyna Podfilipska | ||||||||||||||||
Adam Mrozowicki | ||||||||||||||||
Jan Telefus | ||||||||||||||||
Piotr Felicjan Telefus | ||||||||||||||||
N Wilkowska | ||||||||||||||||
Klara Telefus | ||||||||||||||||
Jakub Bydłowski | ||||||||||||||||
Teresa Bydłowska | ||||||||||||||||
N Dymidecka | ||||||||||||||||
Józef Mrozowicki | ||||||||||||||||
Hieronim Puzyna | ||||||||||||||||
Andrzej Kazimierz Puzyna | ||||||||||||||||
Estera Skrobowiczówna | ||||||||||||||||
Michał Puzyna | ||||||||||||||||
Stefan Chrząstowski | ||||||||||||||||
Eufrozyna Chrząstowska | ||||||||||||||||
Konstancja Średzińska | ||||||||||||||||
Ewa Franciszka Puzyna | ||||||||||||||||
Bogusław Potocki | ||||||||||||||||
Andrzej Jerzy Potocki | ||||||||||||||||
Helena Teofila Męcińska | ||||||||||||||||
Zofia Potocka | ||||||||||||||||
Zbigniew Suchodolski | ||||||||||||||||
Bogumiła Elżbieta Suchodolska | ||||||||||||||||
Zofia Dunin-Borkowska | ||||||||||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Księgi metrykalne parafii wyznania rzymskokatolickiego z archidiecezji lwowskiej, 1604-1945, parafia Sokołówka. [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, Inwentarz zespołu: PL, 1 301, sygn. 1912.
- ↑ Volumina Legum / wyd. J. Ohryzko. T. VII. Petersburg – Kraków, 1859-1860, s. 119.
- ↑ Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza r. 1648, Jana III r. 1674, Augusta II r. 1697 i Stanisława Augusta r. 1764, s. 233.
- ↑ Wacław Szczygielski , Mrozowicki Adam h. Prus III, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXII, s. 206-208, 1977 .
- ↑ Radosław Grześkowiak, Amor curiosus. Studia o osobliwych tematach dawnej poezji erotycznej, Warszawa 2013, s. 11-46.
- ↑ Hacer Topaktaş , Dersaadet’te Son Leh Elçisi: Franciszek Piotr Potocki’nin Elçiliği Ekseninde Osmanlı - Leh Diplomatik İlişkileri ve Uluslararası Boyutu (1788-1793), Ankara, s. 89, 2012 .
- ↑ Poczet szlachty Galicyjskiej i Bukowińskiej, Lwów 1857, s. 172.
- ↑ Krzysztof Ślusarek, Drobna szlachta w Galicji 1772-1848, Kraków 1994.
- ↑ Gazeta Lwowska, nr 40/1815, 19 maja 1815 .
- ↑ a b Gazeta Lwowska, nr 172/1883, 30 lipca 1883 .
- ↑ Bohdan Hipolit Jaxa Małachowski , Kronika Jaxów Małachowskich herbu GRYF, Kraków 1928 [dostęp 2020-08-07] .
- ↑ Radziwiłłowie. mariusz.eu.pn. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-07)]..
- ↑ http://www.sejm-wielki.pl/b/2.57.239 [dostęp: 2018-12-11]
- ↑ Mieczysław Dunin-Wąsowicz , Metryki, parafia Janów Trembowelski, od 1698 do 1783, [w:] „Miesięcznik Heraldyczny” r. II, nr 10, Lwów, s. 148, październik 1909 .
- ↑ Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, rocznik 27, Poznań 1904.
- ↑ Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 2. Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów), 1900, s. 38.
- ↑ Księga ślubów Parafii w Kołomyi za rok 1790, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, sygn. 564, mikr. nr A74360.
- ↑ http://www.antoniego26.pl/genealogia/twarowski.htm [dostęp 2018-11-24]
- ↑ Nie wzmiankowany jako cześnik latyczowski w «Urzędnicy dawnej rzeczypospolitej XIV–XVIII wieku: spisy». T. 3: Ziemie ruskie. Zeszyt 3: Urzędnicy Podolscy XIV–XVIII wieku: spisy / Opracowali: Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski, Janusz Kurtyka, Anna Sochacka; Pod redakcja Antoniego Gąsiorowskiego. Kόrnik: Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kόrnicka; Instytut historii, 1998.
- ↑ http://www.antoniego26.pl/genealogia/oczosalski.htm [dostęp 2018-11-24]
- ↑ Franciszek Karpiński, Korespondencja Franciszka Karpińskiego z lat 1763-1825, Wrocław 1958, s. 119-120.