Jesús Franco

Jesús Franco
	; Jesús Franco (2008)
Prawdziwe imię i nazwisko	Jesús Franco Manera
Data i miejsce urodzenia	12 maja 1930 ; Madryt, Hiszpania
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 2013 ; Malaga, Hiszpania
Zawód	reżyser, scenarzysta, operator filmowy, aktor
Współmałżonek	Nicole Guettard; (1962-1980; rozwód); Lina Romay; (2008-2012; rozwód)
Lata aktywności	1959–2013
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jesús „Jess” Franco^[1] (ur. 12 maja 1930 w Madrycie, zm. 2 kwietnia 2013 w Maladze) – hiszpański reżyser, scenarzysta, operator filmowy i aktor^[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Madrycie^[3] w rodzinie pochodzenia kubańsko-meksykańskiego^[4]. Od najmłodszych lat interesował się muzyką, a w wieku sześciu lat pod opieką starszego brata Enrique tworzył swoje pierwsze kompozycje. Był wielkim fanem jazzu, szczególnie twórczości Clifforda Browna i Jamesa P. Johnsona^[5]. Jako dziecko jego ulubionymi filmami były sobotnie poranne seriale Republic Pictures i zawsze miał słabość do hollywoodzkich filmów noir z lat 40. XX wieku.

Po zakończeniu hiszpańskiej wojnie domowej wstąpił do Real Conservatorio de Madrid, aby uczyć się gry na fortepianie^[6]. Po ukończeniu studiów prawniczych wstąpił do Institut des hautes études cinématographiques w Paryżu i zaczął rozwijać karierę jako reżyser. Studiował też techniki reżyserskie w Paryżu i po przyjeździe do Hiszpanii pracował jako asystent dyrektora reżyserów, w tym również takich jak Juan Antonio Bardem, Luis García Berlanga czy Orson Welles^[7].

Kariera

Jego najwcześniejszym filmem fabularnym, jako współscenarzysta i asystent reżysera, był meksykańsko–hiszpański spaghetti western przygodowy El Coyote (1954). Jego kariera rozpoczęła się, kiedy zrealizował komedię fantasy Mamy po 18 lat (Tenemos 18 Años, 1959) i dramat kryminalny Czerwone usta (Labios rojos, 1960)^[8]. W 1960 otrzymał Nagrodę Specjalną w kategorii Najlepszy hiszpańskojęzyczny film krótkometrażowy za Estampas guipuzcoanas número 2: Pío Baroja (1960).

Jego kultowy film Okropny doktor Orloff (Gritos en la noche, 1962) otrzymał szeroką dystrybucję w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Pracował pod pseudonimem David Khune i Frank Hollmann. Kolejne realizacje to Cień Zorro (Cabalgando hacia la muerte, 1962), Miss Muerte (1965), Necronomicon – Geträumte Sünden (1967)^[9], The Castle of Fu Manchu (1968), Dziewięćdziesiąt dziewięć kobiet (Der heiße Tod, 1968) z Herbertem Lomem, Mercedes McCambridge i Marią Schell, Justine (Justine ovvero le disavventure della virtù, 1968) z Klausem Kinski i Rominą Power, Wenus w futrze (Paroxismus – Può una morta rivivere per amore?, 1969) z Jamesem Darrenem i Barbarą McNair, Wampiryczne lesbijki (1971), Robinson i jego dzikie niewolnice (Robinson und seine wilden Sklavinnen, 1972) z Barbarą Nielsen i Danielem Martínem, La comtesse noire (1973), Frauengefängnis (1975) i Die Liebesbriefe einer Portugiesischen Nonne (1977).

Jednak pomimo sukcesu dwóch filmów z Christopherem Lee – Krwawy sędzia (El Juez Sangriento, 1969) i Hrabia Dracula (El Conde Dracula, 1969), nigdy nie osiągnął komercyjnego sukcesu^[10]. W 1970 przeniósł się z Hiszpanii do Francji. Realizował niskobudżetowe filmy o przemocy^[11]. Jego filmy koncentrowały się wokół lesbijskich wampirów, kobiet w więzieniu i poszukiwań seksualnych, w tym kilka opartych było na tekstach markiza de Sade’a. Jego filmy często zawierały długie niekontrolowane sceny nagich kobiet, kręcone (na podłodze lub w łóżku) w nieprzerwanych ujęciach (np. Les possédées du diable (1974) czy La Comtesse noire (1975)). Z czasem wiele osób z branży uznało go za reżysera filmów pornograficznych z powodu ogromnej liczby produkcji dla dorosłych^[12], oznaczonych X^[13].

W 2009 otrzymał nagrodę Goya za całokształt twórczości^[14] i nagrodę Huevo de Colón Award w Walencji^[15].

Zmarł 2 kwietnia 2013 w Maladze w wieku 82 lat^[16].

Filmografia

obsada aktorska

1956: W 80 dni dookoła świata
1962: Okropny doktor Orloff jako pianista
1970: Książę Dracula jako służący Van Helsinga
1973: Dziewica wśród żywych trupów (Christina, princesse de l’érotisme) jako Basilio
1977: Elza – Nikczemna strażniczka jako dr Milton Arcos
1999: Vampire Blues jako kupiec
2009: Take-Away Spirit jako J.W. Radek

reżyser

1957: El Arbol de Espana
1960: Labios rojos
1966: Miss Muerte
1970: Juliette
1973: Relax Baby
1986: La Chica de los labios rojos

scenarzysta

1955: El Coyote
1959: Luna de verano
1962: L’Ombra di Zorro
1985: Bahia blanca
1988: Trudna misja
2002: Killer Barbys vs. Dracula
2005: Snakewoman

Przypisy

↑ Jesús Franco. Listal. [dostęp 2017-10-08]. (ang.).
↑ Jesús Franco Filmography. Unifrance. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).
↑ Jesús Franco. AdoroCinema. [dostęp 2017-10-08]. (port.).
↑ GavinG. Gaughan GavinG., Jesus Franco: Director whose trash aesthetic brought him cult fame, „The Independent” [dostęp 2013-05-14] (ang.).
↑ Jesús Franco. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).
↑ Jesús Franco. SensaCine.com. [dostęp 2017-10-08]. (hiszp.).
↑ Jesús Franco (12 de Maio de 1930). Filmow. [dostęp 2017-10-08]. (port.).
↑ KimK. Newman KimK., Jesús Franco obituary, „The Guardian” [dostęp 2013-04-06] (ang.).
↑ El director Jesus Franco fallece en Malaga a los 82 años [online], abc.es [dostęp 2013-04-04] (hiszp.).
↑ Jesus „Jess” Franco (1930-2013). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-10-08]. (ang.).
↑ Jesús Franco. ČSFD.cz. [dostęp 2017-10-08]. (cz.).
↑ Jesús Franco w serwisie IAFD
↑ Jesús Franco. MYmovies.it. [dostęp 2017-10-08]. (wł.).
↑ La Academia concede el Goya de Honor 2008 al director Jesús Franco. abc.es, 18 listopada 2008. [dostęp 2024-12-31]. (hiszp.).
↑ XVIII Premis Turia. CarteleraTuria.com. [dostęp 2022-04-09]. (hiszp.).
↑ Mor el cineasta Jesús Franco als 82 anys. Diari Ara. [dostęp 2022-04-09]. (hiszp.).

Bibliografia

Pożegnania: nekrolog. „Kino”. nr 5 (XXXVII), s. 87, maj 2013. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. ISSN 0023-1673.
Stephen Thrower: Flowers of Perversion, Volume 2: The Delirious Cinema of Jesús Franco. Strange Attractor Press, 2019, s. 512. ISBN 978-1907222603.

Linki zewnętrzne

Jesús Franco (1930–2013) w bazie IMDb (ang.)
Jesús Franco w bazie Filmweb
Jesús Franco w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Jesús Franco. Listal. [dostęp 2017-10-08]. (ang.).

[2] Jesús Franco Filmography. Unifrance. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).

[3] Jesús Franco. AdoroCinema. [dostęp 2017-10-08]. (port.).

[4] GavinG. Gaughan GavinG., Jesus Franco: Director whose trash aesthetic brought him cult fame, „The Independent” [dostęp 2013-05-14] (ang.).

[5] Jesús Franco. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).

[6] Jesús Franco. SensaCine.com. [dostęp 2017-10-08]. (hiszp.).

[7] Jesús Franco (12 de Maio de 1930). Filmow. [dostęp 2017-10-08]. (port.).

[8] KimK. Newman KimK., Jesús Franco obituary, „The Guardian” [dostęp 2013-04-06] (ang.).

[9] El director Jesus Franco fallece en Malaga a los 82 años [online], abc.es [dostęp 2013-04-04] (hiszp.).

[10] Jesus „Jess” Franco (1930-2013). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-10-08]. (ang.).

[11] Jesús Franco. ČSFD.cz. [dostęp 2017-10-08]. (cz.).

[IAFD-12] Jesús Franco w serwisie IAFD

[13] Jesús Franco. MYmovies.it. [dostęp 2017-10-08]. (wł.).

[14] La Academia concede el Goya de Honor 2008 al director Jesús Franco. abc.es, 18 listopada 2008. [dostęp 2024-12-31]. (hiszp.).

[15] XVIII Premis Turia. CarteleraTuria.com. [dostęp 2022-04-09]. (hiszp.).

[16] Mor el cineasta Jesús Franco als 82 anys. Diari Ara. [dostęp 2022-04-09]. (hiszp.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]