Lista bóstw etruskich

Bogowie

A

• Aita – bóstwo świata podziemnego, kojarzony z greckim Hadesem i z rzymskim Plutonem
• Ani – bóg nieba najwyższego, identyfikowany z rzymskim Janusem
• Aplu – odpowiednik greckiego Apollona

C

• Charun – demon strzegący wrót podziemia, nazwa zapożyczona od greckiego Charona
• Culsans – bóg bram, także kojarzony z Janusem

F

• Februus – bóg śmierci i oczyszczenia
• Fufluns – bóg życia roślin, szczęścia, zdrowia i wzrostu

H

• Heracle, Hercle – wywodzący się z greckiej tradycji Herakles, przejęty przez Rzymian jako Herkules, łączący też elementy kultu fenickiego Malkarta, bohater broniący cywilizowany świat przed potworami i złymi mocami

L

• Laran – bóg wojny, mąż Turan

M

• Mantus – bóg świata podziemnego, mąż Manii
• Mariś – bóg rolnictwa, żyzności i płodności

N

• Nethuns – bóg źródeł, później bóg wszelkich wód, przejęty przez Rzymian jako Neptun

P

• Pacha – odpowiednik Bachusa

S

• Satre – pierwowzór rzymskiego Saturna

• Selvans – bóg lasu, odpowiednik rzymskiego Silvanusa

• Sethlans – bóg ognia, kowalstwa i rzemiosła, odpowiednik greckiego Hefajstosa i rzymskiego Wulkana

T

• Tages, etr. Tarchies – postać mityczna, ukazała się z bruzdy podczas orki, nauczył Etrusków składania ofiar bogom i przepowiadania przyszłości, identyfikowany bywa z synem Tarchona
• Tinia, Tin,Tins – najwyższy bóg w mitologii etruskiej, przewodniczący triadzie bóstw, kojarzony z greckim Zeusem i rzymskim Jowiszem
• Turms – bóg handlu, utożsamiany z greckim Hermesem

V

• Veiovis, etr. Veive – bóg zemsty
• Voltumna – bóg ziemi, odpowiednik rzymskiego Wertumnusa

Boginie

• Albina – bogini poranka i nieszczęśliwych kochanków
• Alpanu – bogini podziemia
• Celu – bogini ziemi, kojarzona z grecką Gają
• Febris – bogini malarii i gorączki
• Leinth – bogini śmierci
• Mania – bogini zmarłych, żona Mantusa
• Menrva – należąca do najwyższej triady, bogini wojny, sztuki, mądrości i zdrowia, kojarzona z grecką Ateną i rzymską Minerwą
• Nortia – bogini losu
• Persipnei – królowa podziemia, powiązana z grecką Persefoną i rzymską Prozerpiną
• Semla – odpowiednik greckiej Semele
• Thalna – bogini porodu, żona Tina
• Thesan – bogini poranku i początku życia
• Turan – bogini miłości
• Uni – należąca do najwyższej triady, kojarzona z grecką Herą i rzymską Junoną
• Vanth – bogini podziemna

Bibliografia

• Encyclopedia Mythica
• Banquet of the Gods – witryna Mela Copeland na temat inskrypcji nagrobnych poświęconych bóstwom etruskim
• The Obscure Goddess On-line Directory
• Nancy Thomson de Grummond, Erika Simon, The religion of the Etruscans, University of Texas Press, Austin 2006, 225 str., ISBN 0-292-70687-1
• Mauro Cristofani, Etruschi: una nuova immagine, 2000.