Przejdź do zawartości

Kuchnia wietnamska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sajgonki
Sum po wietnamsku
Phở

Kuchnia wietnamska – sztuka kulinarna Wietnamu; ogół potraw i napojów charakterystycznych dla tego kraju.

Tradycyjne wietnamskie potrawy są bardzo podobne do chińskich, ze względu na wielowiekowe chińskie wpływy kulturowe. Powszechnie do jedzenia używa się pałeczek i często korzysta z woka. Widoczną, ważną różnicą jest użycie sosu rybnego w miejsce sojowego. W wietnamskich przepisach używa się też bardzo często palczatki cytrynowej (Cymbopogon citratus), limonki (Citrus aurantifolia) oraz odmiany limonki o angielskiej nazwie kaffir lime (Citrus hystrix DC.), kolendry oraz mięty wietnamskiej. Inną różnicą jest stosowanie świeżych warzyw, zwłaszcza sałaty.

Podstawą pożywienia jest ryż, spożywany o każdej porze dnia, oraz różnego rodzaju makarony. Najbardziej ceniony jest krótko ziarnisty ryż kleisty gao nep, z którego sporządza się również desery. Z mięs najbardziej popularna jest wołowina, popularny jest także drób, na przykład kaczka. Często podaje się do chua, marynowane w occie ryżowym warzywa, a także kiszonki. Popularny jest np. kiszony arbuz. Ze względu na swoje nadmorskie położenie Wietnam słynie z obfitości ryb i owoców morza. Kuchnia wietnamska ma też swoje wersje buddyjskich posiłków wegetariańskich.

Współczesna kuchnia wietnamska pozostaje również pod wpływem obyczajów francuskich kolonizatorów (1858 – ok. 1960), od Francuzów Wietnamczycy przejęli np. technikę sporządzania ciasta francuskiego z serowym nadzieniem. Przyjęły się w Wietnamie szparagi i pomidory i kawa, uprawiana na miejscu. Francuskie wpływy kulinarne najbardziej widoczne są w centrum kraju. Na południu znajdują się winnice, produkujące lokalne wino[1]. Składniki potraw wietnamskich, obce dla kuchni tradycyjnej to masło, mleko, śmietana, pomidory, wino gronowe, kawa, ziemniaki, szparagi, chleb.

Pod względem tradycji kulinarnych Wietnam dzieli się na trzy regiony: Północ z Hanoi, gdzie stosuje się sos sojowy częściej niż w innych regionach, a także potrawy z węży i żab; Centrum, słynące z różnorodności warzyw i owoców; oraz Południe bazujące na rybach i owocach morza.

Potrawy

[edytuj | edytuj kod]

Znane dania kuchni wietnamskiej:

  • Nem − farsz zawijany w jadalny papier ryżowy — bardzo cienkie placki z mąki ryżowej — i smażony, lecz często spożywane również na surowo z różnego typu dipami. W Polsce potrawa jest znana jako sajgonki. Nemy robi się z farszem mięsnym, warzywnym, krewetkowym lub mieszanym we wszystkich kombinacjach.
  • Phởzupa, rodzaj rosołu z makaronem i dodatkami. Nazwa phở, w ścisłym znaczeniu, odnosi się do makaronu otrzymywanego w wyniku krojenia cienkich płatów ciasta ryżowego na długie wstążki. Makaron w postaci nitek, a co za tym idzie przyrządzane z niego potrawy, nazywane są bún. Tradycyjnie przyrządza się dwa rodzaje phở: phở bò z wołowiną i phở gà z mięsem kurczaka. Obecnie tworzone są różne wariacje z innymi dodatkami. Dodatki do phở nie są gotowane, lecz jedynie sparzone we wrzącej zupie, dlatego nie przyrządza się phở z wieprzowiny. Zupę najczęściej przyprawia się zieloną kolendrą i dosala sosem rybnym. Pho jest popularnym daniem w całym Wietnamie, je się ją zarówno na śniadanie, jak i na obiad lub kolację.
  • smażona w ruchu, cienko pokrojona wieprzowina z makaronem ryżowym.
  • bánh chung – tradycyjny placek noworoczny
  • Bánh xèo – naleśniki z różnymi nadzieniami
  • ban bo hue – pikantna potrawa z makaronu ryżowego z mięsem
  • Banh Mi – to popularne bagietki wypełnione nadzieniem w postaci tofu, wieprzowiny, kurczaka lub sera z warzywami oraz innymi składnikami, według uznania. Jest to jedna z pozostałości po kolonizacji francuskiej
  • Banh Beo – ciasto ryżowe gotowane na parze, posypane drobno krewetkami i serwowane z sosem sojowym
  • Bo Ne – danie serwowane bezpośrednio na gorącej patelni. Składa się z wołowiny, jajka, cebuli i innych warzyw podawanych na osobnym talerzyku.
  • Banh Nam – placki z mąki ryżowej z krewetkami, zwinięte w liściach bananowca[2]

Typowe składniki wietnamskich potraw:

Popularne napoje:

  • zielona herbata jaśminowa
  • ca phe – miejscowa mocna kawa robusta, podawana z cukrem i mlekiem, niekiedy z lodem,
  • sok z trzciny cukrowej
  • napój z ptasich gniazd

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. A.Kwapisz, M. Giedrojć, A. Zabłocka: Kuchnia wietnamska. Poznań: New Media Concept, 2008, s. 5, 9. ISBN 978-83-89840-64-6.
  2. Jedzenie w Wietnamie – czego warto spróbować – część 2, „TravelBloggia”, 24 lutego 2018 [dostęp 2018-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-19] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • A.Kwapisz, M. Giedrojć, A. Zabłocka: Kuchnia wietnamska. Poznań: New Media Concept, 2008. ISBN 978-83-89840-64-6..