Naar inhoud springen

Lijst van tijdperken

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Deze lijst van tijdperken bevat officiële en inofficiële tijdperken uit de geochronologie en eenheden uit de chronostratigrafie. Veel van de lagere eenheden uit de stratigrafie zijn regionaal gedefinieerd, waarbij de tijdperken overlappen met tijdperken uit andere regio's. Het orgaan dat zich bezighoudt met de standaardisering van namen van tijdperken is de International Commission on Stratigraphy (ICS). Ondanks dat in sommige gevallen een naam is vastgesteld door de ICS, wordt vaak lokaal een oude, regionale naam gebruikt.

Naam (Nederlands)[1] Naam (Engels) basis/begin (Ma)[2] top/einde (Ma)[2] status gebruik vernoemd naar auteur en jaar
A
Aalenien Aalenian 175,6 ± 2,0 171,6 ± 3,0 tijdsnede (Jura) ICS Aalen (Duitsland)
Aegean 245 243 tijdsnede (Trias) ??? regionaal (Alpen i.i.g.) Egeïsche Zee
Aeronien Aeronian 439,0 ± 1,8 436,0 ± 1,9 tijdsnede (Siluur) ICS Cwm-coed-aeron (Wales) Cocks et al, 1971
Alaunian 216 211 tijdsnede (Trias) ???
Albien Albian 112,0 ± 1,0 99,6 ± 0,9 tijdsnede (Krijt) ICS Albia, Latijn voor de Aube d'Orbigny, 1842
Aldingian 36 33 tijdsnede (Eoceen) Australië
Allerød Allerød 13.350 BP 12.700 BP chron (Weichselien) onder andere Noord-Europa Allerød (Denemarken)
Alluvium: synoniem voor Holoceen
Altonian 17,5 16,5 tijdsnede (Mioceen) Nieuw-Zeeland
Amazonian ~1.800 heden Martiaans tijdvak Mars Amazonis Planitia
Amstelien 2,588 2,40 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland de Amstel Harmer, 1896
Anisien Anisian 245,0 ± 1,5 237,0 ± 2,0 tijdsnede (Trias) ICS Anisus, Latijn voor de Enns (Oostenrijk)
Antwerpiaan Antwerpian ± 21 ± 12 tijdsnede (Mioceen) België (verouderd) Antwerpen Gogels, 1879
Aptien Aptian 125,0 ± 1,0 112,0 ± 1,0 tijdsnede (Krijt) ICS Apt (Frankrijk) d'Orbigny, 1840
Aquitanien Aquitanian 23,03 20,43 tijdsnede (Mioceen) ICS Aquitanië
Archeïcum Archean geen 2.500 eonotheem ICS
Arenig(-ien) Arenig(-ian) tijdvak (Ordovicium) Europa
Arikareean 30,5 19 tijdsnede (Oligo-Mioceen) Noord-Amerika
Artinskien Artinskian 284,4 ± 0,7 275,6 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS Arti (Rusland) Karpinski, 1874
Ashgill(-ien) Ashgill(-ian) tijdvak (Ordovicium) Europa Ashgill (Schotland)
Asselien Asselian 299,0 ± 0,8 294,6 ± 0,8 tijdsnede (Perm) ICS de Assel (Kazachstan) Roezjentsjev, 1954
Atlanticum Atlantic 5.660 BP 9.220 BP chron (Holoceen) onder andere Noord-Europa de Atlantische Oceaan Blytt, 1876
Autunien Autunian ~300 ~275 tijdsnede (Carboon, Perm) Europa (verouderd) Autun (Frankrijk)
Azoïcum zie Archeïcum
B
Badenien Badenian 16,0 13,3 tijdsnede (Mioceen) Paratethys Baden (Oostenrijk) Papp & Cicha, 1968
Bajocien Bajocian 171,6 ± 3,0 167,7 ± 3,5 tijdsnede (Jura) ICS Bayeux (Frankrijk) d'Orbigny
Barremien Barremian 130,0 ± 1,5 125,0 ± 1,0 tijdsnede (Krijt) ICS Barrême (Frankrijk) Coquand, 1873
Bartonien Bartonian 37,2 ± 0,1 40,4 ± 0,2 tijdsnede (Eoceen) ICS Barton-on-Sea (Zuid-Engeland) Mayer-Eymar, 1857
Bashkirien Bashkirian 318,1 ± 1,3 311,7 ± 1,1 tijdsnede (Carboon) ICS Basjkirostan
Bathonien Bathonian 167,7 ± 3,5 164,7 ± 4,0 tijdsnede (Jura) ICS Bath (Engeland)
Bavel Interglaciaal 1,03 0,96 tijdsnede (Pleistoceen) Nederland Bavel Zagwijn & de Jong, 1984.[3]
Bavelien 1,03 0,85 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland Bavel W.H. Zagwijn, J. de Jong, 1984.[3]
Bekken Groepen 1-9 Basin Groups 1-9 4.150 3.850 tijdvak (Prenectarium) Maan (inofficieel) groepen inslagbekkens
Bedoulien Bedoulian sub-tijdsnede (Krijt) regionaal
Belvédère Interglaciaal 0,338 0,324 tijdsnede (Pleistoceen) Nederland groeve Belvédère (Maastricht)
Berriasien Berriasian 145,5 ± 4,0 140,2 ± 3,0 tijdsnede (Krijt) ICS Berrias (Frankrijk)
Biber Glaciaal ~2,35 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen de Biber (Duitsland)
Biber-Donau tijdsnede (Pleistoceen) Alpen
Bolderiaan Bolderian <21 >16 tijdsnede (Mioceen) België (verouderd) Bolderberg Dumont, 1850
Boreaal Boreal 10.640 BP 9.220 BP chron (Holoceen) Noord-Europa Engels: boreal forest = taiga Blytt, 1876
Buntsandstein[4] Buntsandstein 251,0 ± 0,4 246,6[5] tijdvak/subperiode (Trias) Europa Duits: bunte Sandstein = gekleurde zandsteen Von Alberti, 1834
Burdigalien Burdigalian 20,43 15,97 tijdsnede (Mioceen) ICS Latijn: Burdigala = Bordeaux Depéret, 1892
Bølling Bølling 13.730 BP 13.480 BP chron (Weichselien) Noord-Europa Bølling Sø (Denemarken)
C
Calabrien Calabrian 1,806 0,781 tijdsnede (Pleistoceen) Zuid-Europa Calabrië
Callovien Callovian 164,7 ± 4,0 161,2 ± 4,0 tijdsnede (Jura) ICS Kellaway (Engeland) d'Orbigny
Calymmium Calymmian 1.600 1.400 periode (Proterozoïcum) ICS
Cambrium Cambrian 542,0 ± 1,0 488,3 ± 1,7 periode (Paleozoïcum) ICS Cambria (Latijn voor Wales) Sedgwick, 1835
Campanien Campanian 83,5 ± 0,7 70,6 ± 0,6 tijdsnede (Krijt) ICS Champagne (Frankrijk) Coquand, 1857
Capitanien Capitanian 265,8 ± 0,7 260,4 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS Capitan Reef (Texas, V.S.)
Caradoc(-ien) Caradoc(-ian) tijdvak (Ordovicium) Europa
Carboon Carboniferous 359,2 ± 2,5 299,0 ± 0,8 periode (Paleozoïcum) ICS steenkool Conybeare & Phillips, 1822
Carixien Carixian 189,6 ± 1,5 sub-tijdsnede (Jura) regionaal
Carnien Carnian 228,0 ± 2,0 216,5 ± 2,0 tijdsnede (Trias) ICS Karnische Alpen (Oostenrijk) Mojsisovics, 1869
Cenomanien Cenomanian 99,6 ± 0,9 93,5 ± 0,8 tijdsnede (Krijt) ICS Latijn: Cenomanium = Le Mans d'Orbigny, 1847
Cenozoïcum Cenozoic 65,5 ± 0,3 heden era ICS nieuwe leven Phillips, 1847
Cincinnatian ~450 ~440 tijdsnede (Ordovicium) Noord-Amerika Cincinnati
Cisuralien Cisuralian 299,0 ± 0,8 270,6 ± 0,7 tijdvak (Perm) ICS
Changhsingien Changhsingian 253,8 ±0,7 251,0 ± 0,4 tijdsnede (Perm) ICS Changxing (China)
Chattien Chattian 28,4 ± 0,1 23,03 tijdsnede (Oligoceen) ICS Chatte (Frankrijk) Fuchs, 1894
Coniacien Coniacian 89,3 ± 1,0 85,8 ± 0,7 tijdsnede (Krijt) ICS Cognac (Frankrijk) Coquand, 1857
Copernicum Copernican 1.100 heden periode Maan Copernicus
Couvinien: synoniem voor Eifelien
Cromerien Cromerian 0,85 0,465 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland
Cryogenium Cryogenian 850 635,5 ± 1,2[6] periode (Proterozoïcum) ICS bevroren oorsprong
Crypticum Cryptic 4.567 4.150 tijdvak (Prenectarium) Maan (inofficieel) verborgen
D
Dacien Dacian 5,332 ± 0,005 3,600 ± 0,005 tijdsnede (Plioceen) Paratethys Dacia (Romeinse provincie)
Danien Danian 65,5 ± 0,3 61,7 ± 0,2 tijdsnede (Paleoceen) ICS Denemarken Desor, 1847
Dapingien Dapingian 471,8 ± 1,6 468,1 ± 1,6 tijdsnede (Ordovicium) ICS Daping (China)
Darriwilien Darriwilian 468,1 ± 1,6 460,9 ± 1,6 tijdsnede (Ordovicium) ICS Darriwil (Australië) Hall, 1899
Deerparkian tijdsnede (Devoon) Noord-Amerika
Delamaran tijdsnede (Cambrium)
Deurniaan Deurnian tijdsnede (Mioceen) België (verouderd) Deurne de Heinzelin (1955)
Devoon Devonian 416,0 ± 2,8 359,2 ± 2,5 periode (Paleozoïcum) ICS Devon Murchison & Sedgwick, 1839
Dinantien Dinantian 359,2 ± 2,5 326,4 ± 1,6 tijdvak/sub-periode (Carboon) Noord-Europa Dinant
Dogger[4] Dogger 175,6 ± 2,0 161,2 ± 4,0 tijdvak (Jura) Noord-Europa Engels: dogger=ijzerrijk sediment
Domerien Domerian 183,0 ± 1,5 sub-tijdsnede (Jura) regionaal
Donau Glaciaal >2,35 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen de Donau
Donau-Günz >2,35 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen
Drenthien: synoniem voor Saalien
Drumien Drumian 506,5 503 tijdsnede (Cambrium) ICS Drum Mountains (Utah, V.S.)
Dyeran tijdsnede (Cambrium) regionaal
E
Eburonien 1,80 1,45 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland Eburonen, Germaanse stam W.H. Zagwijn, 1957.[7]
Ectasium Ectasian 1.400 1.200 periode (Proterozoïcum) ICS
Ediacarium Ediacaran 635,5 ± 1,2[6] 542,0 ± 1,0 periode (Proterozoïcum) ICS Ediacara Hills (Australië)
Eemien Eemian 0,128 0,116 tijdsnede (Pleistoceen) Noord-Europa de Eem (Nederland) Harting, 1875[8]
Eifelien Eifelian 397,5 ± 2,7 391,8 ± 2,7 tijdsnede (Devoon) ICS de Eifel Beyrich, 1837
Egerien Egerian 25,8 20,3 tijdsnede (Oligoceen, Mioceen) Paratethys Eger (Hongarije) Báldi & Seneš, 1968
Eggenburgien Eggenburgian 20,8 18,3 tijdsnede (Mioceen) Paratethys Eggenburg (Oostenrijk) Steininger & Seneš, 1968
Elsterien 0,465 0,418 tijdsnede (Pleistoceen) Noord-Europa de Weißen Elster (Duitsland)
Emsien Emsian 407,0 ± 2,8 397,5 ± 2,7 tijdsnede (Devoon) ICS Bad Ems (Duitsland) de Dorlodot, 1900
Eoarcheïcum Eoarchean geen 3.600 era ICS
Eoceen Eocene 55,8 ± 0,2 33,9 ± 0,1 tijdvak (Paleogeen) ICS "vroege recent" Lyell, 1847
Eratosthenium Eratosthenian 3.200 1.100 periode Maan Eratosthenes
F
Famennien Famennian 374,5 ± 2,6 359,2 ± 2,5 tijdsnede (Devoon) ICS Famenne (België) Dumont, 1855
Fanerozoïcum Phanerozoic 542,0 ± 1,0 heden eon ICS zichtbare leven
Flandrien Flandrian 0,01 heden tijdsnede (Holoceen) West-Europa (verouderd) Vlaanderen Rutot & Van den Broeck, 1885
Floien Floian 478,6 ± 1,7 471,8 ± 1,6 tijdsnede (Ordovicium) ICS Flo, Zweden
Fortunien Fortunian 542,0 ± 1,0 528 tijdsnede (Cambrium) ICS Fortune Head (Canada)
Frasnien Frasnian 385,3 ± 2,6 374,5 ± 2,6 tijdsnede (Devoon) ICS Frasne (België) d'Omalius d'Halloy, 1862
Furongien Furongian 501,0 ± 2,0 488,3 ± 1,7 tijdvak (Cambrium) ICS Furong (China)
G
Gallic Gallic 130,0 ± 1,5 89,3 ± 1,0 tijdvak (Krijt) inofficieel
Gargasien Gargasian sub-tijdsnede (Krijt) regionaal
Gaultien Gaultian sub-tijdsnede (Krijt) regionaal
Gedinien: synoniem voor Lochkovien
Gelasien Gelasian 2,588 1,806 tijdsnede ICS Gela (Italië) Rio et al, 1998
Givetien Givetian 391,8 ± 2,7 385,3 ± 2,6 tijdsnede (Devoon) ICS Givet (Frankrijk) d'Omalius d'Halloy, 1839
Gorstien Gorstian 422,9 ± 2,5 421,3 ± 2,6 tijdsnede (Siluur) ICS Gorsty (boerderij bij Ludlow, Engeland) Holland et al, 1980
Guadalupien Guadalupian 270,6 ± 0,7 260,4 ± 0,7 tijdvak (Perm) ICS Guadalupe Mountains (Texas, V.S.)
Günz Glaciaal Günz 2,35 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen de Günz (Duitsland)
Günz-Mindel tijdsnede (Pleistoceen) Alpen
Guzhangien Guzhangian 499 503 tijdsnede (Cambrium) ICS Guzhang (China)
Gzhelien Gzhelian 303,9 ± 0,9 299,0 ± 0,8 tijdsnede (Carboon) ICS Gzjel (Rusland)
H
Hadeïcum Hadean geen 3.800 eon inofficieel Hades, hel Cloud, 1972
Hauterivien Hauterivian 136,4 ± 2,0 130,0 ± 1,5 tijdsnede (Krijt) ICS Hauterive (Zwitserland) Renevier, 1873
Hesperian ~3.500 ~1.800 Martiaans tijdvak Mars Hesperia Planum
Hettangien Hettangian 199,6 ± 0,6 196,5 ± 1,0 tijdsnede (Jura) ICS Hettange-Grande (Frankrijk) Renevier, 1864
Hirnantien Hirnantian 445,6 ± 1,5 443,7 ± 1,5 tijdsnede (Ordovicium) ICS Cwm Hirnant (Wales) Bancroft, 1933
Holoceen Holocene 11.800 BP heden tijdvak (Kwartair) ICS Grieks: helemaal nieuw Gervais, 1867
Holsteinien 0,418 0,386 tijdsnede (Pleistoceen) Noord-Europa Holstein (Duitsland)
Homerien Homerian 426,2 ± 2,4 422,9 ± 2,5 tijdsnede (Siluur) ICS Homer (Wales) Bassett et al, 1975
Houthaleniaan Houthalenian <21 >16 tijdsnede (Mioceen) België (verouderd) Houthalen Hirsch, 1952
J
Ibexian ~505 ~480 tijdsnede (Ordovicium) Noord-Amerika
Icenien Icenian 2,4 ~2 tijdsnede (Pleistoceen) Nederland, Engeland (verouderd) Pannekoek, 1956
Imbrium Imbrian 3.850 3.200 periode Maan Mare Imbrium
Indien Induan 251,0 ± 0,4 249,7 ± 0,7 tijdsnede (Trias) ICS de Indus Kiparisova & Popov, 1956
Ionien Ionian 0,781 0,126 tijdsnede (Pleistoceen) Zuid-Europa Ionië
J
Jonge Dryas Younger Dryas 12.700 BP 11.560 BP chron (Weichselien) Noord-Europa Dryas octopetala (plantje)
Jura Jurassic 199,6 ± 0,6 145,5 ± 4,0 periode (Mesozoïcum) ICS Jura (gebergte) Brongniart
K
Karoo Karoo ±350 ±300 ijstijd wereldwijd Karoo (Zuid-Afrika)
Karpatien Karpatian 17,0 16,0 tijdsnede (Mioceen) Paratethys de Karpaten Cicha et al, 1967
Kasimovien Kasimovian 306,5 ± 1,0 303,9 ± 0,9 tijdsnede (Carboon) ICS Kasimov (Rusland)
Kasterliaan Kasterlian ~4,7 ~3,6 tijdsnede (Plioceen) België (verouderd) Kasterlee Dumont, 1882
Katien Katian 455,8 ± 1,6 445,6 ± 1,5 tijdsnede (Ordovicium) ICS Lake Katy (Oklahoma, V.S.)
Kattendijkiaan Kattendijkian ~5 ~3,6 tijdsnede (Plioceen) België (verouderd) Kattendijke Glibert & de Heinzelin, 1957
Kazanian tijdsnede (Perm) Rusland
Kenozoïcum zie Cenozoïcum
Keuper[4] Keuper ±230 199,6 tijdvak (Trias) Europa Von Alberti, 1834
Kimmeridgien Kimmeridgian 155,7 ± 4,0 150,8 ± 4,0 tijdsnede (Jura) ICS d'Orbigny
Kiscellien Kiscellian 25,8 tijdsnede (Oligoceen) Paratethys
Krijt Cretaceous 145,5 ± 4,0 65,5 ± 0,3 periode (Mesozoïcum) ICS Kreta (eiland); Latijn creta=krijtgesteente d'Omalius d'Halloy, 1822
Kungurien Kungurian 275,6 ± 0,7 270,6 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS Kungur (Rusland)
Kwartair Quarternary 2,588 heden periode (Cenozoïcum) wereldwijd[9] vierde deel Arduino, 1760
L
Ladinien Ladinian 237,0 ± 2,0 228,0 ± 2,0 tijdsnede (Trias) ICS Ladinen, volk in Noord-Italië Bittner, 1892
Landenien Landenian <60 >55 tijdsnede (Paleoceen) West-Europa (verouderd) Landen Dumont, 1839
Langhien Langhian 15,97 13,65 tijdsnede (Mioceen) ICS Serravalle Langhe (Italië) Pareto, 1864
Lias[4] Lias 199,6 ± 0,6 175,6 ± 2,0 tijdvak (Jura) Noord-Europa onduidelijk
Liviaan Livian 335 331 tijdsnede (Carboon) België (verouderd) Lives
Llandeilo (Llandeilean) Llandeilo tijdvak/tijdsnede (Ordovicium) Europa
Llandovery Llandovery 443,7 ± 1,5 428,2 ± 2,3 tijdvak (Siluur) ICS Llandovery (Wales) Murchison, 1859
Llanvirn(-ien) Llanvirn(-ian) tijdvak (Ordovicium) Europa
Lochkovien Lochkovian 416,0 ± 2,8 411,2 ± 2,8 tijdsnede (Devoon) ICS Lochkov (Tsjechië)
Lopingien Lopingian 260,4 ± 0,7 251,0 ± 0,4 tijdvak (Perm) ICS Loping (China)
Ludfordien Ludfordian 421,3 ± 2,6 418,7 ± 2,7 tijdsnede (Siluur) ICS Ludford (Engeland) Holland et al, 1980
Ludlow Ludlovian 422,9 ± 2,5 418,7 ± 2,7 tijdsnede (Siluur) ICS Ludlow
Lutetien Lutetian 48,6 ± 0,2 40,4 ± 0,2 tijdsnede (Eoceen) ICS Latijn: Lutetia=Parijs de Lapparent, 1883
M
Maastrichtien Maastrichtian 70,6 ± 0,6 65,5 ± 0,3 tijdsnede (Krijt) ICS Maastricht Dumont, 1849
Malm[4] Malm 161,2 ± 4,0 145,5 ± 4,0 tijdvak (Jura) Europa Oudengels: malm = kalkbodem
Marjuman tijdsnede (Cambrium) Noord-Amerika
Menapien 1,03 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland Menapii, Germaans stam W.H. Zagwijn, 1957.[7]
Merksemiaan Merksemian ~2,5 ~2 tijdsnede (Pleistoceen) België (verouderd) Merksem de Heinzelin, 1958
Mesoarcheïcum Mesoarchean 3.200 2.800 era ICS
Mesoproterozoïcum Mesoproterozoic 1.600 1.000 era ICS
Mesozoïcum Mesozoic 251,0 ± 0,7 65,5 ± 0,3 era ICS midden-leven
Messinien Messinian 7,246 5,332 tijdsnede (Mioceen) ICS Messina (Italië) Mayer-Eymar, 1867
Mindel Mindel 0,85 0,465 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen de Mindel (Duitsland)
Mindel-Riss Mindel-Riss 0,465 0,238 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen
Mioceen Miocene 23,03 5,332 tijdvak (Neogeen) ICS Grieks: minder nieuw Lyell, 1847
Mississippien Mississippian 359,2 ± 2,5 318,1 ± 1,3 tijdvak (Carboon) ICS Mississippi (V.S.)
Mohawkian ~455 ~450 tijdsnede (Ordovicium) Noord-Amerika
Montezuman tijdsnede (Cambrium) regionaal
Montien Montian ~65 ~61 tijdsnede (Paleoceen) Europa (verouderd) Mons, Frans voor Bergen Dewalque, 1868
Moscovien Moscovian 311,7 ± 1,1 306,5 ± 1,0 tijdsnede (Carboon) ICS Moskou (Rusland)
Muschelkalk[4] Muschelkalk 243 ± 2 235 ± 2 tijdvak (Trias) Europa Duits: kalksteen met mosselen Füchsel, 1761
N
Namurien Namurian 326,4 313,0 tijdsnede (Carboon) Europa Namur, Frans voor Namen
Nectarium Nectarian 3920 3850 periode Maan Mare Nectaris
Needien Needian 0,42 0,38 etage (Pleistoceen) Nederland (verouderd) Neede
Neoarcheïcum Neoarchaen 2.800 2.500 era ICS
Neocomien Neocomian 145,5 125,0/130,0 tijdvak inofficieel Neocomium, Latijn voor Neuchâtel
Neogeen Neogene 23,0 2,588 periode (Cenozoïcum) ICS Hörnes, 1856
Neoproterozoïcum Neoproterozoic 1.000 542,0 ± 1,0 era ICS
Noachian geen ~3.500 Martiaans tijdvak Mars Noachis Terra
Norien Norian 216,5 ± 2,0 203,6 ± 1,5 tijdsnede (Trias) ICS Norische Alpen (Oostenrijk)
O
Olenekien Olenekian 249,5 245,9 tijdsnede (Trias) ICS de Olenyok (Siberië)
Oligoceen Oligocene 33,9 ± 0,1 23,03 tijdvak (Paleogeen) ICS "minder recent" Beyrich, 1857
Oostermeer Interglaciaal 0,243 0,238 tijdsnede (Pleistoceen) Nederland Oostermeer
Ordovicium Ordovician 488,3 ± 1,7 443,7 ± 1,5 periode (Paleozoïcum) ICS Ordovices, Keltische stam Lapworth, 1879
Orosirium Orosirian 2.050 1.800 periode (Proterozoïcum) ICS
Oude Dryas Older Dryas 13.480 BP 13.350 BP chron (Weichselien) Europa Dryas octopetala (plantje)
Oudste Dryas Oldest Dryas 13.860 13.780 chron (Weichselien) Europa Dryas octopetala (plantje)
Ottnangien Ottnangian 18,3 17,0 tijdsnede (Mioceen) Paratethys Ottnang am Hausruck (Oostenrijk) Papp & Rögl, 1967
Oxfordien Oxfordian 161,2 ± 4,0 155,0 ± 4,0 tijdsnede (Jura) ICS Oxford d'Orbigny
P
Paibien Paibian 501,0 ± 2,0 496 tijdsnede (Cambrium) ICS Paibi (China)
Paleoarcheïcum Paleoarchean 3.600 3.200 era ICS
Paleoceen Paleocene 65,5 ± 0,3 55,8 ± 0,2 tijdvak (Paleogeen) ICS "oudste recent" Schimper, 1847
Paleofyticum Paleophytic ~450 ~270 era paleobotanie "oude flora"
Paleogeen Paleogene 65,5 ± 0,3 23,0 periode (Cenozoïcum) ICS Hörnes, 1856
Paleoproterozoïcum Paleoproterozoic 2.500 1.600 era ICS
Paleozoïcum Paleozoic 542,0 ± 1,0 251,0 ± 0,7 era ICS oude leven
Pannonien Pannonian 11,608 ± 0,005 7,246 ± 0,005 tijdsnede (Mioceen) Paratethys Pannonië Roth von Telegd, 1879
Pennsylvanien Pennsylvanian 318,1 ± 1,3 299,0 ± 0,8 tijdvak (Carboon) ICS Pennsylvania
Perm Permian 299,0 ± 0,8 251,0 ± 0,4 periode (Paleozoïcum) ICS Perm (Rusland) Murchison, 1849
Phanerozoïcum zie Fanerozoïcum
Piacenzien Piacenzian 3,600 2,588 tijdsnede (Plioceen) ICS Piacenza Mayer-Eymar, 1858
Pleistoceen Pleistocene 2,588 0,0117 tijdvak (Kwartair) ICS "jongste recent"
Pleniglaciaal 73.000 BP 14.500 BP sub-tijdsnede (Pleistoceen) Noord-Europa
Pliensbachien Pliensbachian 189,6 ± 1,5 183,0 ± 1,5 tijdsnede (Jura) ICS Pliensbach (Duitsland) Oppel, 1858
Plioceen Pliocene 5,332 2,588 tijdvak (Neogeen) ICS "nieuwer recent" Lyell, 1847
Poederliaan Poederlian ~3,5 ~2,5 tijdsnede (Plioceen) België (verouderd) Poederlee Vincent, 1889
Pontien Pontian 7,246 ± 0,005 5,332 ± 0,005 tijdvak (Mioceen) Paratethys Pontus Euxinus, Latijn voor de Zwarte Zee Le Play, 1842
Portlandian tijdsnede (Jura) Britse Eilanden
Pragien Pragian 411,2 ± 2,8 407,0 ± 2,8 tijdsnede (Devoon) ICS Praag
Preboreaal Preboreal 11.560 BP 10.640 BP chron Noord-Europa "voor het Boreaal"
Precambrium Precambrian geen 542,0 ± 1,0 geen (vroeger: eon) wereldwijd voor het Cambrium
Preglaciaal geen 0,386 geen Nederland voor het glaciaal (Saalien)
Prenectarium Prenectarian 4567 3850 periode Maan "voor het Nectarium"
Pretiglien Pretiglian 2,588 2,40 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland "voor het Tiglien" Van der Vlerk, 1948
Priabonien Priabonian 37,2 ± 0,1 33,9 ± 0,1 tijdsnede (Eoceen) ICS Priabona (Italië) Munier-Chalmas & De Lapparent, 1893
Pridoli(en) Pridoli(an) 418,7 ± 2,7 416,0 ± 2,8 tijdvak (Siluur) ICS Přidoli (Tsjechië)
Priscoan zie Hadeicum
Proterozoïcum Proterozoic 2.500 542,0 ± 1,0 eon ICS
R
Rhaetien Rhaetian 203,6 ± 1,5 199,6 ± 0,6 tijdsnede (Trias) ICS Rhetische Alpen
Rhuddanien Rhuddanian 443,7 ± 1,5 439,0 ± 1,8 tijdsnede (Siluur) ICS Cwm-Rhuddian (Wales)
Rhyacium Rhyacian 2.300 2.050 periode (Proterozoïcum) ICS
Riphean 1650 650 tijdsnede (Proterozoïcum) wereldwijd (verouderd)
Rissglaciaal Riss 0,238 0,128 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen Riss
Riss-Würm Interglaciaal Riss-Würm 0,128 0,116 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen
Roadien Roadian 270,6 ± 0,7 268,0 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS
Romanien Romanian 3,6 1,8 tijdsnede (Plioceen, Pleistoceen) Paratethys
Rotliegend(-es)[4] Rotliegend(-es) 299 270,6 sub-periode (Perm) inofficieel
Rupelien Rupelian 33,9 ± 0,1 28,4 ± 0,1 tijdsnede (Oligoceen) ICS de Rupel (België) Dumont, 1850
S
Saalien Saalian 0,238 0,128 tijdsnede (Pleistoceen) Noord-Europa de Saale (Duitsland)
Sakmarien Sakmarian 294,6 ± 0,8 284,4 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS de Sakmara (Rusland) Karpinski, 1874
Sandbien Sandbian 460,9 ± 1,6 455,8 ± 1,6 tijdsnede (Ordovicium) ICS Södra Sandby, Zweden
Santonien Santonian 85,8 ± 0,7 83,5 ± 0,7 tijdsnede (Krijt) ICS Saintes (Frankrijk) Coquand, 1873
Sarmatien Sarmatian 12,7 11,6 tijdsnede (Mioceen) Paratethys de Sarmaten Suess, 1866
Saxonien Saxonian ~290 ~255 tijdsnede (Perm) Europa (verouderd) Saksen
Scaldisiaan Scaldisian ~4 ~2,5 tijdsnede (Plioceen) België (verouderd) Scaldus, Latijn voor de Schelde Dumont, 1850
Selandien Selandian 61,7 ± 0,2 58,7 ± 0,2 tijdsnede (Paleoceen) ICS Seeland (Denemarken) Rosenkrantz, 1924
Senonien Senonian 89,3 65,5 tijdvak (Krijt) inofficieel Sens (Frankrijk) d'Orbigny
Serpukhovien Serpukhovian 326,4 ± 1,6 318,1 ± 1,3 tijdsnede (Carboon) ICS Serpoechov (Rusland)
Serravallien Serravallian 13,65 11,608 tijdsnede (Mioceen) ICS Serravalle Scrivia (Italië) Pareto, 1864
Sheinwoodien Sheinwoodian 428,2 ± 2,3 426,2 ± 2,4 tijdsnede (Siluur) ICS Sheinwood (Engeland) Basset et al, 1975
Siderium Siderian 2.500 2.300 periode (Proterozoïcum) ICS
Silesien Silesian 326,4 299,0 subperiode (Carboon) Europa Silezië
Siegenien Siegenian tijdsnede (Devoon) Noord-Amerika, Europa
Siluur Silurian 443,7 ± 1,5 416,0 ± 2,8 periode (Paleozoïcum) ICS Silures, Keltische stam Murchison, 1835
Sinemurien Sinemurian 196,5 ± 1,0 189,6 ± 1,5 tijdsnede (Jura) ICS Semur-en-Auxois (Frankrijk) d'Orbigny, 1842
Statherium Statherian 1.800 1.600 periode (Proterozoïcum) ICS
Stenium Stenian 1.200 1.000 periode (Proterozoïcum) ICS
Stephanien Stephanian 303,9 299,0 tijdsnede (Carboon) Europa Saint-Étienne (Frankrijk)
Steptoan tijdsnede (Cambrium) regionaal
Subatlanticum Subatlantic 2400 BP 0 chron (Holoceen) onder andere Noord-Europa
Subboreaal Subboreal 5660 BP 2400 BP chron (Holoceen) onder andere Noord-Europa
Sunwaptan tijdsnede (Cambrium) regionaal
T
Tarantien Tarantian 0,15 0,0115 tijdsnede (Pleistoceen) Zuid-Europa Tarante (Italië)
Tatarian tijdsnede (Perm) Rusland Tatarstan
Taxandrien Taxandrian 1,80 0,418 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland (verouderd)
Telychien Telychian 436,0 ± 1,9 428,2 ± 2,3 tijdsnede (Siluur) ICS Pen-lan-Telych (Wales) Cocks et al 1973
Terreneuvien Terreneuvian 542,0 ± 1,0 521 tijdvak (Cambrium) ICS Terre-Neuve, Frans voor Newfoundland
Tertiair Tertiary 65,5 ± 0,3 2,588 sub-era (Cenozoïcum) inofficieel derde deel Arduino, 1760
Thanetien Thanetian 58,7 ± 0,2 55,8 ± 0,2 tijdsnede (Paleoceen) ICS Isle of Thanet (Engeland) Renevier, 1874
Thuringien Thugingian ~280 251 tijdsnede (Perm) Europa (verouderd) Thüringen
Tiglien Tiglian 2,40 1,80 super-tijdsnede (Pleistoceen) Nederland Tegelen
Tithonien Tithonian 150,8 ± 4,0 145,5 ± 4,0 tijdsnede (Jura) ICS Tithonos (Griekse mythologie) Oppel, 1865
Toarcien Toarcian 183,0 ± 1,5 175,6 ± 2,0 tijdsnede (Jura) ICS Thouars (Frankrijk) d'Orbigny, 1849
Tonium Tonian 1.000 850 periode (Proterozoïcum) ICS
Tortonien Tortonian 11,608 7,246 tijdsnede (Mioceen) ICS Tortona (Italië) Mayer-Eymar, 1858
Tournaisien Tournaisian 359,2 ± 2,5 345,3 ± 2,1 tijdsnede (Carboon) ICS Tournai, Frans voor Doornik (België) Dumont, 1832
Tremadoc(-ien) Tremodoc(-ian) 488,3 ± 1,7 478,6 ± 1,7 tijdvak (Ordovicium) ICS Tremadoc Bay, Wales Sedgwick, 1846
Trias Triassic 251,0 ± 0,4 199,6 ± 0,6 periode (Mesozoïcum) ICS driedeling Von Alberti, 1834
Tubantien Tubantian 0,116 0,0115 tijdsnede (Pleistoceen) Nederland (verouderd) Van der Vlerk & Florschütz, 1950
Turonien Turonian 93,5 ± 0,8 89,3 ± 1,0 tijdsnede (Krijt) ICS Tours (Frankrijk) d'Orbigny, 1842
U
Ufimien Ufimian 268 270,6 tijdsnede (Perm) verouderd
V
Valanginien Valanginian 140,2 ± 3,0 136,4 ± 2,0 tijdsnede (Krijt) ICS Valangin (Zwitserland) Desor, 1853
Vendien Vendian ~610 542,0 ± 1,0 subera (Proterozoïcum) wereldwijd (verouderd)
Viséen Visean 345,3 ± 2,1 326,4 ± 1,6 tijdsnede (Carboon) ICS Visé, Frans voor Wezet (België) Dumont, 1832
Vraconien Vraconian sub-tijdsnede (Krijt) regionaal
Vroeg Imbrium Early Imbrian 3850 3800 periode Maan Mare Imbrium
W
Waalien Waalian 1,45 1,20 super-tijdsnede Nederland de Waal W.H. Zagwijn, 1957.[7]
Weichselien Weichselian 0,116 0,0115 tijdsnede Noord-Europa de Weichsel (Wisła)
Wenlock(-ien) Wenlock(-ian) 428,2 ± 2,3 422,9 ± 2,5 tijdvak (Siluur) ICS Much Wenlock (Engeland) Murchison, 1833
Westfalien Westfalian 313,0 303,9 tijdsnede (Carboon) Europa Westfalen
Whiterockian ~480 ~455 tijdsnede (Ordovicium) Noord-Amerika
Wolstonian 0,238 0,128 tijdsnede (Pleistoceen) Groot-Brittannië Wolston (Engeland)
Wordien Wordian 268,0 ± 0,7 265,8 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS
Wuchiapingien Wuchiapingian 260,4 ± 0,7 253,8 ± 0,7 tijdsnede (Perm) ICS
Würm Glaciaal Würm 0,116 0,0115 tijdsnede (Pleistoceen) Alpen de Würm (Duitsland)
Y
Ypresien Ypresian 55,8 ± 0,2 48,6 ± 0,2 tijdsnede (Eoceen) ICS Ypres, Frans voor Ieper (België) Dumont, 1849
Z
Zanclien Zanclean 5,332 3,60 tijdsnede (Plioceen) ICS Zancla, oude naam voor Messina (Italië) Sequenza, 1868
Zechstein[4] Zechstein ±270 ±250 sub-periode (Perm) Europa (inofficieel)