Japa-mantra

Japa-mantra (Carakan: ꦗꦥꦩꦺꦴꦤ꧀ꦠꦿ) iku ana sajroning kabudayan Jawa awujud unèn-unèn, tetembungan, utawa ukara kang pinercaya nduwèni daya magis. Istilah japa-mantra uga ateges donga (ꦢꦺꦴꦔ), sidikara (ꦱꦶꦢꦶꦏꦫ), utawa aji-aji (ꦲꦗꦶꦲꦗꦶ). Anggoné ngrapal japa-mantra bisa katujokaké marang Gusti, déwa-dèwi, makluk bangsa jin, barang klenik, tuwin marang dhiri pribadi utawa wong liya.^[1] Laku japa-mantra mèh waé bisa ditemoni ana ing sakabèhané tradhisi agama utawa kapitayan ing Jawa (lan uga kabudayan bangsa liyané).

Ètimologi

Ing basa Jawa, tembung japa-mantra kalebu tembung saroja, kang ateges rangkepan rong tembung kang nduwèni teges saèmper utawa mèh padha tegesé. Tembung japa-mantra kadadèn saka rong tembung, yaiku tembung 'japa' lan 'mantra', kang karoné iku nduwèni teges unèn-unèn, tetembungan, ukara utawa donga.^[2] Istilah japa-mantra uga saèmper karo tembung donga, sidikara, aji-aji, lan rapal.^[1]

Rapal

Istilah rapal mligi dianggo kanggo ngarani pocapan kang wujud unèn-unèn.^[1] Lumrahé rapal bisa dipérang miturut objèk kang dipuja, ing antarané yaiku:

Rapal kang ditujokaké marang Gusti/déwa-dèwi kanthi gegayuhan amrih apa kang dikarepaké bisa kasembadan.
Rapal kang ditujokaké marang dhiri pribadi amrih badané bisa disurupi daya magis, saéngga awaké malih dadi kuwat lan digdaya.
Rapal kang ditujokaké marang wong liya amrih badané wong liya iku disurupi daya magis utawa amrih nulak bala saka jroning wong iku.
Rapal kang ditujokaké marang barang amrih barangé iku mau nduwèni daya magis utawa amrih ngilangi daya magis saka jroning barang iku.
Rapal kang ditujokaké marang makluk gaib utawa lelembut amrih ngundang apadéné nulak lelembut iku mau.

Rajah

Istilah rajah mligi dianggo kanggo ngarani kertas utawa dluwang tipis isiné japa-mantra kang wujud tulisan apadéné gambar.

Jimat

Jimat iku barang kang sengaja diwènèhi daya magis sarana diwacakaké japa-mantra.

Panulak bala

Rapal japa-mantra kang dirapalaké iku pinercaya déning sapérangan masarakat bisa nulak bala. Salah sijiné yaiku rapal mantra kang kamot sajroning tembang Dhandhanggula iki:^[1]

꧋ꦲꦤꦏꦶꦢꦸꦁꦫꦸꦩꦼꦏ꧀ꦱꦲꦶꦁꦮꦼꦔꦶ꧈ꦠꦼꦒꦸꦃꦲꦪꦸꦭꦸꦥꦸꦠ꧀ꦠꦲꦶꦁꦭꦫ꧈ꦭꦸꦥꦸꦠ꧀ꦠꦧꦶꦭꦲꦶꦏꦧꦺꦃ꧈ꦗꦶꦩ꧀ꦱꦺꦠꦤ꧀ꦢꦠꦤ꧀ꦥꦸꦫꦸꦤ꧀ꦥꦤꦼꦭꦸꦃꦲꦤ꧀ꦠꦤ꧀ꦤꦤꦮꦤꦶ꧈ꦩꦶꦮꦃꦥꦁꦒꦮꦺꦲꦭ꧈ꦒꦸꦤꦤꦺꦮꦺꦴꦁꦭꦸꦥꦸꦠ꧀ꦒꦼꦤꦶꦲꦠꦼꦩꦃꦲꦤ꧀ꦠꦶꦂꦠ꧈ꦩꦭꦶꦁꦲꦢꦺꦴꦃꦠꦤ꧀ꦮꦤꦶꦥꦼꦫꦏ꧀ꦲꦶꦁꦏꦩꦶ꧈ꦏꦼꦩꦠ꧀ꦢꦸꦢꦸꦏ꧀ꦥꦤ꧀ꦱꦶꦂꦤ꧉

꧋ꦱꦏꦺꦃꦭꦫꦲꦥꦤ꧀ꦱꦩꦾꦧꦭꦶ꧈ꦱꦏꦺꦃꦲꦩꦥꦤ꧀ꦱꦩꦾꦩꦶꦫꦸꦢ꧈ꦮꦼꦭꦱ꧀ꦲꦱꦶꦃꦥꦤ꧀ꦢꦸꦭꦸꦤꦺ꧈ꦱꦏꦺꦃꦲꦶꦁꦧꦿꦗꦭꦸꦥꦸꦠ꧀ꦏꦢꦶꦏꦥꦸꦏ꧀ꦠꦶꦧꦤꦶꦁꦮꦼꦱꦶ꧈ꦱꦏꦺꦃꦲꦶꦁꦮꦶꦱꦠꦮ꧈ꦱꦠꦺꦴꦒꦭꦏ꧀ꦠꦸꦠꦸꦠ꧀ꦏꦪꦸꦲꦲꦺꦁꦊꦩꦃꦱꦔꦂ꧈ꦱꦺꦴꦁꦔꦶꦁꦭꦤ꧀ꦝꦏ꧀ꦒꦸꦮꦤꦶꦁꦮꦺꦴꦁꦊꦩꦃꦩꦶꦫꦶꦁ꧈ꦩꦾꦁꦥꦏꦶꦥꦺꦴꦤ꧀ꦤꦶꦁꦩꦼꦫꦏ꧀꧈

Sakèh lara apan samya bali | sakèh ama pan samya miruda | welas-asih panduluné | sakèhing braja luput | kadi kapuk tibaning wesi | sakèhing wisa tawa | sato galak tutut | kayu aèng lemah sangar | songing landhak guwaning wong lemah miring | myang pakiponing merak ||

꧋ꦥꦒꦸꦥꦏꦤ꧀ꦤꦶꦁꦮꦫꦏ꧀ꦱꦏꦭꦶꦂ꧈ꦥꦤ꧀ꦮꦶꦕꦫꦲꦶꦁꦱꦒꦫ꧈ꦠꦼꦩꦃꦲꦤ꧀ꦫꦲꦪꦸꦏꦧꦺꦃ꧈ꦢꦢꦾꦱꦫꦶꦫꦲꦪꦸ꧈ꦲꦶꦁꦔꦶꦢꦼꦂꦫꦤ꧀ꦥꦿꦮꦶꦢꦢꦫꦶ꧈ꦫꦶꦤꦼꦏ꧀ꦱꦩꦭꦲꦺꦏꦠ꧀ꦱꦏꦛꦃꦲꦶꦁꦫꦱꦸꦭ꧀ꦥꦤ꧀ꦢꦢꦶꦱꦫꦶꦫꦠꦸꦁꦒꦭ꧀ꦲꦠꦶꦄꦢꦩ꧀ꦲꦸꦠꦼꦏ꧀ꦏꦸꦨꦒꦺꦤ꧀ꦝꦃꦲꦼꦱꦶꦱ꧀ꦥꦔꦸꦕꦥ꧀ꦤꦧꦶꦩꦸꦱ꧉

Pagupakaning warak sakalir | pan winaca ing sagara asat | temahan rahayu kabèh | dadya sarira ayu | ingideran pra widadari | rineksa Malaékat | sakathahing Rasul | pan dadi sarira tunggal | ati Adam utekku Bagéndha Esis | pangucap Nabi Musa ||

꧋ꦤꦥꦱ꧀ꦏꦸꦤꦧꦶꦔꦶꦱꦃꦭꦶꦤꦸꦮꦶꦃ꧈ꦤꦧꦶꦪꦏꦸꦥ꧀ꦥꦼꦩꦶꦪꦂꦱꦤꦶꦁꦮꦁ꧈ꦪꦸꦱꦸꦥ꧀ꦲꦶꦁꦫꦸꦥꦏꦸꦩꦁꦏꦺ꧈ꦤꦧꦶꦢꦮꦸꦢ꧀ꦱ꧀ꦮꦫꦏꦸ꧈ꦗꦼꦁꦱꦸꦭꦺꦩꦤ꧀ꦏꦱꦼꦏ꧀ꦠꦺꦤ꧀ꦩ꧀ꦩꦩꦶ꧈ꦤꦧꦶꦆꦧꦿꦲꦶꦩ꧀ꦚꦮ꧈ꦆꦢꦿꦲꦶꦱ꧀ꦲꦶꦁꦫꦩ꧀ꦧꦸꦠ꧀ꦏꦸ꧈ꦨꦒꦺꦤ꧀ꦝꦃꦭꦶꦏꦸꦭꦶꦠ꧀ꦠꦶꦁꦮꦁ'ꦒꦼꦠꦶꦃꦢꦒꦶꦁꦄꦧꦸꦧꦏꦂꦈꦩꦂꦤꦼꦁꦒꦶꦃ꧈ꦧꦭꦸꦁꦨꦒꦺꦤ꧀ꦝꦃꦈꦱ꧀ꦩꦤ꧀꧈

Napasku Nabi Ngisa linuwih | Nabi Yakup pemiyarsaningwang | Yusup ing rupaku mangké | Nabi Dawud swaraku | Jeng Suléman kasektèn mami | Nabi Ibrahim nyawa | Idris ing rambutku | Bagéndha Li kulitingwang | getih-daging Abubakar Umar nenggih | Balung Bagéndha Usman ||

꧋ꦱꦸꦁꦱꦸꦩ꧀ꦩꦶꦥꦸꦤ꧀ꦥꦠꦶꦩꦃꦭꦶꦤꦸꦮꦶꦃ꧈ꦱꦶꦠꦶꦄꦩꦶꦤꦃꦧꦪꦸꦤꦶꦁꦎꦁꦒ꧈ꦄꦪꦸꦥ꧀ꦲꦶꦁꦲꦸꦱꦸꦱꦸꦱ꧀ꦏꦸꦩꦁꦏꦺ꧈ꦤꦧꦶꦤꦸꦃꦲꦶꦁꦗꦗꦤ꧀ꦠꦸꦁ꧈ꦤꦧꦶꦪꦸꦤꦸꦱ꧀ꦲꦶꦁꦲꦺꦴꦠꦺꦴꦠ꧀ꦩꦩꦶ꧈ꦤꦺꦠꦿꦏꦸꦤꦧꦶꦩꦸꦲꦩ꧀ꦩꦢ꧀ꦥꦩꦸꦭꦸꦏꦸꦫꦱꦸꦭ꧀ꦥꦶꦤꦪꦸꦁꦔꦤ꧀ꦲꦢꦩ꧀ꦱꦫꦏ꧀ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦼꦥꦏ꧀ꦱꦏꦛꦃꦲꦶꦁꦥꦫꦤꦧꦶ꧈ꦢꦢꦶꦱꦫꦶꦫꦠꦸꦁꦒꦭ꧀꧈

Sungsumingsun Patimah linuwih | Siti Aminah bayuning angga | Ayup ing ususku mangké | Nabi Nuh ing Jejantung | Nabi Yunus ing otot mami | nétraku ya Muhammad | pamuluku Rasul | pinayungan Adam-sarak | sampun pepak sakathahing para Nabi | dadi sarira tunggal ||

Budaya liya

Ing sajroné kabudayan saliyané Jawa uga ditemoni istilah japa lan mantra, jalaran sajatiné pancen tembung iku mau asalé saka basa Sangsekarta. Japa (basa Sangsekarta: जप) ateges pocapan kanthi pirang-pirang ambalan kanthi nyebut mantra apadéné asmané Hyang Gusti. Laku kaya mangkéné bisa ditemoni ana sajroning agama Hindhu, Jain, SIkh, Buda, lan Shinto.^[3]^[4]^[5]

Rujukan

↑ ^a ^b ^c ^d Padmosoekotjo, S. (1953). Ngéngréngan Kasusastran Djawa II. Jogjakarta: Hien Hoo Sing.
↑ Poerwadarminta, W.J.S. (1939). Baoesastra Djawa. Batavia: J.B. Wolters.
↑ Beck, Guy L (1995). Sonic theology: Hinduism and sacred sound . Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 978-81-208-1261-1. OCLC 70479965.
↑ Chapple, Christopher Key (2016). Yoga in Jainism . ISBN 978-1-317-57217-6. OCLC 927438007.
↑ Deol, Surinder; Deol, D (1998). Japji: the path of devotional meditation . Washington, D.C.: Mount Meru Books. ISBN 978-0-9661027-0-3. OCLC 39159077.

[:0-1] Padmosoekotjo, S. (1953). Ngéngréngan Kasusastran Djawa II. Jogjakarta: Hien Hoo Sing.

[2] Poerwadarminta, W.J.S. (1939). Baoesastra Djawa. Batavia: J.B. Wolters.

[3] Beck, Guy L (1995). Sonic theology: Hinduism and sacred sound . Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 978-81-208-1261-1. OCLC 70479965.

[4] Chapple, Christopher Key (2016). Yoga in Jainism . ISBN 978-1-317-57217-6. OCLC 927438007.

[5] Deol, Surinder; Deol, D (1998). Japji: the path of devotional meditation . Washington, D.C.: Mount Meru Books. ISBN 978-0-9661027-0-3. OCLC 39159077.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]