Katt
Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Katt (Mehrdüdig Begreep).
| Katt | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Systematik | ||||||||||
| ||||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||||
| Felis sylvestris | ||||||||||
| Schreber, 1775 |
De Katt(e) (f., pl. Katten) is en Roofdeert, dat ok as Huusdeert holen warrt. Latiensch is dat Felis silvestris f. catus.
Dat Heken heet Kater (oder Koter oder Bolzen (sünnerlich up Westfäälsch)), dat Seken heet Katt, un de Lütten sünd eenfach de lütten Katten, in verschedene Rebeden ok Kelling nöömt. Ökelnaam för de Katt op Plattdüütsch is faken Muusch oder Muuschi. Mitünner warrt de Katten ok Böhnhaas oder Dackhaas nöömt.
Woneem stammt de Katt vun af?
[ännern | Bornkood ännern]Vörfohr vun uns Huuskatt is de Falbkatt vun de Steppens vun Afrika. De is in Sünnerheit slank un hett lange Been. Denn ok de asiaatsche Wildkatt, de dat in Indien gifft. Se hett mehr Knööv as de Falbkatt. Un denn gifft 't noch de Waldkatt, wat de Wildkatt in Europa is. De hett den basigsten Knööv un is wat sworer as de annern.
Uns Huuskatten sünd dör Krüzen rutkamen. Dat Utsehn vun de Waldkatt is dorbi an böberste Stell (anners as bi dat Swien).
Al de olen Buern in 't ole Ägypten harrn Katten hatt. De fungen de Müüs' in de Spiekers för dat Koorn. Un de Katten weern hillig. Un wenn se doodblieven deen, denn maken de Minschen dor 'n Mumie vun. Un wenn een 'n Katt doodslaan harr, denn wöör dat as Mord un Doodslag ankeken un bestraaft.
Biologie
[ännern | Bornkood ännern]De Historie vun de Katt geiht üm un bi 15 bet 20 Johrhunnerden (Ewen) trügg. Dat is mehr as bi de Hunnen. Katten leevt as Rövers. Jümehr Jagdmethood is so as bi de willen Katten: anslieken un denn op dat annere Deert opspringen. Dat Slieken is typsch för de Katt.
Katten sünd teemlich plietsch. Dat Miau vun de Katt is typsch för Huuskatten. Wildkatten doot dat nich, alleen inne Balz kann dat woll vörkamen. Un Katten weet, woans se ehrn Minschen torechttrecken köönt. Warrt ok seggt, dat sik de Katt ehrn Minschen utsöcht un nich anners. Op elkeen Fall sünd Katten tomehrst an dat Huus wöhnt. Dat is jümehr Reveer. Un wenn de Minschen ümtreckt, denn kann dat maal malöörn, dat de Katt wedder na ehr Tohuus trügg löppt.
Denn sünd Katten ok Enkellöpers, anners as de Hunnen. Katten leevt normal nich soziaal. Un de Kater will al amend nich mit annere Katten tosamen wesen, bloots de Mudder mit ehr Lütten. Aver smusig kann se liekers sien, de Katt, wenn se wat will, un wenn se (un nich de Minsch), dat will un se dor dat Seggen bi hett.