Jump to content

Lufta e Dytë Çeçene

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Çeçenia dhe Kaukazi.

Lufta e Dytë Çeçene (rusisht: Vtorája čečénskaja vojná) u zhvillua në Çeçeni dhe rajonet kufitare të Kaukazit të Veriut midis Federatës Ruse dhe Republikës Çeçene të Içkerisë, nga gushti 1999 deri në prill 2009.

Në gusht 1999, luftëtarët islamikë nga Çeçenia u infiltruan Rajoni i Dagestanit të Rusisë, duke shkelur kufijtë e Rusisë. Më vonë në shtator, një seri shpërthimesh me bomba në apartamente ndodhën në qytetet ruse, autoritetet ruse nxituan të fajësojnë separatistët çeçenë, megjithëse asnjë komandant çeçen në terren, ose ndryshe nuk mori përgjegjësinë për sulmet. Disa historianë dhe komentues politikë mendojnë se bombardimet u koordinuan nga shërbimet ruse të sigurimit për të ndihmuar në sjelljen e Putinit në presidencë. Gjatë fushatës fillestare, ushtria ruse dhe forcat paraushtarake çeçene pro-ruse u përballën me separatistët çeçenë në luftime të hapura dhe pushtuan kryeqytetin çeçen Grozny pas një rrethimi dimëror që zgjati nga dhjetori 1999 deri në shkurt 2000. Rusia vendosi sundim të drejtpërdrejtë mbi Çeçeni në maj 2000 edhe pse çeçeni Rezistenca militante në të gjithë rajonin e Kaukazit të Veriut vazhdoi të shkaktonte viktima të rënda ruse dhe të sfidonte kontrollin politik rus mbi Çeçeni për disa vite. Të dyja palët kryen sulme kundër civilëve. Këto sulme tërhoqën dënimin ndërkombëtar.

Në mesin e vitit 2000, qeveria ruse transferoi disa përgjegjësi ushtarake te forcat çeçene pro-ruse. Faza ushtarake e operacioneve u ndërpre në prill 2002 dhe koordinimi i operacioneve në terren iu dha fillimisht Shërbimit Federal të Sigurisë dhe më pas Ministrisë së Punëve të Brendshme në verën e vitit 2003.

Deri në vitin 2009, Rusia kishte paaftësuar rëndë lëvizjen separatiste çeçene dhe luftimet në shkallë të gjerë pushuan. Ushtria ruse dhe trupat e Ministrisë së Brendshme pushuan patrullimin. Grozni iu nënshtrua përpjekjeve për rindërtim dhe pjesa më e madhe e qytetit dhe zonave përreth u rindërtuan shpejt. Dhuna sporadike vazhdoi në Kaukazin e Veriut; Bombardimet dhe pritat e herëpashershme kundër trupave federale dhe forcave të qeverive rajonale në zonë ende ndodhin.

Në prill 2009, operacioni i qeverisë në Çeçeni përfundoi zyrtarisht. Ndërsa pjesa më e madhe e ushtrisë u tërhoq, përgjegjësia për trajtimin e kryengritjes së nivelit të ulët u mor nga forcat e policisë lokale. Tre muaj më vonë, lideri në mërgim i qeverisë separatiste, Akhmed Zakayev, bëri thirrje për ndalimin e rezistencës së armatosur kundër forcave të policisë çeçene nga gushti dhe tha se shpresonte që "duke filluar nga kjo ditë çeçenët nuk do të qëllojnë kurrë mbi njëri-tjetrin". Kjo shënoi fundin e konfliktit çeçen. Numri i viktimave të konfliktit nuk dihet, megjithëse humbja totale e jetëve njerëzore, duke përfshirë luftëtarët dhe joluftëtarët, vlerësohet të jetë mbi 60,000.