Johanna van Valois (1464-1505)

Johanna van Valois
	1464-1505
Koningin-gemalin van Frankrijk
Periode	1498-1499
Voorganger	Anna van Bretagne
Opvolger	Anna van Bretagne
Vader	Lodewijk XI van Frankrijk
Moeder	Charlotte van Savoye
	; Wapen als koningin van Frankrijk

Johanna van Valois, ook gekend als Johanna van Frankrijk (Jeanne de France) (Nogent-le-Roi, 23 april 1464 - Bourges, 4 februari 1505), was de eerste echtgenote van koning Lodewijk XII van Frankrijk.

Zij was de jongste dochter van koning Lodewijk XI van Frankrijk en Charlotte van Savoye, en werd al zeer vroeg voorbestemd om te trouwen met hertog Lodewijk van Orléans. Het huwelijk werd ingezegend op 28 augustus 1476, toen zij slechts twaalf jaar jong was. Johanna vertoonde een ziekelijk uiterlijk en was enigszins gebocheld, een genetische erfenis van haar vader Lodewijk XI. Zij kreeg geen genegenheid van haar man, die haar veronachtzaamde. Er wordt beweerd dat haar cynische vader, - op de hoogte van haar gebreken en in de vaste overtuiging dat zij onvruchtbaar was - haar uithuwelijkte aan zijn verre neef, met als enige bedoeling op die manier het huis Orléans te laten uitsterven, waardoor hun bezittingen aan de Franse kroon zouden vererven.

Ondanks het gebrek aan affectie vanwege haar echtgenoot ondernam Johanna verschillende pogingen om hem vrij te krijgen nadat hij door haar oudere zus, regentes Anna van Beaujeu, werd verslagen en gevangen gehouden te Bourges. Ze verkreeg zijn vrijlating in 1491 dankzij een beslissing van haar broer, koning Karel VIII van Frankrijk. Na een korte periode samen te hebben geleefd, liet haar echtgenoot haar echter opnieuw aan haar lot over.

Toen Lodewijk van Orléans na de tragische dood van zijn neef en zwager Karel VIII op 7 april 1498 diens opvolger werd, moest Johanna via geruchten vernemen dat haar echtgenoot op 27 mei van dat jaar tot koning gekroond was in de kathedraal van Reims. Spoedig daarop vroeg hij haar toestemming om hun huwelijk nietig te verklaren, want hij wilde hertrouwen met Anna van Bretagne. Johanna weigerde categoriek haar toestemming te verlenen. Er volgde een proces, waarbij zij aan een vernederend onderzoek onderworpen werd, omdat men haar onvruchtbaarheid wilde aantonen. Uiteindelijk was paus Alexander VI Borgia bereid het huwelijk te ontbinden.

Na haar scheiding trok de ongelukkige Johanna, die koningin van Frankrijk hoorde te zijn, zich terug in Bourges, waar zij de Kloosterorde der Zusters Annunciaten stichtte. De statuten van deze orde werden in 1501 bekrachtigd door voornoemde Alexander VI, en daarna nog eens door diens opvolger, paus Leo X, in 1517. Johanna van Valois overleed uiteindelijk op 40-jarige leeftijd als een heilige, omringd door haar nonnen.

Ze werd eerst in 1743 door paus Benedictus XIV zalig, en nadien op 28 mei 1950 door paus Pius XII ook heilig verklaard. Haar nagedachtenis vindt steeds plaats op haar sterfdag: 4 februari.