Leon Bukowiński
Data i miejsce urodzenia |
1900 r. |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
14 listopada 1974 r. |
Zawód, zajęcie |
urzędnik, pracownik laboratorium policji kryminalnej w okupowanej Warszawie |
Narodowość |
polska |
Pracodawca |
Zarząd Miejski w Warszawie, laboratorium policji kryminalnej |
Wyznanie |
rzymskokatolickie[1] |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Bohdan, Tadeusz |
Odznaczenia | |
Leon Franciszek Bukowiński (ur. 1900 w Warszawie, zm. 14 listopada 1974 tamże[2]) – polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, współpracownik Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Podczas okupacji niemieckiej wraz z żoną Jadwigą Bukowińską i synami uratował 22 Żydów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodzony i wychowany w Warszawie Leon Franciszek Bukowiński w 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu wojsk niemieckich. Brał udział jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1921[3]. Odznaczony medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Był zatrudniony jako urzędnik w warszawskim Zarządzie Miejskim. Zawarł związek małżeński z Jadwigą z domu Jaskółowską, z którą miał później dwóch synów, Bohdana i Tadeusza. Bukowińscy mieszkali na Grochowie do wybuchu II wojny światowej. Jesienią 1939 r. ich dom uległ zniszczeniu. Po późniejszym remoncie rodzina wróciła do dwóch przystosowanych do użytku pokoi. Leon Bukowiński był współpracownikiem Rady Pomocy Żydom "Żegota", gdzie przekazywał żywność oraz pieniądze. Oprócz tego udzielał Żydom schronienia w swoim domu, a także znajdował dla nich bezpieczne schronienie u zaufanych osób, m.in. przy ulicy Smolnej, na Saskiej Kępie oraz w Radości. Również pomagał w transporcie Żydów między kryjówkami. Zorganizował ucieczkę Wolfa (Władysława) Berlińskiego z Pawiaka. Praca w laboratorium policji kryminalnej pozwalała Bukowińskiemu zapewniać Żydom fałszywe dokumenty i uprzedzać przed donosami. Łącznie wraz z żoną udzielił pomocy 22 Żydom, m.in. czteroosobowej rodzinie Borensztajnów, małżeństwu Berlińskim, rodzinie Rokmanów, Strosbergów i innym. Ukrywający się doczekali wyzwolenia przez wojska sowieckie. Pięcioro z ocalałych, uratowanych przez Bukowińskiego Żydów wystosowało w 1947 r. list do Zarządu Gminy Żydowskiej wnosząc o „odznaczenie go na polu walki w obronie istnień ludzkich” oraz otoczenie go opieką „by z tytułu pracy w policji kryminalnej podczas okupacji niemieckiej nie miał żadnych przykrych konsekwencji”. Rodzina Bukowińskich pozostała w kontakcie z wieloma ocalonymi przez nich Żydami, również odwiedzając ich poza granicami kraju, m.in. w Montrealu i Izraelu[2].
W 1963 r. Leon Bukowiński wraz z żoną Jadwigą Bukowińską zostali odznaczeni medalami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[4]. Na głazie przy parafii Najczystszego Serca Maryi w Warszawie przy ulicy Chłopickiego znajduje się tablica poświęcona pamięci małżeństwa Bukowińskich[3]. Syn Bukowińskich, Tadeusz, został działaczem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[2].
Pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 29I-2-2)[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ The Righteous Among the Nations Database [online], The Righteous Among the Nations Database [dostęp 2020-09-17] .
- ↑ a b c Natalia Aleksiun, „Pamiętam silny uścisk jego ręki”. Historia rodziny Bukowińskich. Polscy Sprawiedliwi, Klara Jackl (red.) [online], sprawiedliwi.org.pl, listopad 2014 [dostęp 2020-09-17] .
- ↑ a b IPN upamiętnia Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2020-09-17] .
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by January 2020. Poland. [online], yadvashem.org, styczeń 2020, s.10 .
- ↑ Leon Bukowiński [hasło w wyszukiwarce internetowej] [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2024-01-22] .
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
- Uczestnicy rozbrajania żołnierzy niemieckich w Królestwie Polskim 1918
- Urodzeni w 1900
- Urzędnicy samorządowi miast II Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1974
- Pochowani na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie