Kazimierz Popiołek
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 lutego 1903 |
Data i miejsce śmierci |
28 grudnia 1986 |
profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: historia | |
Alma Mater |
Uniwersytet Jagielloński |
(pierwszy) Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973) |
Kazimierz Popiołek (ur. 25 lutego 1903 w Cieszynie, zm. 28 grudnia 1986 w Katowicach) – polski historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Jagiellońskiego i Śląskiego w Katowicach, badacz dziejów nowożytnych i najnowszych Śląska. Pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1972)[1][2]. Jego synem jest prof. Wojciech Popiołek[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Franciszka Popiołka. Ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do wybuchu II wojny światowej był nauczycielem w szkołach średnich województwa śląskiego. W czasie wojny przebywał w Warszawie, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu. Był uczestnikiem powstania warszawskiego, został aresztowany w 1944 i następnie przebywał w obozach koncentracyjnych w Gross Rosen i w Litomierzycach[4].
Po II wojnie światowej był pracownikiem naukowym Instytutu Śląskiego oraz kierownikiem Zakładu Historii Śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1955–1964), kierownikiem Katedry Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach[5], dyrektorem Śląskiego Instytutu Naukowego, a następnie profesorem i prorektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współorganizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973). 1 października 1977 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[6].
Został pochowany na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach (kwatera 7-3-13a)[7].
Jego imieniem jest nazwana aula w budynku Wydziału Nauk Społecznych UŚ w Katowicach.
Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1951–1980 zarejestrowany jako tajny współpracownik (informator) Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Lech”[8][9].
Główne prace
[edytuj | edytuj kod]- Trzecie powstanie śląskie (1946)
- Tragedia Śląska w czasie rewolucji husyckiej (1419–1435), Warszawa (1947)
- Śląsk w oczach Gestapo (1948)
- Śląsk w oczach okupanta (1958), Wydawnictwo Śląsk
- Górnego Śląska droga do wolności (1967)
- Śląskie dzieje, Warszawa-Kraków PWN (1976)
- Encyklopedia powstań śląskich, Opole (1982)
- Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Śląski Instytut Naukowy (1984) ISBN 83-216-0151-0
- Polskie dzieje Śląska, Instytut Śląski w Opolu (1986)
Odznaczenia (wybrane)
[edytuj | edytuj kod]Wśród nadanych mu odznaczeń znajdują się[10]:
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”
- Medal Rodła (pośmiertnie, 1988)[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Historia Uniwersytetu Śląskiego. us.edu.pl
- ↑ prof. dr hab. Kazimierz Popiołek. us.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].. us.edu.pl
- ↑ Wojciech Popiołek: Uratowały mnie katowickie podwórka. rp.pl. [dostęp 2016-03-20].
- ↑ Historia Śląska pd pradziejów do 1945 roku, Katowice 1972, obwoluta.
- ↑ Sylwester Fertacz: Namiastka uniwersytetu – Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna (1946/1950–1968). us.edu.pl. [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. us.edu.pl. [dostęp 2011-02-21].
- ↑ https://katowiceewangelicki.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=2626&inni=0&cinki=1 śp. KAZIMIERZ POPIOŁEK
- ↑ Inwentarz archiwalny. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-06-24].
- ↑ Andrzej Topol „Kazimierz Popiołek i jego czasy (1903-1986)” - Lustracja na Uniwersytecie Śląskim [online], szymborski.info [dostęp 2021-02-19] (pol.).
- ↑ "Kto jest kim w Polsce", Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, s. 767.
- ↑ Medale Rodła zasłużonym dla polskości [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 39, 17 lutego 1988, s. 2.
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego
- Ludzie urodzeni w Cieszynie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni Medalem Rodła
- Odznaczeni odznaką tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy
- Pochowani na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach
- Polscy działacze narodowi na Śląsku
- Polscy encyklopedyści
- Polscy historycy
- Powstańcy warszawscy
- Pracownicy Śląskiego Instytutu Naukowego w Katowicach
- Prorektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Rektorzy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Więźniowie KL Gross-Rosen
- Tajni współpracownicy Służby Bezpieczeństwa PRL
- Wykładowcy Uniwersytetu Wrocławskiego
- Wykładowcy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1986