Marian Łowiński
Marian Łowiński | |
Data i miejsce urodzenia |
20 grudnia 1901 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Stopień harcerski | |
Organizacja harcerska | |
komendant Śląskiej Chorągwi Harcerzy | |
Okres sprawowania |
od 1928 |
Następca | |
członek NRH | |
Okres sprawowania |
od 1933 |
Odznaczenia | |
kapitan dyplomowany piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
20 grudnia 1901 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1920, 1922–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
Grudziądzka Kompania Szturmowa, |
Stanowiska |
komendant szkoły podoficerskiej (przy 75 pp), |
Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka, |
Marian Antoni Jerzy Łowiński, ps. Maryśka (ur. 20 grudnia 1901 w Warszawie, zm. w wiosną 1940 w Charkowie) – polski harcerz, harcmistrz, komendant Śląskiej Chorągwi Harcerzy, kapitan dyplomowany Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Marian Antoni Jerzy Łowiński był synem Mariana i Wincentyny z domu Krajewicz. Od 1912 roku mieszkał w Warszawie, gdzie uczył się w Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego. Wstąpił tam do 2 Warszawskiej Drużyny Harcerzy (2 WDH) im. Tadeusza Reytana[1].
W 1915 roku z rodziną został ewakuowany do Moskwy. Uczył się tam w gimnazjum Kazimierza Kulwiecia i po powrocie do Polski w 1918 roku kontynuował naukę w warszawskim gimnazjum Kulwiecia. W tymże roku został drużynowym działającej tam 26 WDH im. Dionizego Czachowskiego (był nim do roku 1920). W 1919 roku podjął pracę w Komendzie Warszawskiej Chorągwi Męskiej[1].
14 lipca 1920 roku zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. Walczył w szeregach Grudziądzkiej Kompanii Szturmowej. Został zwolniony z wojska 25 października 1920 roku i kontynuował naukę w gimnazjum i działalność harcerską. W roku 1922 zdał maturę. Do 1925 roku był drużynowym 2 WDH, w latach 1923–1925 kierował Wydziałem Drużyn Stołecznych w Komendzie Warszawskiej Chorągwi Męskiej[1].
W okresie od sierpnia 1922 roku do lipca 1923 roku uczył się w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, po czym kontynuował naukę w Oficerskiej Szkole Piechoty w Warszawie. Od roku 1925 służył w stacjonującym w (dzisiejszym) Chorzowie 75 pułku piechoty. W listopadzie tego roku został hufcowym w Śląskiej Chorągwi Harcerzy, a maju 1926 roku kierownikiem Wydziału Przysposobienia Wojskowego Śląskiej Chorągwi Męskiej. W tym samym miesiącu został przydzielony do Kwatery Wojskowej Prezydenta RP na stanowisko młodszego oficera kompanii przybocznej[2]. Od 17 sierpnia 1926 roku był dowódcą szkoły podoficerskiej przy 75 pp[3].
W marcu 1927 roku został członkiem Zarządu Śląskiego Oddziału ZHP, w okresie od marca 1928 roku do 24 stycznia 1929 roku sprawował funkcję sekretarza Zarządu Oddziału i zastępcy komendanta, a od 25 kwietnia 1928 roku do października 1930 roku był komendantem Śląskiej Chorągwi Harcerzy. Od roku 1933 do wybuchu wojny był członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej[3].
W październiku 1930 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza w Osowcu[3][4].
W latach 1932–1934 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 listopada 1934 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do dowództwa 18 Dywizji Piechoty w Łomży na stanowisko I oficera sztabu. Od roku 1938 pracował w Sztabie Generalnym[3].
We wrześniu 1939 roku miał być ewakuowany wraz ze Sztabem Naczelnego Wodza do Rumunii, jednak z częścią oficerów pozostał w Polsce. Dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[6].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[7] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[8][9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[10][11].
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- Harcerskie stopnie instruktorskie:
- przewodnik – 15 lipca 1921
- podharcmistrz – 31 maja 1924
- harcmistrz – 1931, w wyniku reorganizacji stopni instruktorskich w 1927
- Awanse wojskowe:
- sierżant podchorąży – lipiec 1923
- podporucznik – lipiec 1925
- porucznik – 1 lipca 1927
- kaptan dyplomowany – 1934[12]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)[13]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[14]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (pośmiertnie)
- Medal 3 Maja[15]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Marian Łowiński był synem Karola i Wincentyny Józefy z Krajewiczów (1875–1940). Był najstarszym spośród pięciorga rodzeństwa, miał rodzeństwo: Barbarę (1903–1941) zamężną Kohman, Stefana (1908–1965), Annę (1912–1987) zamężną Świętochowską i Jerzego (1918–1979).
W roku 1932 ożenił się z Wandą Jordan (1900–1959), harcmistrzynią, komendantką Śląskiej Komendy Żeńskiej (1922–1926), komendantką Śląskiej Komendy Męskiej (1922–1928), przewodniczącą Zarządu Oddziału Śląskiego ZHP (1927–1934). Mieli syna Michała (1935–2000), polskiego konsula w Brazylii w latach 80.[15].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Czylok i Loska 2012 ↓, s. 129.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 156.
- ↑ a b c d Czylok i Loska 2012 ↓, s. 130.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 307.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 313.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 46 [dostęp 2024-09-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Czylok i Loska 2012 ↓, s. 129–131.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi na polu pracy społecznej”
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.
- ↑ a b Czylok i Loska 2012 ↓, s. 131.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Tadeusz Czylok, Eugeniusz Loska: Łowiński Marian. W: Harcerski Słownik Biograficzny. Janusz Wojtycza (red.). T. 3. Warszawa: Muzeum Harcerstwa i Marron Edition, 2012, s. 129–131. ISBN 978-83-60405-83-3.
- Harcmistrzowie
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem 3 Maja
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 75 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Polscy bieżeńcy
- Urodzeni w 1902
- Zmarli w 1940
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie