Jerzy Matulewicz

Jerzy Bolesław Matulewicz MIC

lit. Jurgis Matulevičius

Arcybiskup tytularny Adulisu generał
Kraj działania	Polska, Litwa
Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1871 Lūginė koło Mariampola
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 1927 Kowno
Miejsce pochówku	bazylika św. Michała Archanioła w Mariampolu
Biskup Wilna
Okres sprawowania	1918–1925
Generał marianów
Okres sprawowania	1911–1927
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	łaciński
Inkardynacja	Zgromadzenia Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
Nominacja biskupia	23 października 1918
Sakra biskupia	1 grudnia 1918

Błogosławiony

Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	28 czerwca 1987 Watykan, (Plac Świętego Piotra) przez Jana Pawła II
Wspomnienie	27 stycznia

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	1 grudnia 1918
Konsekrator	Franciszek Karewicz
Konsekrowani biskupi Edward O’Rourke 15 grudnia 1918 Kazimierz Mikołaj Michalkiewicz 10 czerwca 1923 Juozapas Kukta 1 maja 1926 Mečislovas Reinys 16 maja 1926
Współkonsekrowani biskupi Juozapas Skvireckas 13 lipca 1919 Jazeps Rancans 4 maja 1924

Jerzy Bolesław Matulewicz-Matulaitis (lit. Jurgis Matulevičius; ur. 13 kwietnia 1871 w Lūginė koło Mariampola, zm. 27 stycznia 1927 w Kownie) – polski i litewski duchowny katolicki, biskup wileński, odnowiciel i generał zakonu marianów oraz błogosławiony Kościoła katolickiego.

Życiorys

Urodzony w Lūginė w rodzinie rolniczej jako ósmy syn Andrzeja i Urszuli Matulewiczów. W wieku 3 lat stracił ojca, a kiedy miał 10 lat, zmarła jego matka. Opiekę nad Jerzym przejął jego starszy brat Jan. Uczył się w mariampolskim gimnazjum. Tam zachorował na gruźlicę kości, wykrytą dopiero w grudniu 1899 roku w Kreuznach. Uczył się dalej w Kielcach i Warszawie. W dwudziestym roku życia wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach, po zamknięciu którego w 1893 r. ukończył seminarium w Warszawie. Na Akademii Duchownej w Petersburgu uzyskał tytuł magistra teologii moralnej i w 1898 otrzymał święcenia kapłańskie, a w szwajcarskim Fryburgu, w lipcu 1902, dyplom doktora teologii dogmatycznej.

W latach 1902–1904 nauczał w Seminarium w Kielcach. Na skutek choroby opuścił je i osiadł w Zakładzie Cecylii Plater w Warszawie. Współpracując z ks. Marcelim Godlewskim rozwinął działalność społeczną. W latach 1905–1907 był zaangażowany w posługę młodzieży i tworzenie chrześcijańskiej demokracji w Warszawie. W 1907 powołano go do Akademii Duchownej w Petersburgu na kierownika katedry socjologii. Zaprzyjaźnił się tam z ks. Wincentym Sękowskim-Senkusem – ostatnim ze zgromadzenia marianów likwidowanego przez carat. Złożył przed ks. Senkusem śluby zakonne w 1909 postanawiając odnowić zgromadzenie oraz pozyskać nowicjuszy. Otworzył dla nich nowicjat we Fryburgu. Od 1911 do końca życia pełnił funkcję generała. W czasie I wojny światowej pracował w Warszawie. W latach 1914–1918 zajmował się działalnością charytatywno-wychowawczą i wspomaganiem duchowym kapłanów oraz osób zakonnych. Założył tam Zgromadzenie Sióstr Ubogich od Niepokalanego Poczęcia.

W 1918 został mianowany przez papieża Benedykta XV biskupem wileńskim. Funkcję tę pełnił do 1925 roku. W tym okresie władze polskie zwracały uwagę na jego działalność na tle – w ich opinii – systematycznego usuwania polskich księży z placówek i zastępowanie ich duszpasterzami litewskimi, lub białoruskimi. Efektem tego było sprzyjanie agitacji antypolskiej wśród ludności, oraz poparcie i ochrona diecezjalna w wypadkach, gdzie księża sami partycypowali w akcjach politycznych i antypaństwowych.

Był też założycielem Zgromadzenia Sióstr Ubogich Niepokalanego Poczęcia NMP na Litwie i Zgromadzenia Sióstr Służebnic Jezusa w Eucharystii. Złożył rezygnację z funkcji biskupa w 1925, by zająć się zgromadzeniem, ale Pius XI wówczas mianował go arcybiskupem i powierzył mu stanowisko wizytatora apostolskiego na Litwie. Przyczynił się do poprawy stosunków Litwy z Watykanem organizując nową prowincję kościelną i przygotowując zawarcie konkordatu. Zmarł w Kownie 27 stycznia 1927 roku. Jego relikwie są przechowywane w bazylice św. Michała Archanioła w Mariampolu.

28 czerwca 1987 roku został beatyfikowany przez papieża św. Jana Pawła II; uważany jest za jednego z patronów Litwy.

27 stycznia 2006 w Warszawie na ul. Wileńskiej 69 została otwarta Sala Pamięci Bł. Jerzego Matulewicza biskupa. Pierwsza ekspozycja zawiera te przedmioty należące do Jerzego Matulewicza z okresu jego biskupstwa w Wilnie, które zachowały się w Polsce. Mają one wartość relikwii II stopnia.

W Kielcach, Pasłęku oraz w Koninie znajdują się kościoły pod wezwaniem bł. Jerzego Matulewicza.

Zobacz też

• generałowie zakonu marianów

Bibliografia

• Błogosławiony Jerzy Matulewicz, biskup Czytelnia www.brewiarz.katolik.pl
• Matulewicz Jerzy (1871-1927), s. 136-137, w: Józef Golec, Słownik biograficzny esperantystów polskich, Cieszyn 2010, s. 276
• Jerzy Matulewicz [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-08-25]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Jerzy Matulewicz – publikacje w bibliotece Polona