Mątawy

Mątawy
	wieś
	; Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Mątawach
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	świecki
Gmina	Nowe
Liczba ludności (III 2011)	374
Strefa numeracyjna	52
Kod pocztowy	86-170
Tablice rejestracyjne	CSW
SIMC	0092930
	Położenie na mapie Polski Mątawy
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Mątawy
	Położenie na mapie powiatu świeckiego Mątawy
	Położenie na mapie gminy Nowe Mątawy
	53°34′31″N 18°44′57″E/53,575278 18,749167
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mątawy (niem. Montau) – wieś kociewska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Nowe. Wieś jest siedzibą sołectwa Mątawy. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 374 mieszkańców^[2]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Nowe.

Historia

Wieś ulokował na prawie chełmińskim w latach 1372–1381 komtur Ulrych von Hachenberg. W 1568 na tych terenach osiedlili się mennonici (kontrakt osadniczy zawarł z nimi starosta rogoziński Jan Dulski). Drugi kontrakt zawarto w 1592^[4]. Mennonici mieli za zadanie zagospodarować obszary w dolinie Wisły, która dotąd często była zalewana przez rzekę. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. Oznacza to, że mogli oni czerpać zyski z tytułu dzierżawy, ale bez prawa do własności ziemi i bez możliwości nabycia jej przez zasiedzenie^[5]. W 1854 powstał we wsi Związek Wałowy Niziny Sartowicko-Nowskiej. W latach 1874–1878 zrównano prawa mennonitów i pozostałych osób. Po 1945 wysiedlono ze wsi ludność niemiecką^[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Zabytki

Osobny artykuł: kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Mątawach.

W miejscowości znajduje się dawny kościół mennonicki z roku 1898, obecnie katolicki kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski^[6].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78767
↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 780 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b tablica informacyjna przy kościele w Mątawach
↑ miasto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 340, ISBN 978-83-7495-133-3 .

Linki zewnętrzne

Mątawy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 219 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78767

[GUS-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 780 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[tabl-4] tablica informacyjna przy kościele w Mątawach

[5] sto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).

[pomorze2-6] PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 340, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

Wsie	Bochlin Gajewo Głodowo Kończyce Kozielec Mały Komorsk Mątawy Milewko Milewo Morgi Osiny Pastwiska Przyny Rychława Tryl Twarda Góra Zdrojewo
Kolonia	Kończyce
Osady	Dobre Nowe
Integralne części wsi	Dolne Morgi Gajewo-Zabudowania Górne Morgi Przyny Miejskie Przyny Szlacheckie Średnik Zawada
Nieofic. cz. wsi	Piaski Zabijak