Jajinci
| Jajinci | |
|---|---|
 Jajinci-Strelište
| |
| Grad | Beograd |
| Opština | Voždovac |
| Stanovništvo | 17,618 |
  Jajinci Jajinci (Beograda)
| |
Jajinci su gradsko naselje Beograda koje pripadaju opštini Voždovac.
Strelište Jajinci su mesto jednog od najvećih pokolja u Srbiji tokom Drugog svetskog rata u kom su nemačke snage ubile skoro 80.000 ljudi, od kojih su mnogi bili zatočenici obližnjeg Logora Banjica.
Položaj
Jajinci se nalaze u dolini Lipničkog potoka. Nekada su bili malo selo daleko od centra Beograda, a danas su izrasli u jedno od najvećih konstantnih gradilišta u Beogradu. Jajinci se graniče sa Banjicom na severu, Kumodražom na istoku i selom Rakovicom na jugu. Istočna granica Jajinaca je određena potokom Jelezovac, koji takođe čini granicu opštine Rakovica.
Naselje se širi od centralne ulice, Bulevara oslobođenja, koji počinje u centru Beograda (trg Slavija). Nekadašnje selo i zasebno naselje, Jajinci su danas mesna zajednica u opštini Voždovac. Ono nije urbanizovano kao naselje sa modernim zgradama (kao susedna Banjica) i ostalo je naselje malih, porodičnih kuća, ali koje je je preobraćeno od poljoprivrednog u tipično prigradsko naselje čiji stanovnici rade u Beogradu.
Veliki rasadnik se nalazi na severu Jajinaca, dok je Memorijalni park Jajinci u južnom delu. Mala Utrina, zapadno podnaselje Jajinaca se nalazi u donjem toku Lipovačkog potoka, blizu njegovog ušća u Jelezovac. Ono je direktni nastavak rasadnika na severu.
Stanovništvo
Jajinci su bile odvojeno naselje do 1970ih, kada su zvanično pripojeni užoj teritoriji grada. Konstantni rast stanovništva je zaustavljen tokom 1990ih, ali su nakon raspada Jugoslavije uz veliki priliv izbeglica, Jajinci nastavili da rastu tokom početka 2000ih. Stanovništvo Jajinaca prema zvaničnim popisima (do 1971. kao posebno naselje, od tada kao mesna zajednica Beograda):
- 1921. — 489
- 1931. — 922
- 1948. — 875
- 1953. — 1080
- 1961. — 2587
- 1971. — 3811
- 1981. — 4386
- 1991. — 4136.
Trenutno u Jajincima zivi oko 20 000 ljudi.
Drugi svetski rat
Bivši vojni poligon pored Jajinaca nacisti su iskoristili kao mesto za pogubljenje skoro 80.000 ljudi u periodu od 1941. do 1944. Mnogi od njih su bili zatočenici, komunisti ili javne ličnosti koji su se protivili nemačkoj okupaciji, iz logora Banjica. Veliki memorijalni park sa spomenikom žrtvama je otvoren 20. oktobra 1964, na 20. godišnjicu oslobođenja Beograda od strane partizana i Crvene armije.
Izvori
- Mala Prosvetina Enciklopedija, treće izdanje (1985); Prosveta; ISBN 86-07-00001-2
- Jovan Đ. Marković (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije; Svjetlost-Sarajevo; ISBN 86-01-02651-6
