Jeżyna krwista

Jeżyna krwista
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	jeżyna
Gatunek	jeżyna krwista
	Nazwa systematyczna
	Rubus creticus Tourn. ex L.; Fl. Palaest.: 15 (1756)
Synonimy
	Rubus albicans Krašan; Rubus amoenus (Port. ex Vis.) Focke; Rubus anatolicus (Focke) Hausskn.; Rubus dalmatinus (Tratt.) Guss.; Rubus discolor Boiss.; Rubus fruticosus var. amoenus Port. ex W.D.J.Koch; Rubus fruticosus var. amoenus Port. ex Vis.; Rubus fruticosus f. dalmatinus (Tratt.) Fiori; Rubus fruticosus var. dalmatinus Tratt.; Rubus parviflorus Weston; Rubus rotundifolius Krašan; Rubus sanctus Schreb.; Rubus sanguineus Friv.; Rubus turcomanicus Freyn; Rubus ulmifolius subsp. anatolicus Focke; Rubus ulmifolius var. anatolicus (Focke) Heldr.; Rubus ulmifolius var. dalmatinus (Tratt.) Evers; Rubus ulmifolius subsp. dalmatinus (Tratt.) Focke; Rubus ulmifolius dalmatinus (Tratt.) Focke; Rubus ulmifolius subsp. sanctus (Schreb.) Sudre;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jeżyna krwista (Rubus creticus Tourn. ex L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Na naturalnych stanowiskach występuje w południowo-wschodniej Azji, w południowo-wschodniej Europie (Półwysep Bałkański, Ukraina i południowa Rosja) oraz w północno-wschodniej Afryce^[3].

Morfologia

Krzew tworzący wyprostowane, rozgałęziające się pędy o długości do 4,5 m. Pędy uzbrojone są haczykowatymi kolcami. Liście pierzaste o listkach z ząbkowanymi brzegami. Kwiaty 5-płatkowe, o barwie od białej przez różowawą do lekko fioletowej. Owoc pozorny, w czasie dojrzewania stopniowo zmieniający barwę z zielonej na czerwoną i czarną^[4].

Biologia i ekologia

Rośnie na siedliskach wilgotnych w górskich lasach, w zaroślach, półpustyniach, na nadmorskich wydmach Morza Kaspijskiego^[5]. Kwitnie od kwietnia do września^[4], owocuje nawet do grudnia^[5].

Udział w kulturze

Znawcy roślin biblijnych są przekonani, że greckie słowo batos użyte w tekście Ewangelii Łukasza 6,44 oznacza jeżynę ciernistą. Rośliny tej prawdopodobnie dotyczą także cytaty z Księgi Przysłów (22,5) i Księgi Rodzaju (3,17-19) oraz 2 Księgi Samuela 23,6-7^[6].
Zakonnicy z Klasztoru Świętej Katarzyny u podnóża góry Synaj twierdzą, że w obrębie ich klasztoru rośnie krzew gorejący. Jest to krzak jeżyny krwistej. N.H. Moldenke, A.L. Moldenke (botanicy, znawcy roślin biblijnych) stanowczo wykluczają taką możliwość, żeby jeżyna krwista mogła być krzewem gorejącym. Roślina ta rośnie bowiem nad brzegami rzek, podczas gdy krzew gorejący pojawił się na pustyni. Ponadto jest nieprawdopodobne, by jeżyna krwista zmyliła Mojżesza^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rubus creticus Tourn. ex L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-28] .
↑ ^a ^b Flowers in Israel. [dostęp 2015-01-03].
↑ ^a ^b Berg Lew Siemionowicz (tłum. Skirgiełło Alina, Straszewska Katarzyna): Przyroda ZSRR, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962, s. 231)
↑ ^a ^b Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).

[powo-3] Rubus creticus Tourn. ex L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-28] .

[israel-4] Flowers in Israel. [dostęp 2015-01-03].

[Berg-5] Berg Lew Siemionowicz (tłum. Skirgiełło Alina, Straszewska Katarzyna): Przyroda ZSRR, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962, s. 231)

[rb-6] Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]