Przejdź do zawartości

Kodeks karny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy aktu normatywnego dotyczącego zbioru przepisów. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Constitutio Criminalis Carolina. Imprint: Frankfurt. J. Schmidt. Verlegung Sigmund Feyrabends, 1577

Kodeks karny (skrót to k.k., w języku prawniczym przyjął się również kk) – akt normatywny stanowiący zbiór przepisów regulujących odpowiedzialność karną obywateli danego państwa. Określa definicję przestępstwa, zasady odpowiedzialności za przestępstwo (w tym okoliczności wyłączające bezprawność czynu – tzw. kontratypy), zasady wymiaru kary, zasady przedawnienia odpowiedzialności karnej. Ustala także katalog kar, innych środków przymusu oraz środki związane z poddaniem sprawcy próbie (jak warunkowe zawieszenie wykonania kary).

W Europie od XVI wieku istniały rozmaite teksty o podobnym zastosowaniu. Do najbardziej znanych należy m.in. Constitutio Criminalis Carolina z 1532. W XVIII wieku w Polsce pojawił się projekt kodeksu obejmującego prawo karne i cywilne – był to Kodeks Zamoyskiego.

Kodeksy karne na świecie

[edytuj | edytuj kod]

Lista obowiązujących kodeksów karnych na świecie:

Kodeksy karne obowiązujące na ziemiach polskich

[edytuj | edytuj kod]

Kodeksami karnymi (ewentualnie źródłami prawa karnego materialnego) obowiązującymi na ziemiach polskich od końca XVIII wieku do odzyskania przez Polskę niepodległości były:

  • Na terenach zaboru austriackiego:
    • Józefina (Kodeks karny Józefa II) – obowiązywał od 1787,
    • Kodeks karny zachodniogalicyjski (w rzeczywistości projekt tzw. Franciscany) – obowiązywał w Zachodniej Galicji od 1796,
    • Franciscana – obowiązywała od 1803 do 1852,
    • Kodeks karny z 1852[1].
  • Na terenie zaboru pruskiego:
    • Landrecht pruski część II – obowiązywał od 1794 do 1851,
    • Kodeks karny pruski z 1851[2] – obowiązywał w latach 1851–1870,
    • Kodeks karny Związku Północnoniemieckiego – obowiązywał od 1870,
    • Kodeks Karny Rzeszy Niemieckiej (StGB)[3][4] – obowiązywał od 1871.
  • Na terenie zaboru rosyjskiego:

Po odzyskaniu niepodległości:

  • Kodeks Makarewicza z 1932 – obowiązujący od 1 września 1932 w II RP oraz – ze zmianami – do 31 grudnia 1969 w PRL,
  • Kodeks karny wojskowy z 1932 – obowiązywał do 1944,
  • Kodeks karny Wojska Polskiego z 23 września 1944 – obowiązywał do 1970,
  • Mały kodeks karny z 13 czerwca 1946 – obowiązywał od 12 lipca 1944 do 31 grudnia 1969,
  • Kodeks karny z 19 kwietnia 1969 – obowiązujący od 1 stycznia 1970 do 31 sierpnia 1998, tzw. kodeks Andrejewa,
  • Kodeks karny z 6 czerwca 1997 – obowiązujący od 1 września 1998,
  • Kodeks karny skarbowy z 1999 – obowiązujący od 17 października 1999.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Ustawa karna austrjacka o zbrodniach, występkach i przekroczeniach z dnia 27 maja 1852 No 117 Dziennika Praw Państwowych, obowiązująca w okręgach sądów apelacyjnych w Krakowie i we Lwowie oraz Sądu Okręgowego w Cieszynie, Warszawa, Księgarnia F. Hoesicka, 1924. Cz. 1, O zbrodniach. Paragrafy 1 – 232, Cz. 2, O występkach i przekroczeniach. Paragrafy 233 – 533
  2. ↑ Kodex karny dla państw pruskich z 1851 Warszawa 1862
  3. ↑ Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 ze zmianami i uzupełnieniami po rok 1918 przekład urzędowy Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej, Poznań 1920.
  4. ↑ Kodeks karny obowiązujący na Ziemiach Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa – Poznań 1925

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kodeks_karny&oldid=74878306”