Magda Goebbels

Magda Goebbels
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Johanna Maria Magdalena Behrend
Jaiotza	Berlin, 1901eko azaroaren 11
Herrialdea	Alemania ; Hirugarren Reicha
Heriotza	Führerbunker, 1945eko maiatzaren 1a (43 urte)
Heriotza modua	Suizidio lagundua: zianuroagatiko intoxikazioa
Familia
Aita	Richard Friedländer
Ezkontidea(k)	Günther Quandt (en) (1921eko urtarrilaren 4a - 1929); Joseph Goebbels (1931ko abenduaren 19a - 1945eko maiatzaren 1a)
Seme-alabak	ikusi Harald Quandt (mul) ; Helga Susanne Goebbels (en) ; Hildegard Traudel Goebbels (en) ; Helmut Christian Goebbels; Holdine Kathrin Goebbels; Heidrun Elisabeth Goebbels (en) ; Hedwig Johanna Goebbels (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta propagandista
Altuera	1,64 metro
Jasotako sariak	ikusi Golden Party Badge ;
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alemaniako Langile Alderdi Nazionalsozialista

Johanna Maria Magdalena «Magda» Goebbels, jaiotzezko deituraz Behrend, gaztetan Friedländer, eta lehen ezkontzaren garaian Quandt (Berlin, 1911ko azaroaren 11 – 1945eko maiatzaren 1a) Joseph Goebbels Hirugarren Reicheko Propaganda ministroaren emaztea izan zen, bera ere nazi sutsua.

Biografia

Haurtzaro eta gaztaroa

Ingeniari baten eta Magda Behrend izeneko etxeko langilearen arteko batasun ez-legitimotik jaio zen, hasiera batean bere aita biologikoak ez zuen aintzat hartu. Magda ama, ondoren, Richard Friedländer dendari judu aberatsarekin ezkondu zen, eta honek bere alaba hazten lagundu zion eta bere izena jarri zion.

Aberatsen zirkulu sozialetan parte hartu zuenez, Magda Friedländer goi mailako gizarteko neska bihurtu zen. Harreman erromantikoa izan zuen Victor Arlosoroff sionista gaztearekin eta horrela nolabaiteko interesa hartu zuen mutilagunak defendatzen duen kausan, Israelen sorreraren premian. Mutilagun judua utzita, 1921ean, 19 zituela, 40 urteko alargun aberats Günther Quandtekin ezkondu zen: seme bat izan zuten, Harald, eta 1929an, dibortziatu.

Nazismoa eta Joseph Goebbels

Magda Quandt izena erabili zuen garaian NSDAP alderdi naziko aktibista bihurtu zen, eta alderdian berehala aurkitu zuen Berlingo Gauleiterar, Joseph Goebbelse. Nazismoaren propagandista nagusi horrek eta Adolf Hitler buruzagi naziak liluratuta, laster harreman erromantikoa hasi zuen Goebbeksekin eta 1931n ezkondu. Halaber, Hitlerren oso gertuko bihurtu zen.

1933an, Joseph Goebbels Propaganda ministro bilakatu zen, eta Magda Goebbelsek Hirugarren Reicheko "Lehen dama" baten gisako rola eskuratu zuen: zeremonia ofizialetan, estatu-bisita eta harreretan parte hartu zuen eta nazien erregimenaren propaganda ikur bilakatu. Reicheko "amarik handiena" zen Magda, propaganda horren deskribapenetan: sei seme-alaba izan zituen Goebbelsekin, propaganda eta gertakarietan ere agertu zirenak:

Helga Susanne (1932ko irailaren 1a)
Hildegard Traudel (1934ko apirilaren 13a)
Helmut Christian (1935ko urriaren 2a)
Holdine Kathrin (1937ko otsailaren 19a)
Hedwig Johanna (1938ko maiatzaren 4a)
Heidrun Elisabeth (1940ko urriaren 29a)

Dena den, bere bizitza pribatuan, bizitza librea izaten saiatu zen; adibidez, makilatzeko edo luxuzko arropa janzteko debekutik askatu eta politikan interes handia hartu zuen, baina gai horretan inolako paperik jokatu gabe.

Azken egunak: haurren hilketa

Nazi amorratua izanik, senarrari jarraitzen zion Reicharen azken egunetan, Führer-en bunkerrean kokatuz familia osoarekin (salbu eta Harald Quant seme nagusia, gerran zegoena Luftwaffen). 1945eko apirilaren 22an jarri zen familia han bizitzen, gurasoek hartuta zutelarik erabakia suizidioz hilko zirela, gertu zeuden Armada Gorriko sobietarren eskuetan erori baino lehen.

Hitlerrek bere suizidioa erabaki zuen unean, apirilaren 30ean, Magda azken unean damutu zen Magda eta pertsonalki Führerrari eskatu zion denek elkarrekin Berlinetik ihes egin zezaten. Hitlerrek ageriko haserreaz uko egin zion aukerari, eta ateak itxirik, bere buruaz beste egin zuen Eva Braunekin batera.^[1]

Biharamunean, senarrarekin bere buruaz beste egin baino lehen, beren sei seme-alabak hil zituen, Harald semeari idatziz hala adierazi zion, «Führerraren eta nazionalsozialismoaren ondoren etorriko den munduak ez du bizitzeko balio izango». Bunkerreko langile batzuek haurrez kargu hartu nahi izan zuten, baina aitak eskaera guztiak arbuiatu zituen, eta inork ez zuen erresistentziarik ezarri haurren hilketaren aurrean. Pozoin xiringaz egin zuen amak, Helmut Kuntz osagile laguntzailearekin batera, aita kanpoan zen bitartean, eta zehaztu ez diren inguruabarretan. Nonbait, Helga 12 urteko alaba nagusiak bakarrik susmatu zuen zer gertatuko zuen, eta negarrari ekin zion.

Ondoren, Joseph senarrarekin batu eta beren buruaz beste egin zuten, zianuroa hartuta seguruenik.

Erreferentziak

↑ Chase, Jefferson S.. (2021). Eight days in May: the final collapse of the Third Reich. Liveright Publishing Corporation, a division of W. W. Norton & Company ISBN 978-1-63149-827-5. (Noiz kontsultatua: 2023-06-04).

Kanpo estekak

Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, frantsesezko Wikipediako «Magda Goebbels» artikulutik itzuli da; zehazki, 2020-11-01eko bertsio honetatik. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.

Datuak: Q57202
Multimedia: Magda Goebbels / Q57202

[1] Chase, Jefferson S.. (2021). Eight days in May: the final collapse of the Third Reich. Liveright Publishing Corporation, a division of W. W. Norton & Company ISBN 978-1-63149-827-5. (Noiz kontsultatua: 2023-06-04).

[1]