Lotnicze urządzenia naziemne

Lotnicze urządzenia naziemne (LUN) – obiekty i urządzenia do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczenia obsługi ruchu lotniczego.

LUN dzielą się na klasy:

1. Urządzenia łączności (radiokomunikacyjne) – COM, zapewniające co najmniej:
   • ruchomą analogową i cyfrową łączność pomiędzy statkami powietrznymi a stacjami zainstalowanymi na powierzchni ziemi, pokładzie statku powietrznego lub platformie morskiej, wykorzystujące fale radiowe, przeznaczone dla ruchomej służby lotniczej,
   • stałą łączność zapewniającą transmisję danych i głosu pomiędzy określonymi lotniczymi stacjami stałymi, połączonymi ze sobą liniami telekomunikacyjnymi, przeznaczone dla służb zarządzania ruchem lotniczym,
   • automatyczną rejestrację korespondencji pochodzącej z powyższych urządzeń,
2. Urządzenia radiolokacyjne (dozorowania) – SUR, zapewniające informację o pozycji, identyfikacji i statusie statków powietrznych w przestrzeni pokrycia albo pojazdów naziemnych i statków powietrznych znajdujących się w polu ruchu naziemnego, w szczególności:
   • PSR (Primary Surveillance Radar) – pierwotne radary dozorowania,
   • SSR (Secondary Surveillance Radar) – wtórne radary dozorowania, c) SMR (Surface Movement Radar) – radary kontroli ruchu naziemnego,
   • ADS (Automatic Dependent Surveillance) – automatyczne systemy dozorowania zależnego,
   • WAM (Wide Area Multilateration) – multilateracyjne systemy dozorowania obszarowego lub LAM (Local Area Multilateration) – multilateracyjne systemy dozorowania lokalnego;
3. Urządzenia radionawigacyjne (pomoce radionawigacyjne) – NAV, zapewniające statkom powietrznym w przestrzeni pokrycia informację o ich pozycji, w szczególności:
   • NDB (Non-Directional Beacon) – radiolatarnie bezkierunkowe,
   • VOR (VHF Omni-directional Radio Range) – radiolatarnie ogólnokierunkowe lub DVOR (Doppler VHF Omni- -directional Radio Range) – dopplerowskie radiolatarnie ogólnokierunkowe,
   • DME (Distance Measuring Equipment) – radioodległościomierze,
   • ILS LOC/ILS LLZ (Instrument Landing System – Localizer) – radiolatarnie kierunku systemu ILS,
   • ILS GP/ILS GS (Instrument Landing System – Glide Path/Slope) – radiolatarnie ścieżki schodzenia systemu ILS;
   • GBAS (Ground Based Augmentation System) – systemy wspomagające oparte na urządzeniach naziemnych
4. Wzrokowe pomoce nawigacyjne – VAN, zapewniające statkom powietrznym pomoce nawigacyjne zainstalowane na stałe na terenie albo w rejonie lotniska, w skład których wchodzą:
   • świetlne systemy podejścia (Approach Lighting Systems):
     • uproszczone,
     • precyzyjnego kategorii I, – precyzyjnego kategorii II/III,
   • systemy świateł drogi startowej, w których skład wchodzą światła:
     • krawędzi drogi startowej,
     • progu drogi startowej oraz światła poprzeczki skrzydłowej,
     • końca drogi startowej,
     • osi drogi startowej,
     • strefy przyziemienia,
   • systemy wzrokowych wskaźników ścieżki podejścia, w których skład wchodzą:
     • wskaźniki ścieżki podejścia precyzyjnego PAPI (Precision Approach Path Indicator), zwane dalej „PAPI”,
     • uproszczone wskaźniki ścieżki podejścia precyzyjnego APAPI (Abbreviated Precision Approach Path Indicator), zwane dalej „APAPI”,
   • systemy świateł drogi kołowania, w których skład wchodzą światła:
     • osi drogi kołowania,
     • krawędzi drogi kołowania,
     • poprzeczki zatrzymania,
     • pośredniego miejsca oczekiwania,
     • ochronne drogi startowej,
     • wskazania drogi szybkiego zjazdu RETILS,
   • systemy podświetlanych znaków pionowych,
   • systemy świetlne lotnisk dla śmigłowców, w których skład wchodzą:
     • systemy świateł strefy końcowego podejścia i startu FATO (Final Approach and Takeoff Area),
     • systemy świateł strefy przyziemienia i oderwania od ziemi TLOF (Touchdown Lift-Off Surface),
     • świetlne systemy podejść do lądowania dla śmigłowców,
     • świetlne systemy naprowadzania,
     • wskaźniki ścieżki podejścia dla śmigłowców HAPI (Helicopter Approach Path Indicator);
5. Automatyczne systemy pomiarowe parametrów meteorologicznych – MET, zapewniające dane meteorologiczne dla potrzeb służb żeglugi powietrznej, w szczególności:
   • systemy AWOS (Automated Weather Observing System) kategorii 1–3 na lotniskach z drogami startowymi przeznaczonymi dla operacji w kategorii I–III precyzyjnych podejść i lądowań,
   • systemy AWOS przeznaczone dla operacji nieprecyzyjnych podejść i lądowań,
   • radary meteorologiczne, d) systemy detekcji i lokalizacji wyładowań atmosferycznych;
6.  Urządzenia i systemy przetwarzania i zobrazowania danych – DP, zapewniające przetwarzanie i zobrazowanie danych dozorowania i danych o planach lotów w celu operacyjnego zabezpieczenia żeglugi powietrzne.