Gaan na inhoud

Karin Brynard

Voeg skakels by
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Karin Brynard
Geboorte 26 Oktober 1957
Koffiefontein
Nasionaliteit Suid-Afrika
Beroep Joernalis, skrywer
Bekend vir Spanningsverhale
Eerbewyse ATKV-Prosaprys

Karin Brynard (1957-) is ’n Afrikaanse joernalis en skrywer van spanningsverhale. Tydens die apartheidsjare het sy onder meer oor die Suid-Afrikaanse vryheidstryd en die vrylating van Nelson Mandela verslag gedoen. Vir haar debuutroman, Plaasmoord, ontvang sy in 2009 die Universiteit van Johannesburg se Debuutprys vir Skeppende Skryfkuns, asook in 2010 die M-Net-toekenning vir letterkunde in die rolprentkategorie. In 2013 ontvang sy die ATKV-Prosaprys vir haar tweede roman, Onse Vaders.[1]

Lewe en werk

[wysig | wysig bron]

Karin Brynard is op 26 Oktober 1957 op Koffiefontein in die Vrystaat gebore as die derde dogter van vier kinders, waarvan slegs die jongste ’n seun is. Haar susters is Sanet en Christa en haar broer is Gerhard. Haar pa, Gert, is op daardie stadium die plaasbestuurder van die plaas Botterhoek in die Jacobsdal-distrik. Hy was een van sewe kinders en haar ma, Catherina, was een van twaalf kinders. Hierna word haar pa boekhouer by die landboukoöperasie op Calvinia en later bestuurder by die landboukoöperasie op Britstown in die Karoo. Op Britstown begin Karin haar laerskoolopleiding tot met standerd een. In 1969 word haar pa bestuurder op Postmasburg in die Noord-Kaap, waar sy die res van haar skoolopleiding ondergaan en in 1975 matrikuleer. Haar pa is in 1972 op 36-jarige ouderdom aan ’n hartaanval oorlede en na haar matrikulasie verhuis die gesin na Pretoria. Hier studeer sy vanaf 1976  verder aan die Universiteit van Pretoria en behaal ’n B.A.-graad in 1979 met Afrikaans-Nederlands en die Teorie van Drama as hoofvakke. Na universiteit werk sy vir ’n ruk as vertaalster by die Staatsdiens se Departement van Gesondheid en Welsyn.

Hierna word sy in 1980 joernalis by Die Oggendblad in Pretoria. Sy dien vanaf 1984 tot 1986 as politieke joernalis op die redaksie van Die Vaderland. Hierna is sy artikelredakteur by die tydskrif Insig en doen vryskutwerk vir De Kat, Rooi Rose, The Star en SAUK-programme. In 1990 word sy politieke korrespondent by Rapport. In hierdie tyd is sy getroud en geskei. In 1993 ontmoet sy die Nederlander Rien van Gils, 26 jaar ouer as sy. Hulle trou in 1996 en woon in Mostertsdrif in Stellenbosch. Na 1994 doen sy weer meestal vryskutwerk, waar sy haar toespits op meer in-diepte stories, en sluit dan vir ’n ruk in 2005 as assistent-redakteur aan by die redaksie van Insig. Vir haar joernalistieke werk word sy in 1997 met die Premiersprys van die Mondi Paper-tydskriftoekennings vereer vir haar onderhoud met Pik Botha wat in 1996 in De Kat verskyn het. In 2006 is sy ’n finalis in die artikel-kategorie vir haar artikel oor Vrymesselaars, “Sameswerings, doodskis-rituele, duister geheime” wat in Insig gepubliseer is. Die harde sosiale lewe van die joernalistiek veroorsaak dat sy uit gewoonte te veel drink en dan besef dat sy ’n probleem het. Sy boek haarself in 2001 vir ’n maand by ’n rehabilitasiesentrum in en drink daarna nie weer nie. In Mei 2009 word borskanker by haar gediagnoseer maar ’n operasie is suksesvol om al die kanker te verwyder. In 2015 is sy betrokke by skryfopleiding van voornemende skrywers by die skryfskool van die Breytenbach-sentrum op Wellington.

Skryfwerk

[wysig | wysig bron]

Reeds in standerd een skryf sy ’n toneelstuk wat sy aan die einde van daardie jaar saam met haar klas opvoer en daarna skryf sy nog ’n aantal soortgelyke toneelstukke. Dis egter eers na sy haar drankverslawing afskud wat sy ernstig begin skryf en sy werk vir langer as sewe jaar aan haar debuutroman, “Plaasmoord”.[2] Aanvanklik is die boek langer as duisend bladsye en sy moet dit met die helfte snoei, wat sy in ’n vriendin se huis buite Kleinmond doen.[3] Die skilder Frederika Swarts en haar aangenome Griekwadogter Klara word op die plaas Huilwater naby Griekwastad in die Noord-Kaap vermoor.[4] Frederika se suster Saar kom dan af op skilderye waarin sy haar eie moord uitbeeld en begin verstaan dat hierdie nie net nog ’n plaasmoord is nie. Die verhaal speel af teen die agtergrond van hedendaagse Suid-Afrika se grondkwessies, misdaad, geweld en korrupsie. Die baasspeurder Albertus Beeslaar van Johannesburg word na ’n Noord-Kaapse dorpie verplaas en word dan na die moordtoneel ontbied. Saam met sy twee bruin sersante, Ghaap en Pyl, moet hy met beperkte hulpmiddels die oplossing probeer vind, maar hy het nog die geraamtes in sy eie kas waarmee hy ook moet handel. Ander moorde volg asook aanrandings op wit, swart en bruin mense. By die Woordfees in 2010 word Karin vir hierdie boek saam met Bettina Wyngaard aangewys as wenner van die debuut-teksskrywer-kategorie. Die boek verower in 2010 ook die Universiteit van Johannesburg-prys vir debuutwerk en is in dieselfde jaar op die kortlys vir die toekenning van die Jan Rabie-prys en die toekenning van die ATKV se prys vir Spanningslektuur. Dit is ook op die kortlys vir beide M-Net se boekepryse, die hoofprys en die rolprentkategorie en dit word bekroon met die M-Net-prys in die rolprentkategorie. Riet de Jong-Goossens vertaal die boek in Nederlands as “Moord op Huilwater” en die Engelse vertaling deur Maya Fowler en Isobel Dixon verskyn as “Weeping waters”. Duitse en Franse vertalings volg.

Hierdie sukses word opgevolg met “Onse vaders”,[5] weer ’n misdaadverhaal waarin Albertus Beeslaar en Ghaap die spoor vat vanaf Stellenbosch tot in Soweto.[6] Wat vir Beeslaar ’n vakansie saam met sy vriend Blikkies moes wees, verander in ’n moordondersoek. Die vooraanstaande vrou Elmana du Toit word in Stellenbosch vermoor en omdat die mense traag is om saam met die swart polisie te werk, word Beeslaar betrek om saam met kaptein Vuyokazi Quebeka die saak te ondersoek. Intussen is sersant Ghaap besig om in Soweto te soek na ’n swanger vrou (Gerda, Beeslaar se vervreemde geliefde) en haar kleuter wat in Johannesburg deur die geheimsinnige The Father gekaap en ontvoer is en in ’n plakkershut in Soweto aangehou word. Die titel verwys na die misdade van die vaders wat aan die kinders besoek word. Op vernuftige wyse word feitlik alle vorms van vaderskap onder die loep geplaas en die goed en kwaad geïllustreer wat vaders, ook leiers en die polisie, in die gemeenskappe en in die groter mensdom doen. “Onse vaders” wen in 2013 die ATKV-Prosaprys en die M-Net-prys in die rolprentkategorie en is in dieselfde jaar op die kortlys vir die ATKV-prys vir spanningslektuur en die Universiteit van Johannesburg-prys. Die sukses van haar eerste twee boeke het as resultaat ’n kompetisie tussen uitgewers om haar volgende werke te bekom. Dit loop in Julie 2013 uit op ’n kontrak met Penguin vir vier boeke, naamlik die vertaling van haar eerste twee boeke in Engels en haar volgende twee boeke in beide Afrikaans en Engels.

Publikasies

[wysig | wysig bron]
Jaar Publikasies
2009 Plaasmoord
2012 Onse Vaders
2016 Tuisland

Bronnelys

[wysig | wysig bron]

Tydskrifte en koerante

[wysig | wysig bron]
  • Anoniem “Voorste skrywers help opkomendes publiseer” “Rapport” 23 Augustus 2015
  • Rautenbach, Elmari “’n Gepoetste storie” “Huisgenoot” 12 November 2009
  • Rautenbach, Elmari “’n Tweede asem” “Rapport” 30 November 2014
  • Retief, Hanlie “Dit is ’n hell of a ride…” “Rapport” 13 Desember 2009
  • Van der Merwe, Kirby “Moerkoffie en ’n hadida” “By” 12 Desember 2009
  • Van Nierop, Leon “Louter leesplesier van begin tot einde” “Beeld” 9 Mei 2011
  • Van Zyl, Irna “Aktuele kwessies is hier spannend” “Plus” 30 November 2009

Internet

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  2. ↑ Olivier, Fanie “Rapport” 10 Januarie 2010
  3. ↑ Roos, Henriette “Tydskrif vir Letterkunde”, Jaargang 49 no. 1, Herfs 2012
  4. ↑ Roux, Jaybee “Beeld” 25 Januarie 2010
  5. ↑ Botha, Jaco “Beeld” 5 November 2012
  6. ↑ Volschenk, Dineke “Rapport” 4 November 2012
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Karin_Brynard&oldid=2437097"