Li Shangyin
| |||||||||
| Nazwisko chińskie | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Li Shangyin (ur. 813, zm. 858), znany też pod pseudonimem Yuxi sheng (玉谿生) – chiński poeta epoki Tang.
Pochodził z Huojia w dzisiejszej prowincji Henan[1]. Był synem urzędnika[1][2]. W 837 roku zdał egzaminy urzędnicze[1] (osiągnął najwyższy stopień jinshi[3]) i pracował później w administracji w różnych prowincjach kraju, nie osiągając jednak nigdy żadnego wysokiego stanowiska[1][2]. Zachowało się około 600 poezji jego autorstwa, utrzymanych w rozmaitej stylistyce, od regularnych wierszy klasycznych po bardziej swobodne, w których nie stronił od sięgania po język potoczny[2]. Li był poetą równocześnie biegłym w wielu gatunkach i oryginalnym, o łatwo rozpoznawalnym stylu[3]. Utwory Li Shangyina cechują się znacznym stopniem skomplikowania, symbolizmem, niekiedy trudnymi do zrozumienia niejasnościami i aluzyjnością[1]. Ta ostatnia jest szczególnie bogata w jego wierszach, znacząco utrudniając ich interpretację[3]. Można podzielić je na trzy kategorie: osobiste wiersze adresowane do rodziny i przyjaciół, opisy zdarzeń historycznych i współczesnych oraz zmysłową poezję miłosną, adresowaną do mniszki taoistycznej[1][2]. Ważnym zbiorem jego wierszy jest Xingzi xijiao zuo yi bai yun („Sto wierszy ułożonych w czasie podróży przez zachodnie przedmieścia”)[3].
Li Shangyin był też uznanym mistrzem tzw. „prozy paralelnej”. Wzorem swego poprzednika, Lu Zhi (745-805) używał jej w bardzo szerokim zakresie, w pismach urzędowych i prywatnych. W późniejszym okresie krytykowano niektóre z jego utworów jako nadmiernie estetyzujące, ponieważ Li umieszczał w nich niezwykle długie i złożone konstrukcje syntaktyczne; posługiwał się też bogatym zestawem rejestrów[4].
Jego poezja wywarła duży wpływ na późniejszych autorów, takich jak Yang Weizhen (1296–1370)[5] czy Mandżur Nara Singde (1655–1685)[6]; był też ulubionym poetą Zeng Guofana (1811–1872), uczonego i polityka, wsławionego stłumieniem powstania tajpingów[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f The Anchor Book of Chinese Poetry. edited by Tony Barnstone and Chou Ping. New York: Random House, 2005, s. 211–212. ISBN 0-385-72198-6.
- ↑ a b c d Dorothy Perkins: Encyclopedia of China. The Essential Reference to China, Its History and Culture. New York: Routledge, 2013, s. 279. ISBN 1-57958-110-2.
- ↑ a b c d Mair 2001 ↓, s. 311.
- ↑ Mair 2001 ↓, s. 244.
- ↑ Mair 2001 ↓, s. 393.
- ↑ Mair 2001 ↓, s. 447.
- ↑ Mair 2001 ↓, s. 440.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Victor H. Mair: The Columbia History of Chinese Literature. Nowy York: Columbia University Press, 2001. ISBN 0-231-10984-9.