Janplezier

Een janplezier is een open rijtuig dat in de negentiende eeuw populair was. Hij dient hoofdzakelijk voor toeristische uitstapjes. Doorgaans wordt de janplezier voortgetrokken door twee paarden. In een grote janplezier, voortgetrokken met een vierspan, kunnen zestien passagiers mee.

In de jaren 1830 werd in Frankrijk een open wagen gebouwd, de char-à-bancs. Deze werd vooral ingezet als huurrijtuig voor zomerse uitstapjes naar buiten de stad. Het type werd in Engeland geïntroduceerd doordat koning Louis-Philippe er een meenam voor koningin Victoria.

Tussen 1830 en 1930 werden vele variaties op de char-à-bancs gebouwd, zoals de wagonette en de janplezier. Bij de meeste zaten de passagiers op twee lange houten banken die in de lengterichting waren geplaatst. De ingang was dan aan de achterkant. Maar er waren ook types met drie dwarse banken en een personeelsbankje achterin. De instap was dan opzij. Soms kon de wagen worden voorzien van een los winterdak.

De char-à-bancs werd in het begin van de 20e eeuw gemotoriseerd. De janplezier kan worden beschouwd als een voorloper van de touringcar. Hij wordt hier en daar nog steeds gebruikt voor gezellige ritten.

Afbeeldingen

Gemotoriseerde char-à-bancs
Gemotoriseerde char-à-bancs, ca. 1920
Wattwagen, Cuxhaven

Zie ook

Zie de categorie Charabancs van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.