MFV Aleksy Gdy-119
| Następne nazwy |
|
|---|---|
| Bandera | |
| Znak wywoławczy |
SPDR |
| Port macierzysty |
Gdynia |
| Armator |
|
| Nadzorujące towarzystwo klasyf. | |
| Dane podstawowe | |
| Typ |
|
| Historia | |
| Stocznia |
James V. Hepburn & Co, Ltd, Montrose |
| Data oddania do eksploatacji |
4 października 1947 |
| Data zatonięcia |
22 lipca 1961 |
| Dane techniczne | |
| Nośność (DWT) |
40 ton |
| Liczebność załogi |
6-8 osób |
| Długość całkowita (L) |
25,0 m |
| Szerokość (B) |
5,8 m |
| Zanurzenie (D) |
około 2,5 m |
| Pojemność brutto |
85 RT GT |
| Pojemność netto |
30 RT NT |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
1 silnik Petters, 4-cylindrowy, o mocy 200 KM; |
| Liczba śrub napędowych |
1 |
| Prędkość maks. |
około 8 węzłów w. |
Gdy-119, pierwotnie Aleksy – polski superkuter rybacki, eksploatowany w latach 1947–1961. W latach 1948–1956 służył jako statek badawczy Michał Siedlecki. Statek podniósł polską banderę 4 października 1947 roku, zatonął 22 lipca 1961 roku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budowa
[edytuj | edytuj kod]Mały trawler motorowy typu "y", zbudowany dla Polski, w ramach pomocy UNRRA (nr kontraktu D 3148)[potrzebny przypis], przez szkocką stocznię James V. Hepburn & Co, Ltd z Montrose. Należał do brytyjskiego seryjnego typu MFV-75 (Motor Fishing Vessel – motorowy statek rybacki, 75 oznaczało długość w stopach)[1]. Polską banderę podniósł 4 października 1947 roku, otrzymując początkowo nazwę „Aleksy”[1]. Jednostkami bliźniaczymi w polskiej służbie były: „Hilary” (Gdy-115), „Walery” (Gdy-116), „January” (Gdy-117), „Ksawery” (Gdy-118)[1].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Po podniesieniu polskiej bandery rozpoczął służbę w Przedsiębiorstwie Połowów Dalekomorskich „Dalmor”, spółka z o.o. z Gdyni; był klasyfikowany wówczas jako „trawler motorowy 75-stopowy” i poławiał na Bałtyku[2]. W czerwcu 1948 roku przekazano go Morskiemu Laboratorium Rybackiemu w Gdyni, po czym został skierowany do Stoczni Rybackiej w Gdyni w celu przebudowy na statek badawczy. 6 listopada 1948 roku odbyło się uroczyste przekazanie statku do eksploatacji, który przy tej okazji otrzymał nazwę r/v „Michał Siedlecki” na cześć zoologa Michała Siedleckiego i nadal używał dotychczasowy znak rybacki (Gdy-119)[3]. Szyprem został znany rybak Józef Lipski. 8 grudnia kuter wyszedł w swój pierwszy rejs badawczy, w czasie którego badano południowe krańce Głębi Gotlandzkiej, a potem południowe krańce Rynny Słupskiej. 1 stycznia 1949 roku Morski Instytut Rybacki „wchłonął” Morskie Laboratorium Rybackie, tym samym stając się właścicielem statku. W kolejnym rejsie, który trwał od 7 do 11 lutego, r/v „Michał Siedlecki” kontynuował badania Rynny Słupskiej. Powrócił tam, wraz z dwoma kutrami gdyńskiej „Arki”, 10 marca prowadząc połowy dorsza, w których uzyskano bardzo dobre wyniki pomimo złych warunków pogodowych, które zmusiły kutry do powrotu po dwóch dniach połowów. 20 marca statek rozpoczął rozpoznanie wschodniej części Zatoki Gdańskiej w rejonie Bałtyjska. 21 kwietnia r/v „Michał Siedlecki” wyszedł na rozpoznanie zachodniego Bałtyku, przy czym najlepsze wyniki uzyskano na Głębi Bornholmskiej. W połowie maja statek pobierał próbki planktonowe i hydrologiczne na Głębi Gotlandzkiej. W sierpniu 1949 roku dokonywał próbnych połowów na zachodnim Bałtyku. Ostatnim rejsem w tym roku był kurs do Skagen w celu zakupienia tuki pelagicznej Larsena, przetestowano wtedy nową sieć na wodach duńskich i 23 grudnia kuter zacumował w Gdyni. 29 marca 1950 roku r/v „Michał Siedlecki” wyruszył dwutygodniowe na rozpoznanie łowisk w Kattegacie i Skagerraku. Pod koniec II dekady listopada 1951 roku statek miał dokonać rozpoznawczych połowów śledzia w Skagerraku, lecz pogoda pokrzyżowała te plany i w połowie grudnia zawinął do Gdyni. W lipcu 1952 roku r/v „Michał Siedlecki” zlokalizował wydajne łowisko w rejonie Kłajpedy. 12 sierpnia kuter wyszedł w rejs na Morze Północne, aby przetestować połowy tuńczyków na haki. Próby zakończyły się fiaskiem. W drodze powrotnej do Gdyni, gdzie zjawił się 17 października r/v „Michał Siedlecki” zawinął do Sassnitz i Rostocku. 4 listopada 1953 roku statek wyszedł w rejs do Rygi z delegacją MIR-u na pokładzie, skąd powrócił 21 tego miesiąca. W roku tym zmienił się szyper Michała Siedleckiego, dowodzącego dotychczas Józefa Lipskiego zastąpił Władysław Kilanowski, później funkcję szypra pełnili Stefan Musielak oraz Hubert Konkol[4].
W 1956 roku statek został sprzedany J. Niegrzybowskiemu, rybakowi z Gdyni, w związku z wejściem do służby nowego kutra badawczego „Michał Siedlecki”[1]. Zmienił wówczas nazwę na Gdy-119. Poławiał na Bałtyku i Morzu Północnym.
Losy końcowe
[edytuj | edytuj kod]22 lipca 1961 roku zatonął na Morzu Północnym, po kolizji z wschodnioniemieckim kutrem rybackim Sas-291, ośmioosobowa załoga została uratowana[5].
Pełna charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]- Radiowy sygnał wywoławczy SPDR
- Nazwy i oznaki rybackie
- do 6 listopada 1948: Aleksy Gdy-119
- od 6 listopada 1948: Michał Siedlecki Gdy-119
- od 1956: Gdy-119
- Klasyfikacja (rodzaj) statku
- do 6 listopada 1948: trawler motorowy
- od 6 listopada 1948: statek badawczy
- od 1956: superkuter rybacki
- Podniesienie bandery 4 października 1947
- Stocznia James V. Hepburn & Co., Ltd, Montrose (Wielka Brytania)[1]
- Pojemność brutto 85 BRT
- Pojemność netto 30 NRT
- Nośność 40 ton
- Długość całkowita 25,0 m
- Długość między pionami 22,9 m
- Szerokość 5,8 m
- Zanurzenie około 2,5 m
- Napęd 1 silnik Petters, 4-cylindrowy
- Moc napędu 200 KM
- Liczba śrub 1
- Prędkość eksploatacyjna około 8 węzłów
- Liczba pokładów 1
- Liczba członków załogi 6-8 osób
- Armator
- do czerwca 1948: Przedsiębiorstwo Połowów Dalekomorskich „Dalmor”, spółka z o.o., Gdynia
- od czerwca 1948: Morskie Laboratorium Rybackie, Gdynia
- od 1 stycznia 1949: Morski Instytut Rybacki, Gdynia
- od 1956: J. Niegrzybowski, Gdynia
- Port macierzysty Gdynia
- Bandera polska
- Towarzystwo klasyfikujące statek Polski Rejestr Statków
- Zatonął 22 lipca 1961
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Jerzy Miciński, Stefan Kolicki: Pod polską banderą. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1962, s. 70.
- ↑ Andrzej Ropelewski: Półwiecze "Dalmoru" na oceanach świata 1946-1996. Gdańsk: Marpress, 1996. ISBN 83-85349-59-6.
- ↑ Wiesław Blady: Polska flota rybacka 1921-2001. Gdynia: Morski Instytut Rybacki, 2002. ISBN 83-908885-9-9.
- ↑ Andrzej Ropelewski: Morski Instytut Rybacki. Ludzie i wydarzenia 1921-2001. Gdynia: Morski Instytut Rybacki, 2001. ISBN 83-908885-5-6.
- ↑ Jerzy Miciński, Stefan Kolicki: Pod polską banderą. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1962, s. 250.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Ropelewski: Półwiecze "Dalmoru" na oceanach świata 1946-1996. Gdańsk: Marpress, 1996. ISBN 83-85349-59-6.
- Andrzej Ropelewski: Morski Instytut Rybacki. Ludzie i wydarzenia 1921-2001. Gdynia: Morski Instytut Rybacki, 2001. ISBN 83-908885-5-6.
- Jerzy Miciński, Stefan Kolicki: Pod polską banderą. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1962.
- Wiesław Blady: Polska flota rybacka 1921-2001. Gdynia: Morski Instytut Rybacki, 2002. ISBN 83-908885-9-9.
- Praca zbiorowa: Działalność Przedsiębiorstwa Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich "DALMOR" w Gdyni w latach 1946-1986. Gdynia: Dalmor, 1986.
- Rejestry Statków Morskich. Polski Rejestr Statków, 1959-1963.