Leonard Susskind
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Strona internetowa |
Leonard Susskind (ur. 1940 w Nowym Jorku) – amerykański fizyk teoretyczny, profesor na Uniwersytecie Stanforda i popularyzator nauki; członek National Academy of Sciences (NAS), Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk (AAAS) oraz innych międzynarodowych organizacji badawczych. Laureat Nagrody Sakurai przyznawanej przez Amerykańskie Towarzystwo Fizyczne (APS) teoretykom cząstek elementarnych (1998) i włoskiego Medalu Diraca (2023[1]); wieloletni uczeń i przyjaciel noblisty Richarda Feynmana[2].
Susskind zajmował się głównie kwantową teorią pola – w tym fizyką cząstek elementarnych i teorią strun – oraz kwantową fizyką statystyczną i kosmologią. Jest współtwórcą teorii strun – w latach 60., niezależnie od Nambu i Nielsena odkrył, że cząstka elementarna może być opisana jako obiekt rozciągły w stanie relatywistycznego wzbudzenia. Nagrodę Sakurai otrzymał za badania silnych oddziaływań jądrowych, konkretniej za rozwój hadronowych modeli strunowych w chromodynamice kwantowej[3]. Rozwinął też zasadę holograficzną opracowaną przez Gerardusa ’t Hoofta[potrzebny przypis], a w 2003 roku jako pierwszy wprowadził pojęcie krajobrazu teorii strun[potrzebny przypis].
Susskind popularyzował fizykę przez książki, publiczne wykłady oraz wywiady[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzenie i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Nowym Jorku. Zaczynał pracę jako hydraulik, w wieku 16 lat przejmując obowiązki ojca, który zachorował. Później zapisał się do Kolegium Miejskiego Uniwersytetu Miejskiego Nowego Jorku na studia inżynierskie, uzyskując tytuł Bachelor of Science (odpowiednik polskiego licencjata) w fizyce w 1962. Następnie studiował na Cornell University pod kierunkiem Petera A. Carruthersa, gdzie uzyskał tytuł doktora w 1965. Później zamieszkał w Palo Alto w Kalifornii.
Praca naukowa
[edytuj | edytuj kod]- 1966–1970: pracował jako asystent profesora fizyki na Yeshiva University
- 1971–1972: wyjechał na Uniwersytet Telawiwski
- 1970–1979: otrzymał tytuł profesora fizyki i powrócił na Yeshiva University
- 1979: profesura fizyki na Uniwersytecie Stanforda[5].
Susskind jest jednym z trzech fizyków, którzy niezależnie od siebie odkryli fakt, że podwójny model rezonansu oddziaływań silnych Veneziano może być opisany przez model strun mechaniki kwantowej.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Susskind jest pradziadkiem[2].
Popularyzacja
[edytuj | edytuj kod]Książki
[edytuj | edytuj kod]- 2005: The Cosmic Landscape: String Theory and the Illusion of Intelligent Design, ISBN 0-316-15579-9.
- 2011: Kosmiczny krajobraz. Dalej niż teoria strun, tłum. Mariusz Seweryński, Prószyński Media, ISBN 978-83-7648852-3.
- 2008: The Black Hole War: My battle with Stephen Hawking to make the world safe for quantum mechanics, ISBN 0-316-01641-1.
- 2011: Bitwa o czarne dziury, tłum. Urszula Seweryńska, Mariusz Seweryński, Prószyński, ISBN 978-83-7648-818-9.
- 2015: Teoretyczne minimum: co musisz wiedzieć, żeby zacząć zajmować się fizyką, współautor: George Hrabovsky, tłum. Joanna i Adam Skalscy, Warszawa: Prószyński Media, ISBN 978-837961134-8.
- 2014: Quantum Mechanics. The Theoretical Minimum, współautor: Art Friedman, Penguin Books, ISBN 978-024100344-2.
- 2016: Mechanika kwantowa. Teoretyczne minimum, tłum. Joanna i Adam Skalscy, Warszawa: Prószyński Media, ISBN 978-83-8069236-7.
- 2019: Szczególna teoria względności i klasyczna teoria pola. Teoretyczne minimum, współautor: Art Friedman, tłum. Bogumił Bieniok i Ewa L. Łokas, Warszawa: Prószyński Media, ISBN 978-83-8169087-4.
Nagrania
[edytuj | edytuj kod]W serwisach YouTube oraz iTunes udostępniono cykl wykładów Susskinda obejmujący niezbędne teoretyczne minimum potrzebne do zrozumienia współczesnej fizyki (Theoretical Minimum). Składa się on z następujących kursów:
- Podstawowe
- Dodatkowe
- Zaawansowana mechanika kwantowa
- Bozon Higgsa
- Splątanie kwantowe
- Względność
- Fizyka cząstek 1: podstawowe koncepcje
- Fizyka cząstek 2: model standardowy
- Fizyka cząstek 3: supersymetria i wielka unifikacja
- Teoria strun
- Kosmologia i czarne dziury
Zestaw kursów podstawowych został ponownie nagrany w latach 2011-2013, ale dostępna jest też archiwalna wersja z lat 2007-2009.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dirac Medallists 2023 | ICTP [online], www.ictp.it [dostęp 2024-08-19] .
- ↑ a b Leonard Susskind, Richard Feynman | TEDxCaltech, kanał TED Talks na YouTube, 16 lutego 2011 [dostęp 2021-09-19]
- ↑ 1998 J. J. Sakurai Prize for Theoretical Particle Physics Recipient
- ↑ Leonard Susskind interviews, kanał Closer to Truth na YouTube [dostęp 2022-01-06]
- ↑ Stanford Department of Physics People. [dostęp 2010-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-09)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000110554216
- VIAF: 242432436
- LCCN: n2005048022
- GND: 136831087
- NDL: 01073302
- BnF: 15534502c
- SUDOC: 094474605
- SBN: UFIV159168
- NKC: jo2013761708
- BNE: XX4606553
- NTA: 139928383
- BIBSYS: 5029554
- Open Library: OL1428206A
- PLWABN: 9810661304505606
- NUKAT: n2006076240
- J9U: 987007307107305171
- CANTIC: a1166454x
- LNB: 000311474
- CONOR: 122741347
- KRNLK: KAC201106297
- LIH: LNB:DIme;=Bv
- Absolwenci Uniwersytetu Cornella
- Amerykańscy teoretycy strun
- Amerykańscy fizycy XX wieku
- Amerykańscy fizycy XXI wieku
- Amerykańscy popularyzatorzy fizyki
- Amerykańscy autorzy podręczników fizyki
- Wykładowcy Uniwersytetu Stanforda
- Laureaci Nagrody Sakurai
- Urodzeni w 1940
- Ludzie urodzeni w Nowym Jorku
- Laureaci Medalu Diraca ICTP