Kokusai Ki-76

Kokusai Ki-76 – japoński samolot obserwacyjny i towarzyszący z okresu II wojny światowej, pod koniec wojny używany był także jako samolot ZOP. Nosił amerykańską nazwę kodową Stella.

Tło historyczne

Około 1939 rząd japoński rozpoczął starania o dostarczenie do Japonii niemieckiego samolotu rozpoznawczo-łącznikowego Fieseler Fi 156 Storch^[1]. Jeszcze przed otrzymaniem tego samolotu (w czerwcu 1941^[2]), dowództwo Cesarskiej Armii Japońskiej poinstruowało firmę Nippon Kokusai Koku Kogo aby zaprojektowała i zbudowała ona podobny samolot^[1]. Nowa maszyna otrzymała oznaczenie Ki-76, jej głównym projektantem został Kozo Masuhara^[1]. Projekt Ki-76 był inspirowany niemieckim „bocianem” ale nie był jego kopią, prace nad projektem rozpoczęto około dziesięć miesięcy przed otrzymaniem pojedynczego egzemplarza niemieckiego samolotu^[1]^[3]. Zewnętrznie samolot był bardzo podobny do jego niemieckiego pierwowzoru, największą różnicę stanowiło użycie silnika gwiazdowego zamiast rzędowego jak w niemieckiej maszynie oraz użycie klap Fowlera zamiast klap szczelinowych^[2]^[3].

Opis konstrukcji

Kokusai Ki-76 był dwumiejscowym, jednosilnikowym górnopłatem używanym jako samolot obserwacyjny, towarzyszący i patrolowy do zwalczania okrętów podwodnych^[4]. Załogę stanowił pilot i obserwator/strzelec siedzący w układzie tandem (jeden za drugim) w zamkniętej kabinie^[4]^[3]. Samolot miał podwozie klasyczne, stałe^[2]. Napęd stanowił dziewięcio-cylindrowy, chłodzony powietrzem silnik gwiazdowy typu Hitachi Ha-42 o mocy startowej 310 KM i mocy 280 KM na wysokości 2000 metrów^[4]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 15 metrów, długość samolotu wynosiła 9,56 metrów, a jego wysokość – 2,9 metrów^[4]. Powierzchnia nośna skrzydeł wynosiła 29,4 metry kwadratowe^[4].

Użyte na skrzydłach klapy Fowlera były zsynchronizowane z poziomymi statecznikami o zmiennym kącie zaklinowania, takie rozwiązanie oferowało dodatkową siłę nośną^[2].

Masa własna samolotu wynosiła 1110 kilogramów, a maksymalna masa startowa wynosiła 1620 kilogramów^[4]. Prędkość maksymalna maszyny wynosiła 178 km/h, pułap praktyczny 5630 metrów, a zasięg do 750 kilometrów^[4]. Uzbrojenie stanowił pojedynczy, ruchomy strzelający do tyłu karabin maszynowy Typ 89 kalibru 7,7 mm oraz, w wersji ZOP, dwie bomby głębinowe o masie 60 kilogramów każda^[4]^[3].

Historia

Pierwszy prototyp został ukończony w maju 1941^[2]^[3]. W czasie oblatywania odkryto, że samolot był nieco niestabilny ale był bardzo łatwy w pilotażu i nie sprawiał kłopotów nawet mało doświadczonym pilotom^[2]^[3]. W czasie testów porównawczych z otrzymanym w czerwcu 1941 Fi-156 japoński samolot został oceniony jako lepszy pod prawie wszystkimi względami z wyjątkiem długości drogi lądowania gdzie lepsza była konstrukcja niemiecka^[2]^[3].

Oblatywanie samolotu ukończono w listopadzie 1942 i samolot został przyjęty do służby jako Samolot Łącznikowy Armii Typu 3, w czasie wojny nosił także amerykańską nazwę kodową Stella^[2]. Służył do końca wojny jako samolot obserwacyjny i łącznikowy^[2]^[3].

Pod koniec 1943 samolot został nieco zmodyfikowany i przystosowany do roli lekkiego patrolowego samolotu do zwalczania okrętów podwodnych^[2]. Do tej roli samolot został wyposażony w hak ogonowy^[4]. Tak przystosowane samoloty służyły na pokładzie należącego do Armii lotniskowca „Akitsu Maru” ale jak się okazało w czasie jego eksploatacji nie nadawał się zbytnio do tej roli^[4]^[5].

Samolot był produkowany w latach 1941-1944, nie jest znana liczna wyprodukowanych maszyn^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 147.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 148.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Justin D. Murphy: Military Aircraft, 1919-1945. s. 190.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 149.
↑ Donald W. Thorpe: Japanese Army Air Force Camouflage and Markings World War II. s. 158.

Bibliografia

René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
Justin D. Murphy, Matthew A. McNiece: Military Aircraft, 1919-1945 : An Illustrated History of Their Impact. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2009. ISBN 1-85109-498-9.
Donald W. Thorpe, Lloyd Jones, Yasuo Oishi: Japanese Army Air Force Camouflage and Markings World War II. Aero Publishers, Inc.. ISBN 0-8168-6579-5.

[francillon147-1] René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 147.

[francillon148-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 148.

[murphy190-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Justin D. Murphy: Military Aircraft, 1919-1945. s. 190.

[francillon149-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 149.

[thorpe158-5] Donald W. Thorpe: Japanese Army Air Force Camouflage and Markings World War II. s. 158.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Samoloty myśliwskie	Ki-10 Ki-27 Ki-43 Ki-44 Ki-45 Ki-61 Ki-64 Ki-84 Ki-93 Ki-100 Ki-102 Ki-109
Samoloty bombowe	Ki-21 Ki-30 Ki-32 Ki-48 Ki-49 Ki-51 Ki-66 Ki-67
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe	Ki-15 Ki-46 Ki-36 Ki-76 Ki-70
Samoloty transportowe	Ki-34 Ki-54 Ki-56 Ki-57 Ki-105 DC-2
Samoloty szkolno-treningowe	Ki-9 Ki-17 Ki-55
Samoloty kamikaze	Ki-115 Ki-167
Szybowce	Ku-1 Ku-2 Ku-3 Ku-4 Ku-5 Ku-6 Ku-7 Ku-8 Ku-9 Ku-10 Ku-11 Ku-12 Ku-13 Ku-14
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne	Ki-19 Ki-58 Ki-60 Ki-62/Ki-63 Ki-68 Ki-74 Ki-78 Ki-82 Ki-83 Ki-85 Ki-87 Ki-88 Ki-91 Ki-94-I Ki-94 II Ki-96 Ki-98 Ki-105 Ki-108 Ki-119 Ki-162 Ki-200 Ki-201 Ki-202 Ta-go Z
Inne	System oznaczeń samolotów Cesarskiej Armii Japońskiej Lista oznaczeń Kitai