Kazimierz Smoleń

Kazimierz Smoleń
Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1920 ; Chorzów Stary
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 2012 ; Oświęcim
Zawód, zajęcie	Prawnik
Narodowość	polska
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski
	Odznaczenia

Kazimierz Smoleń (ur. 19 kwietnia 1920 w Chorzowie Starym, zm. 27 stycznia 2012 w Oświęcimiu^[1]) – polski prawnik, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz, główny twórca i dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu w latach 1955–1990, znawca problematyki obozowej.

Życiorys

Był synem uczestnika powstań śląskich^[2].

Należał do konspiracji^[2]. Został aresztowany w kwietniu 1940 i osadzony w więzieniu w Sosnowcu^[2]. Deportowany do obozu Auschwitz w lipcu 1940 roku^[2] jako więzień polityczny; od maja 1941 pracował w obozie jako pisarz w wydziale politycznym (oddział przyjęć)^[3]. Po prawie pięciu latach uwięzienia w obozie, 18 stycznia 1945 roku podczas ewakuacji więźniów przeszedł w marszu śmierci do Wodzisławia Śląskiego, skąd został przewieziony do obozu Mauthausen^[4]. Ostatecznie został wyzwolony 6 maja 1945 roku w Ebensee, będącym podobozem Mauthausen.

Po zakończeniu wojny studiował prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim^[5]. Pracował w Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie^[5]. Następnie w 1955 został dyrektorem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau^[5]. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[6]. Sprawował też funkcję zastępcy przewodniczącego Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego^[5].

Zmarł 27 stycznia 2012. Został pochowany na cmentarzu w Chorzowie Starym 4 lutego 2012^[7].

Odznaczenia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą (2004), a wcześniej Krzyż Komandorski (1972), Krzyż Oficerski (1959) Orderu Odrodzenia Polski
Srebrny Krzyż Zasługi (1957)
Medal 10-lecia PRL (1955)
Medal 30-lecia PRL (1974)
Medal 40-lecia Polski Ludowej^[8]
Krzyż Oświęcimski (1985)^[9]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975)
Brązowy (1967) i srebrny (1972) Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Srebrny (1976) i złoty (1979) Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
Medal Pamiątkowy Ministra Sprawiedliwości (1980)
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia w dziedzinie muzealnictwa martyrologicznego, a szczególnie dla Państwowego Muzeum Oświęcim–Brzezinka^[10] (1985)
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (pośmiertnie)^[11]
Złoty Medal Honoru za Zasługi dla Republiki Austriackiej (1976)

Przypisy

↑ Patrzył zbrodniarzom w oczy – zmarł w dniu obchodów. Wirtualna Polska, 2012-01-27. [dostęp 2012-09-06]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Piper 2012 ↓, s. 277.
↑ Ernst Klee: Mengele – genetyk z Auschwitz, [w:] Auschwitz- medycyna III Rzeszy i jej ofiary. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 272–273. ISBN 83-242-0537-3.
↑ Siódma rocznica śmierci Kazimierza Smolenia. cyra.wblogu.pl. [dostęp 2019-01-27].
↑ ^a ^b ^c ^d Piper 2012 ↓, s. 278.
↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. www.radaopwim.gov.pl. [dostęp 2017-01-27].
↑ Piotr Subik. Skrajnie niezręczna sytuacja. Spór nad grobem Kazimierza Smolenia. „Dziennik Polski”, s. C7, 21 listopada 2014. Kraków: Polskapresse. ISSN 0137-9089.
↑ Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.
↑ Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944-1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123.
↑ Nagrody Ministra Kultury i Sztuki w 1985 roku, „Wiadomości Konserwatorskie” (1), 1985, s. 1 .
↑ Kazimierz Smoleń (1920-2012). [dostęp 2020-04-03].

Bibliografia

PrzemysławP. Bibik PrzemysławP., Kazimierz Smoleń (1920-2012). Więzień niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych, organizator i dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, „Zeszyty Chorzowskie”, 13, Chorzów 2012, s. 100–123, ISSN 1429-5911 .
FranciszekF. Piper FranciszekF., Zmarł Kazimierz Smoleń (1920-2012), więzień KL Auschwitz, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, dokumentalista, „Studia Historyczne” (2/218), 2012, s. 277-279, ISSN 0025-1429 .

Linki zewnętrzne

Niezwykła praca magisterska
Kazimierza Smolenia wspominają obecny dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Piotr Cywiński, współpracownik Smolenia – Adam Cyra oraz jego biograf Przemysław Bibik. spoleczenstwo.newsweek.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-15)].

[1] Patrzył zbrodniarzom w oczy – zmarł w dniu obchodów. Wirtualna Polska, 2012-01-27. [dostęp 2012-09-06]. (pol.).

[CITEREFPiper2012277-2] Piper 2012 ↓, s. 277.

[3] Ernst Klee: Mengele – genetyk z Auschwitz, [w:] Auschwitz- medycyna III Rzeszy i jej ofiary. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 272–273. ISBN 83-242-0537-3.

[4] Siódma rocznica śmierci Kazimierza Smolenia. cyra.wblogu.pl. [dostęp 2019-01-27].

[CITEREFPiper2012278-5] Piper 2012 ↓, s. 278.

[6] Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. www.radaopwim.gov.pl. [dostęp 2017-01-27].

[7] Piotr Subik. Skrajnie niezręczna sytuacja. Spór nad grobem Kazimierza Smolenia. „Dziennik Polski”, s. C7, 21 listopada 2014. Kraków: Polskapresse. ISSN 0137-9089.

[8] Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.

[9] Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944-1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123.

[10] Nagrody Ministra Kultury i Sztuki w 1985 roku, „Wiadomości Konserwatorskie” (1), 1985, s. 1 .

[11] Kazimierz Smoleń (1920-2012). [dostęp 2020-04-03].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]