Liktor

Rzymski liktor

Liktor (łac. lictor, lm lictores) – niższy funkcjonariusz administracji rzymskiej, który podczas publicznych wystąpień poprzedzał początkowo królów (rex), a następnie niektórych wyższych urzędników oraz cesarzy.

Zgodnie z tradycją zostali w liczbie 12 wprowadzeni przez Romulusa na wzór Etrusków, u których każde z 12 ich miast reprezentowane było przez liktora.

Spełniający faktycznie funkcję administracyjnych woźnych, liktorzy stanowili także osobistą ochronę republikańskich urzędników. Później zaczęli pełnić funkcje reprezentacyjne, a ich liczba wskazywała na piastowaną godność i zajmowaną pozycję osoby, np.:

• dyktator (łac. dictator): 24 liktorów poza pomerium, 12 wewnątrz miasta;
• konsul (łac. consul): 12 liktorów;
• prokonsul (łac. proconsul): 12 liktorów;
• magister equitum: 6 liktorów;
• pretor (łac. praetor): 6 liktorów poza pomerium, 2 wewnątrz miasta;
• propretor (łac. propraetor): 5 liktorów;
• edylowie (łac. aediles): każdy po 2 liktorów.
• cesarz (łac. augustus): 24 (od rządów Domicjana)

Niekiedy liktorzy towarzyszyli wybitnym mieszkańcom podczas specjalnych wydarzeń, np. pogrzebów lub w przypadkach aktu pojednania, co miało wyrażać wdzięczność Rzymian.

Liktorzy nosili oparte na lewym ramieniu wiązki brzozowych rózg (fasces) związanych czerwonym rzemieniem, z osadzonymi w nich toporami jako symbolem władzy nad życiem. Topory wkładano w pęki rózg (fasces cum securibus) tylko poza granicami miasta na znak nieograniczonej władzy urzędnika.

Lictor curiatus

Lictor curiatus (l.mn. lictores curiati) był liktorem nie noszącym fasces. Ten rodzaj liktorów towarzyszył pontifeksowi maksimusowi (najwyższemu kapłanowi Rzymu), pomagając w noszeniu m.in. zwierząt ofiarnych. Mogli również towarzyszyć innym wyższym rangą kapłanom, np. flaminom lub westalkom.