Marguerite Perey
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 października 1909 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 maja 1975 |
| Zawód, zajęcie |
chemiczka, fizyczka |
| Odznaczenia | |
 
| |
Marguerite Catherine Perey (ur. 19 października 1909 w Villemomble, zm. 13 maja 1975 w Louveciennes) – francuska chemiczka i fizyczka. W 1939 roku odkryła najbardziej reaktywny metal alkaliczny – frans.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu École d’Enseignement Technigue Feminine w 1929 roku otrzymała tytuł technika – chemika[1]. W latach 1929–1946 pracowała w Instytucie Radowym i do roku 1934 była asystentką Marii Skłodowskiej-Curie[2].
Wspominała: „U boku Marii Curie nagle znalazłam się w gronie najwybitniejszych chemików francuskich. Ja, która miałam tylko jeden mizerny dyplom”[3].
W 1939 roku zajmowała się badaniami preparatów aktynu i odkryła frans[4]. Podczas II wojny światowej rozpoczęła studia na Sorbonie. W 1946 roku uzyskała stopień doktora chemii[1]. W latach 1946–1949 pracowała w Narodowym Centrum Badań Naukowych (CNRS). Od 1949 roku prowadziła katedrę radiochemii na uniwersytecie w Strasburgu i pełniła funkcję kierownika Instytutu Chemii Jądrowej[1]. Założone przez nią laboratorium dla studentów i współpracowników w 1958 roku przekształcono w Laboratorium Chemii Nuklearnej przy Centrum Badań Nuklearnych w Strasburgu – Cronenbourgu, a Perey powierzono funkcję jego dyrektora[1].
Od początku lat 50. Perey zaczęła odczuwać coraz silniejsze dolegliwości i bóle, które znacznie ograniczały jej działalność naukową. W 1958 r. stwierdzono w jej ciele wysoką zawartość promieniotwórczego aktynu, co niewątpliwie miało związek z jej działalnością naukową. W 1960 r. zdiagnozowano u niej raka kości. Uczona została zmuszona przerwać aktywność zawodową i przenieść się do Nicei, gdzie poddała się leczeniu, mającemu zahamować postęp choroby. Zmarła ostatecznie w 1975 r.[5]
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 1960 r. została odznaczona krzyżem oficerskim francuskiej Legii Honorowej oraz nagrodą Grand Prix Scientifique Miasta Paryża[6]. Otrzymała także Prix Le Conte Francuskiej Akademii Nauk oraz Order Palm Akademickich w klasie komandorskiej[7]. W 1962 roku Perey została pierwszą kobietą przyjętą do Francuskiej Akademii Nauk[2]. W 1964 r. otrzymała Nagrodę Lavoisiera oraz srebrny medal Société Chimique de France[6]. W 1973 r. została odznaczona Narodowym Orderem Zasługi III klasy (komandorskim)[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Aleksander Sztejnberg, Pierwiastki chemiczne odkryte przez kobiety III. Marguerite Catherine Perey (1909 – 1975) – odkrywczyni fransu [online], ResearchGate [dostęp 2019-07-22] (ang.).
- ↑ a b Rachel Swaby, Upór i przekora. 52 kobiety, które zmieniły naukę i świat, 2017.
- ↑ Milwaukee Journal, 15 lipca 1962.
- ↑ Ignacy Eichstaedt, Księga pierwiastków, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 414–415, OCLC 839118859.
- ↑ Perey, Marguerite Catherine [online], Encyclopedia.com (ang.).
- ↑ a b Według [1].
- ↑ a b Jean-Pierre Adloff, Georges B. Kauffman, Marguerite Catherine Perey (1909–1975), [w:] Out of the shadows, contributions of twentieth-century women to physics, Nina Byers (red.), Gary Williams (red.), Cambridge University Press, 2010, ISBN 978-0521169622.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Pospieszny, Marguerite Perey i historia odkrycia fransu [online], Piękniejsza Strona Nauki.