Jerzy Hulewicz

Jerzy Teodor Hulewicz
Data i miejsce urodzenia	4 lipca 1886 ; Kościanki, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	1 lipca 1941 ; Warszawa, Polska (pod okupacją III Rzeszy)
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura,; grafika,; malarstwo
Epoka	ekspresjonizm
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

*Tancerka i grające fauny* (1925, tempera na płótnie)

Jerzy Teodor Hulewicz (ur. 4 lipca 1886 w Kościankach, zm. 1 lipca 1941 w Warszawie) – pisarz, teoretyk sztuki, grafik i malarz reprezentujący nurt ekspresjonistyczny.

Życiorys

Syn Leona, wielkopolskiego ziemianina, i Heleny z Kaczkowskich. Miał trzy siostry: Katarzynę^[1], Stanisławę, Antoninę i trzech braci: Bohdana, Witolda i Wacława.

Wraz z braćmi uczęszczał do szkoły średniej w Trzemesznie. Za przynależność do tajnego Związku Samokształcenia i do Koła Towarzystwo Tomasza Zana został wyrzucony z gimnazjum. Stało się to przed ukończeniem sześciu klas. Groziła mu trzyletnia służba wojskowa w stopniu szeregowca oraz brak możliwości nauki na terenie Rzeszy Niemieckiej. W tej sytuacji Leon Hulewicz zażądał skreślenia syna z listy obywateli państwa pruskiego i rozpoczął starania o nadanie obywatelstwa austriackiego^[2]. Trudności w uzyskaniu obywatelstwa austriackiego nie przeszkodziły Jerzemu Hulewiczowi w ukończeniu gimnazjum we Lwowie, a następnie rozpoczęciu studiów na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u profesorów Unierzyńskiego i Stanisławskiego. W latach 1907–1910 studiował malarstwo w Paryżu i w Szwajcarii, a w roku 1913 w Monachium. Pierwszą wystawę prac malarskich i grafik miał w roku 1907.

W roku 1916 założył w Poznaniu, wraz z braćmi Bohdanem i Witoldem, Spółkę Wydawniczą „Ostoja”. 1 października 1917 roku, z inicjatywy i przy finansowym wsparciu Jerzego Hulewicza, ukazał się pierwszy numer dwutygodnika „Zdrój”. W latach 1917–1922 Hulewicz był jego redaktorem i kierownikiem artystycznym. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, a w latach 1919–1920 ochotniczo służył w 5 Pułku Piechoty Legionów^[3]. W roku 1921 wraz z bratem Witoldem, był inicjatorem założenia poznańskiego oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich. W roku 1926 przeniósł się do Warszawy. W tym czasie współpracował z czasopismami „Kurier Poranny” i „Zwierciadło” .

Podczas okupacji wydawał w Warszawie prasę podziemną. Zmarł nagle 1 lipca 1941 roku.

Od 1 czerwca 1912 roku był żonaty z Wandą Karpińską^[3], córką Antoniego Karpińskiego.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)^[4]

Wystawy

w Paryżu na Salonie Niezależnych i Salonie Jesiennym, 1907
wystawa w krakowskim TPSP, 1907
wystawa w warszawskim TPSP, 1909
indywidualne wystawy w poznańskim TPSP, 1910 i 1916
I wystawa Koła Artystów Wielkopolskich w Poznaniu, 1914
wystawy „Buntu” i „Formistów” Kraków 1918, Warszawa 1919, 1920, Poznań 1919/1920, Lwów 1920
wystawa grafik na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu
wystawa poświęcona Goethemu w Lipsku, 1932
wystawa drzeworytów w Warszawie, 1933

Twórczość literacka

Dialogi estetyczne, 1910
dramaty: Kain, Śluby ziemi (1920); Wiano, Bolesław Śmiały (1921); Joahim Achim, Aruna (1922)
komentarz filozoficzny do Ewangelii św. Jana Ego Emi, 1921
korespondencja: Wielkie rzeczy zrozumienie. Korespondencja Jerzego, Witolda i Wandy Hulewiczów z Emilem Zegadłowiczem (1918–1938). Opracował i wstępem opatrzył Mirosław Wójcik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2009, ISBN 978-83-06-03162-1
opowieści: Samskara (1918), Dzieje Utana (1928)
powieści: Góra Oxymoronu (1936), Szaruga (1937)

Przypisy

↑ Dopiero sąd trzeciej instancji przyznał prawo Leonowi Hulewiczowi, by w akcie urodzenia wpisano imię Katarzyna, a nie Katherina (Józef Ratajczak, Zgasły „brzask epoki”, Poznań, 1980, s. 176).
↑ Józef Ratajczak, Zgasły „brzask epoki”, Poznań, 1980, s. 177.
↑ ^a ^b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 110. [dostęp 2021-07-27].
↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: 1981. ISBN 83-01-02722-3.
Józef Ratajczak: Zgasły „brzask epoki”. Poznań: 1980. ISBN 83-210-0108-4.
Jan Wojnowski: Hulewicz Jerzy, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Tom I. Warszawa: 1984. ISBN 83-01-05368-2.

Linki zewnętrzne

Publikacje Jerzego Hulewicza w serwisie Polona

[1] Dopiero sąd trzeciej instancji przyznał prawo Leonowi Hulewiczowi, by w akcie urodzenia wpisano imię Katarzyna, a nie Katherina (Józef Ratajczak, Zgasły „brzask epoki”, Poznań, 1980, s. 176).

[2] Józef Ratajczak, Zgasły „brzask epoki”, Poznań, 1980, s. 177.

[:0-3] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 110. [dostęp 2021-07-27].

[4] M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[1]

[2]

[3]

[4]