Li Yuanhong

Li Yuanhong
Data i miejsce urodzenia	19 października 1864 ; Dawu
Data śmierci	3 czerwca 1928
	Prezydent Republiki Chińskiej
Okres	od 7 czerwca 1916; do 13 czerwca 1923
Przynależność polityczna	Partia Postępowa(inne języki)
Poprzednik	Yuan Shikai
Następca	Feng Guozhang
Okres	od 11 czerwca 1922; do 13 czerwca 1923
Przynależność polityczna	Klika Badawcza
Poprzednik	Zhou Ziqi (tymczasowo)
Następca	Zhang Shaozeng (tymczasowo)
	Wiceprezydent Republiki Chińskiej
Okres	od 1 stycznia 1912; do 6 czerwca 1916
Przynależność polityczna	Partia Republikańska(inne języki); Partia Postępowa
Następca	Feng Guozhang
	Multimedia w Wikimedia Commons

Li Yuanhong
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone	黎元洪
Pismo tradycyjne	黎元洪
Hanyu pinyin	Lí Yuánhóng
Wade-Giles	Li Yüan-hung
	Multimedia w Wikimedia Commons

Li Yuanhong (ur. 19 października 1864, zm. 3 czerwca 1928) – chiński wojskowy i polityk.

Pochodził z Huangpi w prowincji Hubei, jego ojciec był weteranem powstania tajpingów. W 1889 roku ukończył akademię morską w Tianjinie. Jako dowódca krążownika brał udział w wojnie chińsko-japońskiej (1894–1895)^[1]. Po jej zakończeniu przeniósł się do wojsk lądowych i został dowódcą garnizonu w Hankou.

Po wybuchu powstania w Wuchangu (październik 1911) został zmuszony przez rewolucjonistów do objęcia jego dowództwa^[2] i objęcia stanowiska wojskowego gubernatora prowincji Hubei^[1].

1 stycznia 1912 został wiceprezydentem proklamowanej w Nankinie Republiki Chińskiej. Pełnił tę funkcję aż do śmierci Yuan Shikaia. W tym okresie zaczął aktywnie udzielać się w polityce. Był jednym z najbardziej oddanych sojuszników Yuana i najzacieklejszych przeciwników Sun Jat-sena^[1].

W 1913 roku założył własną Partię Postępową^[1]. Po śmierci Yuan Shikaia 6 czerwca 1916 roku jako jego zastępca automatycznie przejął stanowisko głowy państwa. Był przeciwnikiem wypowiedzenia wojny Niemcom i zaangażowania się Chin po stronie Ententy. W wyniku konfliktu z członkami rządu Duan Qiruia w czerwcu 1917 rozwiązał parlament, a także wezwał na pomoc oddziały zbrojne pod dowództwem Zhang Xuna. Gdy ten po wkroczeniu do stolicy 1 lipca 1917 roku proklamował restaurację monarchii, Li odmówił przyjęcia proponowanego mu wysokiego stanowiska i schronił się w poselstwie japońskim w Tianjinie. Po przywróceniu rządów republikańskich 17 lipca nowym prezydentem został dotychczasowy zastępca Li, Feng Guozhang.

Na urząd prezydenta (władz w Pekinie) został powołany ponownie 11 czerwca 1922 roku w wyniku zwycięstwa kliki Zhili w I wojnie z Fengtian (kwiecień–maj 1922). Podczas swojej prezydentury próbował przywrócić stabilność państwa i ukrócić rządy militarystów, m.in. poprzez powołanie gabinetu złożonego z technokratów i apel o demobilizację wojsk^[3]. Ostatecznie 13 czerwca 1923 roku został zmuszony przez Cao Kuna do ustąpienia z urzędu^[4]. Po rezygnacji z prezydentury wycofał się z polityki i wrócił do Tianjinu, gdzie mieszkał do końca życia^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Li Yuanhong - The Only Person Who Was Twice President of the Republic of China. history.cultural-china. [dostęp 2010-06-10]. (ang.).
↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 61. ISBN 83-88542-68-0.
↑ J. Polit, op.cit., s. 95
↑ J. Polit, op.cit., s. 96

Bibliografia

Witold Rodziński: Historia Chin. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydaw., 1992. ISBN 83-04-03821-8.

[cultural-1] Li Yuanhong - The Only Person Who Was Twice President of the Republic of China. history.cultural-china. [dostęp 2010-06-10]. (ang.).

[2] Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 61. ISBN 83-88542-68-0.

[3] J. Polit, op.cit., s. 95

[4] J. Polit, op.cit., s. 96

[a-5] Wiceprezydent Republiki Chińskiej

[b-6] Głowa państwa jako p.o. Premiera Rady Państwa

[c-7] Tymczasowy Szef Egzekutywy

[d-8] P.o. Tymczasowego Szefa Egzekutywy jako p.o. Premiera Rady Państwa

[e-9] Głowa państwa jako p.o. Premiera Rady Państwa (1926–1927), a następnie Premier (1927)

[f-10] Generalissimus Rządu Wojskowego

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Tymczasowi Prezydenci Republiki Chińskiej	Sun Jat-sen (1912) Yuan Shikai (1912–1913)
Prezydenci Republiki Chińskiej	Yuan Shikai (1913–1915, 1916) Li Yuanhong (1916–1917) Feng Guozhang (p.o., 1917–1918)^[A] Xu Shichang (1918–1922) Zhou Ziqi (p.o., 1922)^[B] Li Yuanhong (1922–1923) Gao Lingwei (p.o., 1923)^[B] Cao Kun (1923–1924) Huang Fu (p.o., 1924)^[B] Duan Qirui (1924–1926)^[C] Hu Weide (p.o., 1926)^[D] Yan Huiqing (p.o., 1926)^[B] Du Xigui (p.o., 1926)^[B] Wellington Koo (p.o., 1926–1927)^[E] Zhang Zuolin (1927–1928)^[F]
Przewodniczący Rządu Narodowego Republiki Chińskiej	Tan Yankai (1928) Czang Kaj-szek (1928–1931) Lin Sen (p.o., 1931–1932) Lin Sen (1932–1943) Czang Kaj-szek (p.o., 1943) Czang Kaj-szek (1943–1948)
Prezydenci Republiki Chińskiej	Czang Kaj-szek (1948–1949) Li Zongren (p.o., 1949–1950)^[A] Czang Kaj-szek (1950–1975) Yen Chia-kan (1975–1978) Chiang Ching-kuo (1978–1988) Lee Teng-hui (1988–2000) Chen Shui-bian (2000–2008) Ma Ying-jeou (2008–2016) Tsai Ing-wen (2016–2024) Lai Ching‑te (2024–)