Luigi Groto
Luigi Groto - miniatura, aut. Jacopo Miazzi, 1777 r. | |
Data i miejsce urodzenia |
7 września 1541 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 grudnia 1585 |
Zawód, zajęcie |
poeta, dramatopisarz, lutnista |
Luigi Groto, także: Cieco d'Adria, Cieco D'Hadria, (ur. 7 września 1541 w Adrii, zm. 13 grudnia 1585 w Wenecji) – niewidomy włoski poeta, lutnista, dramatopisarz i aktor[1].
Biografia
[edytuj | edytuj kod]Luigi Groto był synem Federica, potomka drobnej ziemskiej szlachty i prawnika oraz Mari de 'Rivieri, siostry Giovanniego Battisty - arcybiskup i biskupa[1]. Przyszły artysta stracił wzrok osiem dni po swoich narodzinach. Ojciec zmarł 25 listopada 1544 roku i Luigi odziedziczył po nim farmę. Studiował, będąc starszym, z wielkim powodzeniem filozofię oraz literaturę pod kierunkiem swojego opiekuna, Scipione Gesualdo de 'Belligni, a następnie otrzymując nauki od adwokata Celio Calcagniniego[1].
Mając zadziwiające umiejętności mnemoniczne i talent do układania wierszy, w wieku 15 lat przemawiał już publicznie[1]. Bywał często w Wenecji jako wysłannik z rejonu Wenecji Euganejskiej. M.in. w 1556 roku witał Bonę, a w 1574 Henryka Walezego[2].
W czasie wyjazdów bawił towarzystwo publicznymi oracjami, prezentując także swoje pieśni. Angażował się w życie intelektualne swojego środowiska, występował na scenie, tworzył m.in. erotyki, zajmował się także tłumaczeniami starożytnych tekstów (m.in. pierwszej księgi Iliady)[3].
Matka artysty zmarła 22 listopada 1564 roku. Luigi przeniósł się wówczas do swojego wuja, Giovanniego Battisty. Poznał wówczas Caterinę, pokojówkę, z którą zawarł związek małżeński 18 marca 1850 roku. Parze urodziło się dwoje dzieci: Giovanni Battista i Domenica (1572 i 1579)[1].
W 1565 roku został mianowany prezesem nowo założonej Akademii Illustrati (l'Accademia degli Illustrati) w Adrii. Grupę tę tworzyli: arcybiskup Iacopo Maistri, kanonik Girolamo Colla i Pier Martire Colla, madrygaliści i poeci[1]. W 1567 roku postawiono go przed sądem w Rovigo w procesie o herezję. Został uznany winnym przeczytania zakazanych wówczas tekstów Erazma z Rotterdamu, Henryka Korneliusza Agryppy, Bernardino Ochino. Musiał publicznie wyrazić żal, skruchę i przyjąć karę - zakaz nauczania[3].
W 1585 przekazano mu kierownictwo nad katedrą filozofii w Rialto, w Wenecji[1].
Zmarł tuż po powrocie z teatru, w którym grał rolę ślepego króla Edypa.
W 1623 Filippo Bonaffino umieścił kompozycje do niektórych utworów poetyckich Groto w swoich opublikowanych madrygałach.
Wybór dzieł
[edytuj | edytuj kod]- Orazione (Orationi volgari et gelatin) (Wenecja, 1586 i późniejsze wydanie - Carlo Bocchi, Wenecja, 1817)
- La Calisto, sielanki (Wenecja,1575) oraz tragedie
- La Hadriana (Wenecja,1582)
- La Dalida (Wenecja 1583)
- Isac, Rappresentation Nuova (Wenecja 1607), komedie
- La Emilia (Wenecja, 1572)
- Il Thesoro (Wenecja,1583)
- La Alteria (Wenecja,1587); także Canzone del morte nella clar. M. Agostin Barbarigo (Wenecja, 1572)
- Delle Rime (Wenecja,1587), tłumaczenia, listy (Famigliari Humanities, Wenecja, 1616)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g GROTO, Luigi in "Dizionario Biografico" [online], www.treccani.it [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-27] (wł.).
- ↑ Jan Ślaski , Jan Smolik i pisarze włoscy, „Przegląd Humanistyczny”, 277-279, 32 (10), PWN, 1988, s. 43-70 .
- ↑ a b Redazione, Luigi Groto [online], Liber Liber, 6 marca 2015 [dostęp 2019-06-29] (wł.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Luigi Groto – dzieła w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000121245953
- VIAF: 24680463
- LCCN: n83230020
- GND: 119036479
- BnF: 12368701d
- SUDOC: 032708793
- SBN: CFIV013819
- NKC: ola2010600216
- BNE: XX1661151
- NTA: 087090678
- BIBSYS: 90695436
- Open Library: OL1474300A
- PLWABN: 9810573421805606
- NUKAT: n2004252896
- J9U: 987007275722505171
- PTBNP: 721967
- CANTIC: a12157405
- CONOR: 199858531
- ΕΒΕ: 167834
- RISM: people/30028028