Karol Stryja
Rzeźba przedstawiająca Karola Stryję, znajdująca się w Galerii Artystycznej na placu Grunwaldzkim w Katowicach | |
Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1915 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
31 stycznia 1998 |
Zawód |
dyrygent, pedagog |
Powiązania |
Filharmonia Śląska w Katowicach |
Odznaczenia | |
Karol Stryja (ur. 2 lutego 1915 w Cieszynie, zm. 31 stycznia 1998 w Katowicach) – polski dyrygent, profesor i pedagog. Inicjator (1979) Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach. Prowadził jego wszystkie edycje, aż do śmierci. Zapoczątkował również (1980) Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Carla Augusta Nielsena w Odense.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Jana, krawca. W Cieszynie ukończył kolejno szkołę podstawową, gimnazjum i Seminarium Nauczycielskie. Od 1934 roku pracował jako nauczyciel, a jednocześnie studiował w Śląskim Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. W 1939 roku ukończył tam Wydział Pedagogiczny, a w 1951 studia w zakresie dyrygentury. Od 1984 roku profesor nadzwyczajny.
Nagrał wiele płyt muzycznych. Przykładowa płyta to „Lehar-Fragmenty z operetek” wyd. MUZA nr X0316, w której nagraniu współuczestniczył dyrygent Rachoń Stefan.
Karierę dyrygenta rozpoczął w 1937, w chórze „Echo” w Łaziskach Górnych. Następnie pracował w Filharmonii Śląskiej w Katowicach. W lutym 1990 r. na Jubileuszowym Koncercie z okazji 75 rocznicy urodzin dyrygował Orkiestrą Filharmonii Śląskiej, która wykonała między innymi IX Symfonię Ludwiga van Beethovena z Odą do Radości.
W 1969 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia[1], w 1977 Doroczną Nagrodę związku Kompozytorów Polskich[2], a w 1998 (pośmiertnie) Nagrodę im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1995)[4]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[5]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[5]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1953)[6]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1987)[7]
- Order Cyryla i Metodego I klasy (Bułgaria)[5]
- Odznaka „Zasłużony dla województwa katowickiego”[5]
Miejsce pochówku
[edytuj | edytuj kod]Jest pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dziennik Polski, r. XXV, nr 169 (7905), s. 3.
- ↑ Doroczna [online], www.zkp.org.pl [dostęp 2024-12-02] .
- ↑ Katarzyna Nowak , Laureaci nagrody im. Wojciecha Korfantego [online], archiwum.zwiazekg.type.pl [dostęp 2016-11-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-31] .
- ↑ M.P. z 1995 r. nr 23, poz. 280 „za wybitne osiągnięcia w działalności artystycznej oraz zasługi w propagowaniu polskiej muzyki współczesnej w kraju i za granicą”.
- ↑ a b c d e Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 1265.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ Odznaczenia dla polskich twórców kultury /w/ "Życie Warszawy", nr 230, 2 października 1987, s. 2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 3, Cieszyn 1998, s. 232.
- Absolwenci Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
- Laureaci Dorocznej Nagrody Związku Kompozytorów Polskich
- Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
- Ludzie urodzeni w Cieszynie
- Ludzie związani z Łaziskami Górnymi
- Muzycy związani z Katowicami
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu ewangelickim przy ul. Bielskiej w Cieszynie
- Polacy odznaczeni Orderem Cyryla i Metodego
- Polscy dyrygenci
- Wykładowcy Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
- Urodzeni w 1915
- Zmarli w 1998