Kaolinit
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
zasadowy krzemian glinu |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
2–2,5 |
| Przełam |
praktycznie niewidoczny |
| Łupliwość |
doskonała, jednokierunkowa |
| Pokrój kryształu |
łuseczkowy, płytkowy |
| Układ krystalograficzny |
trójskośny lub jednoskośny |
| Gęstość |
2,58 – 2,61 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
biały, zielony, szary, żółtawy, brunatny |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
matowy, perłowy, tłusty |
Kaolinit – bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa kaolinitu).
Jego nazwa pochodzi od chińskiej miejscowości Gaoling (高嶺), gdzie znajdują się duże i od dawna znane złoża tego minerału[1].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy małe kryształy o pokroju tabliczkowym, blaszkowym – blaszki heksagonalne; zrosty robakowate. Przeważnie występuje w skupieniach ziemistych; zbitych i skrytokrystalicznych. Jego monomineralne nagromadzenia tworzą skałę zwaną kaolinem. Jest giętki, miękki, przeświecający. Agregaty kaolinitu rozcierają się w palcach; w dotyku dają wrażenie suchych i nieco tłustych, czasami szorstkich bądź śliskich.
Kaolinit sam nie jest ogniotrwały, tracąc bowiem wodę w stosunkowo niskiej temperaturze przestaje być już kaolinitem. Jednym z produktów jego rozpadu jest mullit – minerał, który w skorupie ziemskiej znaleziono tylko raz (na wyspie Mull u wybrzeży Szkocji), natomiast w produktach ceramicznych powstający bardzo często. Mullit jest minerałem wytrzymującym temperatury do 1800 stopni C.
Kaolinit jest składnikiem kaolinu, miękkiej plastycznej skały, jednego z najważniejszych surowców ceramiki szlachetnej. Kaolin stosuje się w stanie surowym lub uszlachetnionym. Na jego przydatność wpływa biała barwa, drobnokrystaliczność, zdolność do przechodzenia w stan zawiesiny, niska twardość, obojętność chemiczna, powszechność występowania i niska cena surowca. Kaolin stanowi 40–65% masy do produkcji porcelany, fajansu, szamotowych materiałów ogniotrwałych oraz jako wypełniacz do papieru i gumy.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Produkt wietrzenia glinokrzemianów, zwłaszcza skaleni. Składnik kaolinów, glin ogniotrwałych i ceramicznych oraz iłów kaolinitowych.
Miejsca występowania: Chiny, USA, Niemcy, Czechy, Wielka Brytania, Włochy, Ukraina, Rosja.
Polska – główny składnik karbońskich górno- i dolnośląskich łupków ogniotrwałych oraz glin ogniotrwałych z okolic Strzegomia. Najważniejsze złoża kaolinu związane są z granitami i gnejsami Dolnego Śląska.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Podstawowy surowiec przemysłu ceramiki szlachetnej (porcelana, porcelit, fajans)
- do produkcji materiałów izolacyjnych i ogniotrwałych,
- używany do produkcji gumy, papieru, farb, kosmetyków,
- znajduje zastosowanie w medycynie.
- w przemyśle farmaceutycznym używa się go jako adsorbentu i masy wypełniającej, ma jednocześnie właściwości wiązania kwasów, buforowania odczynu i stabilizowania emulsji.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lili Fang, Chinese Ceramics, Cambridge University Press, 2011, s. 3, ISBN 978-0-521-18648-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kaolinite Mineral Data (ang.)