შინაარსზე გადასვლა

Kid A

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
Kid A
სტუდიური ალბომი
გამოცემის თარიღი 2 ოქტომბერი, 2000
ჩაიწერა 4 იანვარი 1999 – 18 აპრილი 2000[1]
ჟანრი ელექტრონიკა, ექსპერიმენტული როკი, ალტერნატიული როკი
ხანგრძლივობა 49:56
ლეიბლი
პროდიუსერი ნაიჯელ გოდრიჩი, Radiohead
Radiohead — ქრონოლოგია
Airbag / How Am I Driving?
(1998)
Kid A
(2000)
Amnesiac
(2001)
პროფესიონალური რეიტინგები
საერთო ქულები
წყარორეიტინგი
Metacritic(80/100)[2]
მიმოხილვების ქულები
წყარორეიტინგი
Allmusic5/5 stars[3]
BBC Music(დადებითი)[4]
რობერტ კრისტგოუ(A−)[5]
Entertainment Weekly(B+)[6]
PopMatters(8/10)[7]
Pitchfork Media(10/10)[8]
Rolling Stone4/5 stars[9]
The Guardian5/5 stars[10]
Record Collector5/5 stars[11]
Spin9/10 stars[12]

Kid A — ბრიტანული ალტერნატიული როკ-ჯგუფ Radiohead-ის მეოთხე სტუდიური ალბომი, რომელიც გამოვიდა 2000 წლის 2 ოქტომბერს, ლეიბლზე Parlophone. იგი ჩაიწერა პროდიუსერ ნაიჯელ გოდრიჩის ხელმძღვანელობით. მსოფლიო მასშტაბით კომერციულად წარმატებულმა [13] ამ დისკმა ბრიტანეთში გამოსვლის პირველ კვირაში პლატინის სტატუსი მოიპოვა.[14] მიუხედავად იმისა, რომ ალბომიდან ოფიციალური სინგლი ან მუსიკალური ვიდეო არ გამოსულა, Kid A იქცა ჯგუფის პირველ ალბომად, რომელიც აშშ-ს ჩარტებში #1 ადგილზე მოხვდა.[15] წარმატებაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა უნიკალურმა მარკეტინგულმა კამპანიამ, ალბომის ინტერნეტში გაჟონვამ[16][17] და ჯგუფის 1997 წლის ალბომის OK Computer შემდგომ არსებულმა მოლოდინმა.[17]

Kid A ჩაიწერა პარიზში, კოპენჰაგენში, გლოსტერშირსა და ოქსფორდში, პროდიუსერ ნაიჯელ გოდრიჩის მონაწილეობით. ალბომისთვის სიმღერის წერისა და ჩაწერის პროცესი ჯგუფისათვის ექსპერიმენტულ ხასიათს ატარებდა,[18] ვინაიდან მათი ადრეული „ჰიმნისებრი“ როკ-სტილი შეიცვალა უფრო მეტი ელექტრონული ჟღერადობით.[19] კრაუტროკის,[20] ჯაზის,[21] და XX საუკუნის კლასიკური მუსიკის გავლენით,[22] Radiohead-მა სამგიტარიანი სპექტრი შეცვალა ინსტრუმენტების უფრო დიდი რაოდენობით. მათ შორის იყო კლავიშებიანი საკრავები, მარტენოს ტალღები და თით­ბე­რი.[20] სტენლი დონვუდისა და ტომ იორკის ორიგინალური ყდა და მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური რგოლები, რომლებსაც „blips“-ს უწოდებდნენ, თან ახლდა ალბომის გამოცემას.

გრემის დაჯილდოებაზე ალბომმა მოიპოვა ჯილდო საუკეთესო ალტერნატიული ალბომისთვის და ნომინირებული იყო წლის ალბომის კატეგორიაშიც. მან მოიპოვა აღიარება მსმენელთა წინაშე ანდერგრაუნდული მუსიკის სხვადასხვა ფორმების წარდგენისათვის.[18] მიუხედავად ჯგუფის ახალი მიმართულებისა, რომელმაც მას არა ერთი მსმენელი თუ კრიტიკოსი დააშორა,[18] Kid A-მ აღსანიშნავი მუსიკალური გამოცემებისგან ძირითადად დადებითი შეფასებები მიიღო.[23] სხვადასხვა გამოცემამ მას 2000-იანი წლების საუკეთესო ალბომი უწოდა და ყველა დროის უდიდეს ალბომებს შორის დაასახელა.

1999 წლის ბოლოს Radiohead-მა მომდევნო ალბომზე დაიწყო მუშაობა. მიუხედავად იმისა რომ ხმის ჩამწერი სტუდიისგან არც ზეწოლას და არც დაწესებულ ვადებს ჰქონია ადგილი, დაძაბულობა მაინც დიდი იყო. Radiohead-ის მომავალთან დაკავშირებით ჯგუფის ყველა წევრს განსხვავებული მოსაზრება ჰქონდა. საბოლოოდ, უკლებლივ ყველა შეთანხმდა ახალ მუსიკალურ მიმდინარეობაზე, რომელიც თავიდან გადაანაწილებდა როლებს ინსტრუმენტების გამოყენების მიხედვით. თავდაპირველად Radiohead-მა ცოცხალ შესრულებას დროებით თავი მიანება და პროდიუსერ ნაიჯელ გოდრიჩთან ერთად იზოლირებულად დაიწყო მოგზაურობა პარიზის, კოპენჰაგენისა და გლოჩესტერის სტუდიებში, სანამ, საბოლოოდ, ოქსფორდის ახალ სტუდიაში არ დასახლდა. აქ 40 ახლადჩაწერილი სიმღერა 30-მდე იქნა შემცირებული, რომლებიც შემდგომ ორ ალბომში და ბი-საიდებში იქნა წარმოდგენილი. OK Computer-ისგან განსხვავებით Radiohead-ის ახალ ტრეკებში ასახული მინიმალისტური სტრუქტურა (სასიმღერო ბგერათა გამეორება, ვიბრაცია) სრულიად განსხვავებულ სტილს სთავზობდა მსმენელს, სადაც გიტარის როლი ნაკლებად იყო წარმოჩენილი. სიმღერებს მრავალფეროვანი ინსტრუმენტალური დავირთვა აქვთ – ტრადიციული როკ-საშემსრულებლო კომპონენტების – გიტარის, ბასის, დოლისა და კლავიშების გვერდის ავლით Radiohead-მა დაიწყო ორგანის, დაპროგრამებული ელექტრონული ბითების, სტრინგისა და ჯაზის ჩასაბერი ინსტრუმენტების გამოყენება. ჯონი გრინვუდმა – ჯგუფის ერთადერთმა წევრმა, რომელსაც თეორიულ მუსიკაში ჰქონდა მიღებული განათლება – სწორედ სტრინგის გამოყენებით ჩაწერა ცნობილი How to Disappear Completely, დორჩესტერის წმ. ჯონის სახელობის სააბატო ორკესტრის დახმარებით, სადაც თავად გრინვუდმა ორგანის პარტია შეასრულა. აღსანიშნავია თანამედროვე ჯაზისა და ელექტრონიკის მეტად ორიგინალური შეხამება ტრეკში The National Anthem, სადაც ტომის განზრახვით, ჩარლზ მინგესის მიმსგავსებით ჩასაბერი ინსტრუმენტების პარტია დომინირებს. მისივე ინიციატვით, ჯონიმ ამ სიმღერაში უკიდურესად თავისუფალი ჟღერადობის მუსიკა შექმნა, რომელიც “სატრანსპორტო საცობს” ჰგავს. ასევეა Idioteque – ტრეკი სადაც ორივე გრინვუდმა ექსპერიმენტულ “სემპლინგს” (ამონაჭრები სხვადასხვა სტილის მუსიკიდან) მიმართა.

რაც შეეხება ლირიკას, ამ ალბომში ყველაზე ნაკლები შინაარსობრივი დატვირთვა სწორედ სიმღერის ტექსტებს აქვს. თავად იორკს ესიმპატიურებოდა აზრი, რომ მისი ხმა კიდევ ერთი ინსტრუმენტი იყო ჯგუფისთვის და ნაკლებად ენიჭებოდა წამყვანი როლი. შესაბამისად, ნაკლები აქცენტი გაკეთდა ტექსტებზე – ზოგი მათგანი სიზმრებისგან მოდიოდა, ზოგი ოცნებებისგან, ზოგიც თავად ჯგუფის წევრებისა და მათი მეგობრების რჩევებით იქმნებოდა (მაგალითად სიტყვები “If you try the best you can, the best you can is good enough” სიმღერიდან Optimistic იორკს თავისივე მეგობარმა გოგონამ რეიჩელ ოუენმა შთააგონა). ალბომის სახელწოდებას “Kid A” მრავალი ქვეტექსტი შეუთავსეს, მაგრამ თავად ჯგუფის ლიდერის განცხადებით, ეს ნებისმიერი რიგითობის ამსახველი დეფინიციაა, რაც კი თავში სპონტანურად შეიძლება მოუვიდეს ადამიანს. Radiohead-ის ამ პირველ ფსიქოდელიურ ალბომს შესაბამისი გარეკანი ამშვენებს – ისევდაისევ სტენლი დონვუდისა და “თჩოკის” (ტომ იორკის მეტსახელი) ფანტაზიით, მასზე გამოსახულია შემთხვევითი კომპიუტერული წესით შერჩეული მთა, რომლის ძირიც აბდაუბდა ნახატით არის “გაფუჭებული”, შუაში კი წითელი გუბეც მოჩანს (გამოხატავს ტერორისტთა და ომის შედეგად დაღუპული ადამიანების სისხლს). ეს სიმბოლურად ასახავს კოსოვოს 1999 წლის ზამთრის ომს. ამ ალბომშიც ჩაიდო იორკისა და ჯგუფის დანარჩენი წევრების პოლიტიკური იდეოლოგია – დისკის ქვეშ მოთავსდა ბუკლეტი, რომელიც მოიცავდა პოლიტიკურ მოწოდებებსა და ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრისტონი ბლერის დემონურ პორტრეტს.

გამოცემა და წარმატება

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

18 თვის შემდეგ, 2000 წლის აპრილში Kid A-ს ჩაწერა დასრულდა. იდუმალებისა და კლაუსტროფიული ელემენტების სინთეზმა შოკში ჩააგდო ინდუსტრიული სამყარო. მიუხედავად იმისა რომ ალბომის არც ერთი სინგლი არ გამოსულა, იქმნებოდა “ბლიფები” (ანიმაციური სახის კლიპები) და ე.წ. “ანტი-ვიდეოები” რეჟისორ კრის ბრანისა და ჯგუფის დიზაინერ სტენლი დონვუდის მიერ. ყოველივე ეს უფასოდ ვრცელდებოდა ინტერნეტით. მუსიკალური ინდუსტრიის ბოსები გაოცებას ვერ მალავდნენ, რადგან ეს ყველაფერი ალბომის გაყიდვების დონეს მკვეთრად შეამცირებდა. ტომს სთხოვდნენ, დაბრუნებოდა ალტერნატიულ როკს და კომერციული მუსიკა შეექმნა. ყველაფერი პირიქით მოხდა – როცა ჯგუფი ბარსელონაში მართავდა კონცერტს, სამი კვირის შემდეგ ისრაელის კონცერტზე ხალხი უკვე ზეპირად მღეოდა Kid A-ს სიმღერებს. ალბომმა აშშ-სა და ბრიტანეთის ჩარტებში პირველი ადგილი დაიკავა. ასევე მოწინავეთა შორის იყო საფრანგეთში, კანადაში, ირლანდიასა და ახალ ზელანდიაში. ამერიკული ბილბორდის სათავეში მოქცევამ კი Radiohead იმ იშვიათი თანამედროვე ბრიტანული ჯგუფების გვერდით დააყენა, რომლებმაც ამერიკულ ბაზარზე შეღწევა მოახერხეს. 2001 წელს Kid A-მ გრემი აიღო საუკეთესო ალტერნატიული ალბომისთვის. მრავალმა კრიტიკოსმა აღიარა Radiohead, უკვე როგორც მსოფლიო მნიშვნელობის ჯგუფი, თუმცა ახალი ალბომის წარმატებას მსოფლიო მასშტაბები არ მოუპოვებია. იყვნენ ისინიც ვინც Radiohead-ს მუსიკალური “ანდერგრაუნდის” სტილის მიმდევრებად მიიჩნევდა და ჯგუფის მიმართ გამოხატულ ქებას დაუმსახურებულად აფასებდა. Radiohead-ის თაყვანისმცემლებიც შესაბამისი ნიშნით დაიყვნენ – ისინი ვისაც თავზარი დასცა Kid A-მ და ისინი ვინც Kid A-ს Radiohead-ის საუკეთესო ნამუშევრად მოიაზრებდა.

ყველა სიმღერის მუსიკის ავტორი — Radiohead, გარდა მითითებულისა.

#სახელწოდებახანგრძლივობა
1.„Everything in Its Right Place“4:11
2.„Kid A“4:44
3.„The National Anthem“5:51
4.„How to Disappear Completely“5:56
5.„Treefingers“3:42
6.„Optimistic“5:15
7.„In Limbo“3:31
8.„Idioteque“ (Radiohead, პოლ ლენსკი, ართურ კრაიგერი)5:09
9.„Morning Bell“4:35
10.„Motion Picture Soundtrack“ (შეტანილია უსათაურო დამალული სიმღერა)7:01
Radiohead
  • კოლინ გრინვუდი – ბას გიტარა, სემპლერი
  • ჯონი გრინვუდი – Ondes Martenot, გიტარა, სიმებიანი ინსტრუმენტების არანჟირება, სემპლერი, კლავიშებიანი საკრავები
  • ედ ო’ბრაიენი – გიტარა, პროგრამირება
  • ფილ სელუეი – დასარტყმელი საკრავები, პერკუსია, პროგრამირება
  • ტომ იორკი – ვოკალი, გიტარა, კლავიშებიანი საკრავები, ფორტეპიანო, ბას გიტარა, პროგრამირება
სხვა მუსიკოსები
  • ენდი ბუში – საყვირი
  • ენდი ჰემილტონი – ტენორული საქსოფონი
  • სტივ ჰემილტონი – ალტო საქსოფონი
  • სტენ ჰარისონი – ბარიტონული საქსოფონი
  • მარტინ ჰეთეუეი – ალტო საქსოფონი
  • მაიკ კირზი – ბას ტრომბონი
  • ლიამ კერკმენი – ტრომბონი
  • მარკ ლოკჰარტი – ტენორული საქსოფონი
  • წმ. იოანეს სახელობის ორკესტრი – სიმებიანი ინსტრუმენტები
ტექნიკური პერსონალი
  • ჯონ ლაბოკი – დირიჟორი
  • პოლ ლენსკი – სიმღერის Mild und Leise სემპლი სიმღერაში Idioteque
  • ართურ კრეიგერი – სიმღერის Short Piece სემპლი სიმღერაში Idioteque
  • ნაიჯელ გოდრიჩი – პროდიუსერი, ხმის ინჟინერი, ხმის მიქსი
  • ჰენრი ბინსი – სემპლები
  • კრის ბლერი – მასტერინგი
  • გრემ სტიუარტი – ხმის ინჟინერი
  • ჯერარდ ნავარო – ხმის ინჟინერი
ჩარტები (2000) უმაღლესი
ადგილი
ბრიტანეთი 1
აშშ 1
ავსტრალია[24] 2
ავსტრია[13] 5
ბელგია (ჰოლანდიური ნაწილი)[25] 3
ბელგია (ფრანგული ნაწილი)[25] 4
კანადა[13] 1
საფრანგეთი[26] 1
გერმანია[27] 4
ირლანდია[28] 1
იტალია[29] 3
ნიდერლანდები[30] 4
ახალი ზელანდია[31] 1
შვედეთი[32] 3
შვეიცარია[33] 8
რეგიონი სერტიფიცირება გაყიდვები
გაერთიანებული სამეფო (BPI)[34] პლატინა 300 000^
აშშ (RIAA)[35] პლატინა 1 000 000^

*გაყიდვების მონაცემები სერტიფიცირებაზე დაყრდნობით
^გაყიდვების მონაცემები მხოლოდ სერტიფიცირებაზე დაყრდნობით (გაყიდული პარტიები)
ორმაგი ჯვარიგაყიდვები და ნაკადოვანი აუდიოს მონაცემები მხოლოდ სერტიფიცირებაზე დაყრდნობით

  1. Radiohead News at Follow Me Around (2001). ციტირების თარიღი: 10 აგვისტო, 2022
  2. Kid A - Radiohead. metacritic.com. ციტირების თარიღი: 8 სექტემბერი 2011.
  3. ერლეუაინი, სტივენ თომას. "Radiohead: Kid A > Review" AllMusic-ზე. ციტირების თარიღი: 8 სექტემბერი 2011.
  4. ჯოუნსი, კრის. (20 ივლისი 2007) Radiohead: Kid A Review. BBC Music. ციტირების თარიღი: 8 სექტემბერი 2011.
  5. http://www.robertchristgau.com/get_album.php?id=5231
  6. ბრაუნი, დევიდ (6 ოქტომბერი 2000). „Music Review: 'Kid A' (2011)“. Entertainment Weekly (#562). ISSN 1049-0434. ციტირების თარიღი: 8 სექტემბერი 2011.
  7. Powers, Devon. (3 ოქტომბერი 2000) Radiohead: Kid A. PopMatters. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-28. ციტირების თარიღი: 8 სექტემბერი 2011.
  8. DiCrescenzo, Brent. (2 ოქტომბერი 2000) Radiohead: Kid A. Pitchfork Media. ციტირების თარიღი: 8 სექტემბერი 2011.
  9. Fricke, დევიდ. (12 ოქტომბერი 2000) Kid A. Rolling Stone. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 აპრილი 2012. ციტირების თარიღი: 23 მაისი 2012.
  10. Graeme Thomson (28 ნოემბერი 2009). „Albums of the decade No 2: Radiohead - Kid A | Music | guardian.co.uk“. The Guardian. London: GMG. ISSN 0261-3077. OCLC 60623878. ციტირების თარიღი: 4 ოქტომბერი 2011.
  11. http://www.cduniverse.com/search/xx/music/pid/1107405/a/Kid+A.htm
  12. 10/00, pp.171-2
  13. 13.0 13.1 13.2 Radiohead, new album 2000. indierock.es. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-18. ციტირების თარიღი: 17 მარტი 2007.
  14. BPI Certified Awards. BPI. ციტირების თარიღი: 16 მაისი 2007.
  15. Evangelista, Benny. (12 ოქტომბერი 2000) CD Soars After Net Release: Radiohead's 'Kid A' premieres in No. 1 slot. San Francisco Chronicle. ციტირების თარიღი: 17 მარტი 2007.
  16. Zoric, Lauren (22 სექტემბერი 2000). „I think I'm meant to be dead ...“. The Guardian. ციტირების თარიღი: 18 მაისი 2007.
  17. 17.0 17.1 NME Christmas Double Issue. NME (23 დეკემბერი 2000). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-11. ციტირების თარიღი: 18 მარტი 2007.
  18. 18.0 18.1 18.2 Reynolds, Simon. (2001-07) Walking on Thin Ice. The Wire. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-02-04. ციტირების თარიღი: 17 მარტი 2007.
  19. Gilbert, Ben. (29 სექტემბერი 2000) Radiohead - "Kid A". Dotmusic. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-06-20. ციტირების თარიღი: 15 მაისი 2007.
  20. 20.0 20.1 Eccleston, Danny. (ოქტომბერი 2000) (Radiohead article). Q Magazine. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-03-11. ციტირების თარიღი: 18 მარტი 2007.
  21. Zoric, Lauren. (1 ოქტომბერი 2000) Fitter, Happier, More Productive. Juice Magazine. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-09. ციტირების თარიღი: 19 მაისი 2007.
  22. Smith, Andrew. (1 ოქტომბერი 2000) Sound and fury. The Observer. ციტირების თარიღი: 19 მაისი 2007.
  23. Kid A by Radiohead. Metacritic. metacritic.com. ციტირების თარიღი: 20 მაისი 2007.
  24. Radiohead - Kid A (Album). Australian-charts.com. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  25. 25.0 25.1 Kid A. www.ultratop.be. ციტირების თარიღი: 23 მაისი 2011.
  26. Radiohead - Kid A (Album) French. Lescharts.com. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  27. Charts-Surfer. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-05-10. ციტირების თარიღი: 27 აპრილი 2007.
  28. Top 75 Artist Album, Week Ending 5 ოქტომბერი 2000. Chart Track. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-18. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  29. Radiohead - Kid A (Album). Italiancharts.com. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  30. Radiohead - Kid A (Album) ჰოლანდიურად. Dutchcharts.nl. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  31. Radiohead - Kid A (Album). Charts.org.nz. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-18. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  32. Radiohead - Kid A (Album). Swedishcharts.com. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  33. Radiohead - Kid A (Album). Swisscharts.com. ციტირების თარიღი: 29 ოქტომბერი 2008.
  34. British album certifications – Radiohead – Kid A. ბრიტანეთის ფონოგრამების მწარმოებლების ასოციაცია. შეიყვანეთ Kid A ველში Search. აირჩიეთ Title ველში Search by. შეიყვანეთ album ველში By Format. დააწკაპუნეთ ღილაკზე Go
  35. American album certifications – Radiohead – Kid A. ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია. საჭიროების შემთხვევაში, უნდა აირჩიოთ Advanced, შემდეგ Format, შემდეგ Album, და ბოლოს - SEARCH
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=Kid_A&oldid=4589800“-დან